Η αξία των εξαγωγών αργού πετρελαίου της Βραζιλίας έχει υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία πέντε χρόνια και έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία.
Η Κίνα οδηγεί αυτή τη ζήτηση. Σύμφωνα με στοιχεία της κυβέρνησης της Βραζιλίας, η Κίνα έλαβε το 44% των εξαγωγών αργού πετρελαίου της Βραζιλίας το 2024, ακολουθούμενη από τις ΗΠΑ (13%) και την Ισπανία (11%). Την τελευταία δεκαετία, η αξία που εξάγεται στην κινεζική αγορά αυξήθηκε επίσης κατά σχεδόν πέντε φορές.
Σε τόνους, η συνάφεια της Κίνας παραμένει σημαντική, αν και λιγότερο έντονη. Το 2024, αγόρασε το 44% του πετρελαίου που εξήγαγε η Βραζιλία. Όμως, παρόλο που η Κίνα τριπλασίασε τη ζήτηση για βραζιλιάνικο πετρέλαιο την τελευταία δεκαετία, η κατανάλωσή της είναι παρόμοια με εκείνη πριν από πέντε χρόνια.
Σύμφωνα με ειδικούς, αυτή η τάση θα μπορούσε να γίνει πιο έντονη βραχυπρόθεσμα, λόγω της έναρξης εμπορικού πολέμου με την Κίνα από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Η ασιατική χώρα αντέδρασε τον Φεβρουάριο επιβάλλοντας δασμούς 10% στο πετρέλαιο από τις ΗΠΑ –η πηγή του 2% των εισαγωγών πετρελαίου της το 2024– και ενδέχεται να στρέφεται όλο και περισσότερο σε παρόχους όπως η Βραζιλία.
Οι αυξανόμενες εξαγωγές πετρελαίου της Βραζιλίας ρίχνουν σκιά στις εθνικές φιλοδοξίες για το κλίμα, καθώς και σε αρκετές συμφωνίες συνεργασίας για το περιβάλλον και την καθαρή ενέργεια που έχει συνάψει με την Κίνα. Επιπλέον, η Βραζιλία ετοιμάζεται να φιλοξενήσει τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP30 του Νοεμβρίου στην πόλη Belém του Αμαζονίου. Τον Μάρτιο, ο Πρόεδρος Luiz Inácio Lula da Silva δήλωσε ότι η χώρα «βρίσκεται στην πρώτη γραμμή μιας παγκόσμιας ηθικής αξιολόγησης για την αύξηση των φιλοδοξιών για το κλίμα». Αλλά τις τελευταίες εβδομάδες, η κυβέρνηση πιέζει επίσης όλο και περισσότερο για εξερεύνηση πετρελαίου στην οικολογικά ευαίσθητη περιοχή Foz do Amazonas της Βραζιλίας, τις εκβολές του ποταμού Αμαζονίου.
Αυτή η επιμονή στα ορυκτά καύσιμα εγείρει σκεπτικισμό σχετικά με τις πράσινες υποσχέσεις της Βραζιλίας.
«Η Βραζιλία είναι αξιόπιστη για την Κίνα»
Η Κίνα εισάγει περισσότερο αργό πετρέλαιο από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, αυτή η ζήτηση έχει αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες κυρίως λόγω των τεράστιων επενδύσεων της Κίνας στη βιομηχανία και τις υποδομές, καθώς και στην αύξηση του πληθυσμού και την οικονομική της ανάπτυξη. Η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία παρείχαν το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών αργού πετρελαίου της Κίνας το 2023. Η Βραζιλία κατέλαβε την έκτη θέση.
«Η Βραζιλία είναι μια αξιόπιστη χώρα για την Κίνα», λέει ο Tulio Cariello, διευθυντής περιεχομένου και έρευνας στο Επιχειρηματικό Συμβούλιο Βραζιλίας-Κίνας (CEBC). "Είναι μεγάλος παραγωγός και έχει πολλή έρευνα, ανάπτυξη και σταθερότητα. Η χώρα απολαμβάνει μια προνομιακή γεωπολιτική κατάσταση, καθώς απέχει πολύ από αμφισβητούμενες περιοχές."
Σύμφωνα με εμπορικά στοιχεία της βραζιλιάνικης κυβέρνησης, η Κίνα αύξησε επίσης εκθετικά τις εισαγωγές επεξεργασμένου καυσίμου από τη Βραζιλία: το ποσό που δαπανήθηκε αυξήθηκε από 88 εκατομμύρια USD σε 609 εκατομμύρια USD μεταξύ 2023 και 2024. Η Dialogue Earth συμβουλεύτηκε τον Κινέζο Igor Celeste, διευθυντή πληροφοριών αγοράς στο Brazilian Trade and Investment Promotion Agency: “ApexBraugh it imports απαριθμούμε, πιστεύουμε – δεδομένης της δυναμικής της ανάπτυξης – ότι μπορεί να υπάρξουν περισσότερες ευκαιρίες ή ζήτηση στο μέλλον».
Ο André Leão, ερευνητής στο Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών για το Πετρέλαιο, το Φυσικό Αέριο και τα Βιοκαύσιμα (Ineep) στο Ρίο ντε Τζανέιρο, λέει ότι η όξυνση της αντιπαλότητας μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να ωθήσει τη Βραζιλία να επεκτείνει περαιτέρω τις εξαγωγές της στην Κίνα.
"Από πολιτική άποψη, η Βραζιλία είναι επίσης πιθανό να επιδείξει μια τάση αποστασιοποίησης από τις ΗΠΑ, αν και η [βραζιλιάνικη] διπλωματία υιοθετεί μια προσεκτική στάση. Αυτό δημιουργεί μια ευκαιρία να ενισχύσει τις σχέσεις με την Κίνα", εξηγεί ο Leão.
Η Κίνα είναι σημαντικός καταναλωτής πετρελαίου και άνθρακα και διατηρεί ένα ενεργειακό μείγμα που βασίζεται κυρίως στα ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο, η Κίνα προχωρά επίσης γρήγορα στη μετάβασή της σε καθαρότερες πηγές ενέργειας: οι εθνικές εκπομπές CO2 αναμένεται να κορυφωθούν αργότερα φέτος. Η Sinopec, η μεγαλύτερη κινεζική εταιρεία διύλισης πετρελαίου, εκτιμά ότι η διύλιση θα κορυφωθεί το 2027 καθώς μειώνεται η εγχώρια κατανάλωση ντίζελ και βενζίνης.
Παρά αυτές τις συνθήκες, οι αναλυτές αναμένουν ότι οι εξαγωγές πετρελαίου της Βραζιλίας στην κινεζική αγορά θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Ο Cariello λέει ότι η προσφορά της Βραζιλίας θα παραμείνει ζωτικής σημασίας για την Κίνα, και ενώ η μείωση της εξάρτησής τους από αυτή την αγορά είναι κάτι που «οι εταιρείες του κλάδου γνωρίζουν», θα συμβεί μόνο «στο μακρινό μέλλον».