Και εάν οι επενδυτές και οι κυβερνήσεις ανακουφίζονται τουλάχιστον προσωρινά από την τελευταία στροφή Τραμπ οι προοπτικές παραμένουν αβέβαιες αφού ουδείς μπορείς να γνωρίζει αυτή την στιγμή εάν έχει υπαναχωρήσει από τις αρχικές του θέσεις ή πρόκειται για μία κίνηση ελιγμού. Οι αναλυτές, αν και κρατούν “μικρό καλάθι” εκτιμούν ότι η πρόθεση του Προέδρου Τράμπ είναι να πάει σε ένα συνολικό “παζάρι” με στόχο, αξιοποιώντας την γεωπολιτική ισχύ των ΗΠΑ, να αποσπάσει τα περισσότερα δυνατά κέρδη στον εμπορικό τομέα. Κάτι που απομακρύνει, προς ώρας, τον κίνδυνο συνολικής ανάφλεξης.
Όπως εκτιμάται,η παύση αυτή δεν σημαίνει ότι η παγκόσμια εμπορική τάξη έχει επανέλθει στην προ Τραμπ εποχή καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν τον βασικό δασμό 10%στις εισαγωγές από όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, με εξαιρέσεις για τα τσιπς, τον χαλκό, την ξυλεία, τα φαρμακευτικά προϊόντα, την ενέργεια και τα ορυκτά που δεν υπάρχουν στις ΗΠΑ. Οπως πιστεύεται ,οι φόροι στις εισαγωγές δεν πρόκειται να επιστρέψουν στα επίπεδα προ αποφάσεων Τραμπ με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα κόστη για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις και να μειώσουν το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα και τα περιθώρια κέρδους ενώ οι δασμοί τείνουν επίσης να κάνουν τις επενδύσεις πιο ακριβές. Σύμφωνα με το Reuters, αναλυτές τονίζουν ότι η ξαφνική άνοδος των τιμών των μετοχών μπορεί να μην αναιρέσει όλη τη ζημιά που έχει γίνει από τους δασμούς Τραμπ. Έρευνες έχουν διαπιστώσει επιβράδυνση των επιχειρηματικών επενδύσεων και των δαπανών των νοικοκυριών λόγω ανησυχιών για τον αντίκτυπο των δασμών. Έρευνα των Reuters/Ipsos διαπίστωσε ότι τρεις στους τέσσερις Αμερικανούς αναμένουν αύξηση των τιμών τους επόμενους μήνες.
Για την Ελλάδα και συνολικά την ΕΕ, όπως και για άλλες χώρες,η κατάσταση δεν είναι σε καμία περίπτωση ίδια με αυτή που ίσχυε πριν την ανακοίνωση της περασμένης Τετάρτης. Τα ελληνικά και γενικότερα τα ευρωπαϊκά προϊόντα θα αντιμετωπίζουν δασμούς 10% από σήμερα αντί 20%, με το υπόλοιπο 10% να αναστέλλεται για μία περίοδο τριών μηνών, στη διάρκεια της οποίας θα γίνει διαπραγμάτευση για νέες συμφωνίες, την κατάληξη των οποίων θα πρέπει να περιμένουμε. Αυτό σημαίνει ότι οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ θα επηρεαστούν, αν και σε μικρότερη έκταση.
Το παράθυρο ευκαιρίας για την ΕΕ
Για την ΕΕ υπάρχει τώρα το «παράθυρο» ευκαιρίας για διαπραγμάτευση που ζητούσε από την αρχή καθώς είναι δεδομένο ότι η κλιμάκωση ενός δασμολογικού πολέμου θα μεγάλωνε τις απώλειες για όλες τις πλευρές. Η Ευρωπαϊκή Ενωση σε μία κίνηση καλής θελήσεως, απεφάσισε να «παγώσει» για διάστημα 90 ημερών την εφαρμογή των αντίμετρων που σχεδίαζε να επιβάλει ως απάντηση στους δασμούς των Ηνωμένων Πολιτειών, δίνοντας έτσι χώρο στις διαπραγματεύσεις.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν ανέφερε ότι η απόφαση ελήφθη προκειμένου να δοθεί μια ευκαιρία στις συνομιλίες με την Ουάσινγκτον, τονίζοντας παράλληλα ότι η προετοιμασία για περαιτέρω μέτρα συνεχίζεται.
«Ενώ ολοκληρώναμε την υιοθέτηση των ευρωπαϊκών αντίμετρων, τα οποία έτυχαν ευρείας στήριξης από τα κράτη μέλη, αποφασίσαμε να τα θέσουμε σε αναστολή για 90 ημέρες», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν και πρόσθεσε: «Αν οι διαπραγματεύσεις δεν αποδώσουν, τα αντίμετρα θα τεθούν σε εφαρμογή. Παράλληλα, συνεχίζονται οι προπαρασκευαστικές εργασίες για επιπλέον μέτρα».
«Η τελευταία απόφαση του Τραμπ σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα για τη σταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας» τονίζει. «Οι σαφείς, προβλέψιμες συνθήκες είναι απαραίτητες για τη λειτουργία του εμπορίου και των αλυσίδων εφοδιασμού», ανέφερε σε δήλωσή της στο X.
Η ίδια προσέθεσε ότι οι δασμοί είναι φόροι που μόνο βλάπτουν τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υποστηρίζω σταθερά μια συμφωνία μηδενικών δασμών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών», δήλωσε.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει προσηλωμένη σε εποικοδομητικές διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με στόχο την επίτευξη ενός εμπορίου χωρίς τριβές και με αμοιβαίο όφελος. Ταυτόχρονα, η Ευρώπη συνεχίζει να εστιάζει στη διαφοροποίηση των εμπορικών της εταιρικών σχέσεων, εμπλεκόμενη με χώρες που αντιπροσωπεύουν το 87% του παγκόσμιου εμπορίου και μοιράζονται τη δέσμευσή μας για ελεύθερη και ανοικτή ανταλλαγή αγαθών, υπηρεσιών και ιδεών», πρόσθεσε η Φον ντερ Λάιεν.
Η ελληνική πλευρά
Στην Αθήνα,το οικονομικό επιτελείο παίρνει μία βαθιά ανάσα και περιμένει τις εξελίξεις. Οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι οι συνέπειες θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια και την ένταση του εμπορικού πολέμου. Εάν τελικά προχωρήσουν οι δασμοί στην αρχική βάση των εξαγγελιών Τραμπ. Το πλήγμα στο εμπόριο αλλά και οι δευτερογενείς επιπτώσεις στην καταναλωτική και επιχειρηματική εμπιστοσύνη εκτιμάται ότι θα μειώσουν την ανάπτυξη της Ευρωζώνης κατά 0,3-0,4 ποσοστιαίες μονάδες. Τυχόν επιβράδυνση της Ευρωζώνης θα επηρεάσει αναπόφευκτα και την αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας. Οι περιορισμοί είναι πιθανό να δημιουργήσουν προβλήματα στις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού, επηρεάζοντας και τη μεταφορά αγαθών από και προς την Ελλάδα.
Μιλώντας στη Βουλή ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κυριάκος Πιερρακάκης, υποστήριξε ότι «αυτό το οποίο μας ανησυχεί και θα σας έλεγα ότι είναι κάτι το οποίο μας προβληματίζει ιδιαίτερα, είναι οι δευτερογενείς επιπτώσεις οι οποίες μπορούν να προκύψουν από μία τέτοια αλλαγή στην παγκόσμια πολιτική οικονομία και στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις.
Θα τις κωδικοποιούσα σε τρία επίπεδα, αυτές τις δευτερογενείς επιπτώσεις:
- Το 1ο επίπεδο αφορά τη διεθνή αβεβαιότητα. Πριν καν πάμε στους δασμούς, η αβεβαιότητα στη διεθνή οικονομία επιδρά στις επενδύσεις και ενδεχομένως μετατοπίζει μία επενδυτική απόφαση κάποιου από το σήμερα στο αύριο όταν θα έχουμε μεγαλύτερη σταθερότητα στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον.
- Το 2ο επίπεδο έχει να κάνει με το ενδεχόμενο να υπάρξει ύφεση, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και σε ευρωπαϊκές αγορές, όπως η γερμανική, το οποίο αυτονόητα θα επηρεάσει και εμάς.
Και το 3ο επίπεδο έχει να κάνει με την ευρωπαϊκή απάντηση ή και με το σύνολο των γύρων που θα υπάρξουν σε αυτή τη συζήτηση – διαπραγμάτευση σε σχέση με τους δασμούς, με το ποια θα είναι δηλαδή και η ευρωπαϊκή απάντηση σε αυτό, καθότι ευρωπαϊκοί δασμοί, εκ των πραγμάτων μας επηρεάζουν».
Ενδιαφέρον έχει, πάντως, για την Ελλάδα ότι στις 18 Απριλίου, είναι προγραμματισμένη η απόφανση της Standard & Poor’s για το Ελληνικό αξιόχρεο (δεύτερη αξιολόγηση από τον ίδιο Οίκο στις 17 Οκτωβρίου 2025). Σημειώνεται ότι ο Οίκος αξιολόγησης ανακοίνωσε πρόσφατα πως «επανεξετάζει όλες τις μακροοικονομικές του προβλέψεις, μετά τους σαρωτικούς εμπορικούς δασμούς που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ», σε μια κίνηση που πιθανόν να τροφοδοτήσει ανησυχίες για νέο κύμα υποβαθμίσεων αξιόχρεου και αυτό μπορεί να είναι προάγγελος ανακοινώσεων και από άλλους Οίκους αξιολόγησης.
(από την εφημερίδα "ΕΣΤΙΑ")