Καθώς το οικονομικό περιβάλλον πάει από το κακό στο χειρότερο και δεδομένου του παγκόσμιου χαρακτήρα της χρηματοπιστωτικής κρίσης, οι οικονομολόγοι είναι πεπεισμένοι ότι η παγκόσμια οικονομία το 2009 θα είναι η ασθενέστερη τουλάχιστον των τελευταίων 30 ετών. Τα σημάδια από τον κλάδο της μεταποίησης (ο οποίος συνήθως είναι αυτός που προηγείται του οικονομικού κύκλου) δείχνουν εξάλλου μια ύφεση χειρότερη από αυτή των ετών 1991 και 2001 και πιθανόν παρόμοια με την ύφεση της τριετίας 1980-82. Επιπρόσθετα, ο τομέας των υπηρεσιών έχει αρχίσει να επιβραδύνεται με ταχύτερους ρυθμούς, η ανεργία αυξάνεται, τα στοιχεία της αγοράς των κατοικιών παραμένουν αρνητικά, η εικόνα της κατανάλωσης παρουσιάζει κάμψη, ενώ η αβεβαιότητα σε ορισμένες αναδυόμενες οικονομίες έχει αυξηθεί δραματικά. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, το ερώτημα είναι κατά πόσον η αποφασιστικότητα των κεντρικών τραπεζών και των κρατικών φορέων για χορήγηση ρευστότητας, οι αναμενόμενες νέες μειώσεις των επιτοκίων και η απευθείας πλέον ενίσχυση των καταναλωτών σε οικονομίες«κλειδιά» μπορούν να δράσουν υποστηρικτικά προς την εξομάλυνση του επενδυτικού κλίματος.
Σε αυτό περιβάλλον οι ελληνικές μετοχές παραμένουν συναρτώμενες από τις κινήσεις των διεθνών αγορών, με μικρότερο ωστόσο beta (δείκτης υπεραντίδρασης στις ανοδικές κινήσεις) και συχνά μεγαλύτερο στα πτωτικά «γυρίσματα», με αποτέλεσμα η πτώση τους εφέτος να είναι περισσότερο συγκρίσιμη με τις αναδυόμενες αγορές παρά με τις αναπτυγμένες.
Η υποαπόδοση αυτή, η οποία επιδεινώθηκε δραματικά από το καλοκαίρι, συνδέεται και με τη σημαντική έκθεση των ελληνικών (τραπεζικών και εμπορικών) επιχειρήσεων στις χώρες της Νέας Ευρώπης, όπου η αποδυνάμωση των οικονομιών, των νομισμάτων και των χρηματιστηρίων έχουν προκαλέσει σημαντική αποστροφή κινδύνου και εκροή κεφαλαίων. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, τα θεμελιώδη μεγέθη διαδραματίζουν δευτερεύοντα ρόλο, καθώς επικρατεί σημαντική αμφισβήτηση για τα αποτελέσματα του 2009, ενώ οι εξελίξεις σχετικά με το σχέδιο στήριξης των τραπεζών μονοπωλούν την επικαιρότητα και επηρεάζουν την ψυχολογία.
Σε μια περίοδο από τις πιο ταραχώδεις της πρόσφατης χρηματοοικονομικής ιστορίας και καθώς οι μετοχές διεθνώς βρίσκονται σε διαδικασία εύρεσης ενός σημείου ισορροπίας, μεγάλο μέρος των θέσεων στο ΧΑ είναι βραχυπρόθεσμες, γεγονός που τελικά αυτοτροφοδοτεί την ήδη ασυνήθιστα μεγάλη μεταβλητότητα, η οποία αναμένεται μάλλον να μας ακολουθεί και το επόμενο διάστημα.
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 19/11/2008)