Τον τελευταίο καιρό γίνεται έντονος δημόσιος διάλογος σχετικά με την καταλληλότητα ή μη του λιθάνθρακα ως καυσίμου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι εταιρείες που φιλοδοξούν να κατασκευάσουν νέες μονάδες παραγωγής στρέφονται στον λιθάνθρακα κυρίως λόγω της χαμηλής τιμής του, αλλά και της ασφάλειας και ευελιξίας που προσφέρει η ύπαρξη μιας ανεξάρτητης διεθνούς αγοράς για αυτό το καύσιμο.
Οικολογικές οργανώσεις και ομάδες πολιτών εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για τις επιπτώσεις τέτοιων επενδύσεων στο περιβάλλον και στην υγεία των κατοίκων.
Οι συμβατικές τεχνολογίες καύσης στερεών ορυκτών καυσίμων, παρ΄ ότι περιλαμβάνουν συστήματα περιορισμού των ρύπων, εκλύουν σημαντικές ποσότητες αερίων ρυπαντών, αλλά και πολύ μεγαλύτερες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου συγκριτικά με άλλα καύσιμα.
Είναι πλέον κοινά αποδεκτό εντός της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα επηρεάζει σημαντικά το ισοζύγιο εισερχόμενης και εξερχόμενης ηλιακής ακτινοβολίας, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται έντονες μεταβολές στο κλίμα του πλανήτη. Αυτή η κλιματική αλλαγή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αυξημένη συγκέντρωση στην ατμόσφαιρα διοξειδίου του άνθρακα το οποίο προέρχεται κυρίως από την καύση ορυκτών πρώτων υλών όπως το πετρέλαιο, ο γαιάνθρακας και το φυσικό αέριο. Στόχος για μια περιβαλλοντικά συνεπή πολιτική ενέργειας πρέπει να είναι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και η διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας μέσω της αύξησης του δυναμικού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Είναι όμως γεγονός ότι οι ΑΠΕ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν αξιόπιστα το σύνολο της εγκατεστημένης ισχύος κυρίως λόγω της διαλείπουσας φύσης τους, αλλά και λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής.
Τα στερεά καύσιμα, όπως ο λιθάνθρακας και ο λιγνίτης, θα συνεχίσουν να αποτελούν μια σημαντική επιλογή για την παραγωγή ενέργειας μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Για να αντιμετωπιστούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια η εξέλιξη μεθόδων αποτελεσματικής απομάκρυνσης των ρύπων και δέσμευσης και αποθήκευσης και του CΟ 2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς. Πρόκειται για τις τεχνολογίες «μηδενικών ρύπων» (zero emission), οι οποίες βρίσκονται ακόμη σε πειραματικό στάδιο αλλά θεωρούνται η πιο ελπιδοφόρα τεχνολογία για το εγγύς μέλλον. Αν αποκλειστεί ως εναλλακτική για τον μηδενισμό της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου η χρήση πυρηνικής ενέργειας, τα ορυκτά καύσιμα παραμένουν η μόνη λύση που απομένει.
Ο κ. Π. Γ. Δεριζιώτης είναι αναλυτής αγορών ενέργειας και αερίων του θερμοκηπίου, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Columbia της Νέας Υόρκης.
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 13/11/2008)