Στην Ελλάδα οι τράπεζες δεν φαίνεται να έχουν πληγεί στον ίδιο βαθμό όπως στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ούτε η οικονομία έχει μπει προς το παρόν στο τούνελ της ύφεσης, ενώ σε άλλες έχει ήδη αρχίσει να καταβροχθίζει επιχειρήσεις, ενυπόθηκα σπίτια και χιλιάδες θέσεις εργασίας. Παρ΄ όλα αυτά στη χώρα μας επικρατεί πρωτοφανής σύγχυση για το τι πρέπει να γίνει, πράγμα που με τη σειρά του έχει οδηγήσει σε εξοντωτική πολιτική αντιπαράθεση προκαλώντας μεγάλη αβεβαιότητα και αγωνία στην κοινή γνώμη. Σε όλα σχεδόν τα μέτωπα που σχετίζονται με την κρίση, η Ελλάδα φαίνεται να κάνει αντιδιαμετρικές επιλογές και να βρίσκεται σε αντίστροφη πορεία με τις άλλες ανεπτυγμένες χώρες.
1. Ενώ σε άλλες χώρες οι κρατικές εγγυήσεις για την αναθέρμανση της διατραπεζικής αγοράς εφαρμόστηκαν μέσα σε 24 ώρες, στην Ελλάδα η κυβέρνηση πηγαινοφέρνει το νομοσχέδιο επί δύο μήνες χωρίς ακόμη να έχει εφαρμοστεί.
2. Ενώ σε άλλες χώρες, και κυρίως στη Βρετανία που αποτελεί και το πρότυπο παρέμβασης στην τραπεζική κρίση, η ένταξη των τραπεζών είναι προαιρετική ανάλογα με την ανεπάρκεια κεφαλαίων του κάθε ιδρύματος, εδώ προβλέπεται να γίνει υποχρεωτική. Ετσι δεσμεύονται χωρίς αποχρώντα λόγο πολύτιμα δημόσια κεφάλαια που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν αλλού, και μάλιστα τη στιγμή που πολλές τράπεζες αυξάνουν το κόστος χορηγήσεως δανείων. Σε άλλες χώρες το μειώνουν ακόμη και όσες τράπεζες δεν εντάσσονται στα σχέδια διάσωσης.
3. Ενώ σε άλλες χώρες οι κυβερνήσεις πασχίζουν να ελαφρύνουν τη φορολογία στους χαμηλομίσθους, στους επαγγελματίες και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στην Ελλάδα τίθεται σε εφαρμογή το αιφνιδιαστικό φορολογικό πακέτο που πλήττει αυτές τις κατηγορίες. Αντίθετα, την περίοδο πριν από την κρίση, όταν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες μάζευαν έσοδα και τώρα μπορούν να χρηματοδοτήσουν πρωτοβουλίες ενάντια στην ύφεση, στην Ελλάδα είχαν καταρρεύσει τα δημόσια έσοδα. 4. Ενώ ακόμη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στη Διάσκεψη του G20 κάλεσε τα κράτη να αυξήσουν τις δαπάνες για την Υγεία ώστε να περιορίσουν το κοινωνικό κόστος της ύφεσης, στην Ελλάδα η συστηματική υποχρηματοδότηση του ΕΣΥ συνεχίζεται με αυξανόμενη ένταση.
5. Ενώ όλες οι χώρες, από τη Γερμανία ως την Κορέα και την Κίνα, αυξάνουν θεαματικά τις δημόσιες επενδύσεις για να τονώσουν την απασχόληση αλλά και να έχουν βελτιώσει τις υποδομές της οικονομίας όταν αυτή βγει από την ύφεση, στην Ελλάδα έχουν ανασταλεί ακόμη και έργα του Κοινοτικού Πλαισίου επειδή η κυβέρνηση δεν μπορεί να καταβάλει την εθνική συμμετοχή.
6. Σε άλλες χώρες ο πληθωρισμός υποχωρεί γρήγορα τόσο επειδή έπεσε η τιμή του πετρελαίου όσο και επειδή τα μαγαζιά μειώνουν τις τιμές προκειμένου να κρατήσουν κάπως την πελατεία και να αποφύγουν τις απολύσεις. Αντίθετα στην Ελλάδα συζητείται αυξητική ρήτρα καυσίμων.
7. Η ραγδαία επιδείνωση του δημοσίου χρέους τα δύο τελευταία χρόνια και η πρωτοφανής διεύρυνση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στα 51 δισ. δολάρια ετησίως έχουν εκτινάξει το κόστος δανεισμού κατά μιάμιση μονάδα πάνω από τα γερμανικά επιτόκια. Οσο και να φαίνεται απίστευτο,η διαφορά αυτή είναι μεγαλύτερη από το spread που επικρατούσε τον Νοέμβριο 1999,δηλαδή προτού μπούμε στην ΟΝΕ. Τη στιγμή που οι άλλες χώρες έχουν βρει στήριξη και προστασία στην «κιβωτό του ευρώ», η Ελλάδα υφίσταται το κόστος της κρίσης σαν να βρίσκεται απέξω. 8. Με το σημερινό ύψος του δημοσίου χρέους, το κόστος που προκαλεί αυτή η διαφορά είναι πάνω από το ιλιγγιώδες ποσό των τριάμισι δισ. ευρώ ετησίως. Αν το είχαμε αποφύγει θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν απρόσκοπτα πολλές αναπτυξιακές και κοινωνικές πρωτοβουλίες. Τώρα όμως η χώρα κινδυνεύει το 2009 να υποστεί τη μεγαλύτερη πτώση του ρυθμού ανάπτυξης σε σύγκριση με άλλες, εκτός βέβαια κι αν υπάρξει ριζική αλλαγή πολιτικής.
Ο κ. Ν. Χριστοδουλάκης είναι πρώην υπουργός Οικονομίας.
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 22/11/2008)