Δυστυχώς στη χώρα της μετριοκρατείας, το ΕΧΠ-ΑΠΕ δεν μπόρεσε να ξεφύγει από τον γενικό κανόνα «το μη χείρoν, βέλτιστο».
Η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) μελέτησε αναλυτικά το κείμενο του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις Α.Π.Ε (ΕΧΠ-ΑΠΕ) το οποίο εγκρίθηκε από την Κυβερνητική Επιτροπή. Κατ’ αρχήν –ασχέτως της κριτικής μας- επιθυμούμε να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας σε όλα τα υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΕΧΩΔΕ και του ΥΠΑΝ που δούλεψαν εντατικά για πάνω από τρία χρόνια για την εκπόνησή του.
- Η έγκριση του ΕΧΠ-ΑΠΕ αποτελεί σαφώς μια θετική εξέλιξη αφού καλύπτει ένα σημαντικό κενό. Η ύπαρξη του Πλαισίου θέτει τέλος σε μια απίθανη νομική διελκυστίνδα δικαστικών διαμαχών, που ταλαιπώρησαν τον κλάδο την τελευταία δεκαετία. Όλοι, συμπεριλαμβανομένης της δικαστικής εξουσίας και των τοπικών κοινωνιών, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι μετά από τόσα χρόνια οι ΑΠΕ είναι ο μοναδικός παραγωγικός κλάδος που πλέον διέπεται από έναν αυστηρό χωροταξικό σχεδιασμό, και τούτο παρά το γεγονός ότι πρόκειται για τις κατ’ εξοχήν φιλοπεριβαλλοντικές επενδύσεις.
- Όμως, η τεκμηριωμένη εκτίμησή μας είναι ότι το ΕΧΠ-ΑΠΕ επιβάλει ένα πολύ αυστηρό και σε μερικές περιπτώσεις περιοριστικό και άδικο πλαίσιο για τη χωροθέτηση των αιολικών πάρκων. Αποτέλεσμα αυτού είναι ο κίνδυνος να μην καταστεί δυνατή η επίτευξη των νέων δεσμευτικών στόχων που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Από την άποψη αυτή, το ΕΧΠ-ΑΠΕ χρήζει άμεσης αναθεώρησης (άλλη μια ελληνική πρωτοτυπία) και για αυτό η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής του πρέπει να τεθεί άμεσα σε διαρκή κρίση, ώστε σε εύλογο χρόνο να συλλεγούν ικανά στοιχεία που να υπαγορεύσουν τις απαραίτητες διορθωτικές ενέργειες.
- Με απαίτηση του νόμου 2742/1999, όλα τα υποκείμενα σχέδια (Περιφερειακά Πλαίσια, ΣΧΟΑΠ, ΓΠΣ, ΕΠΜ κλπ.) οφείλουν να προσαρμόζονται στο ΕΧΠ-ΑΠΕ. Πόσο μάλλον όταν αυτό ήδη περιέχει τόσο εκτενείς και αυστηρούς περιορισμούς. Η υποχρέωση αυτή σημαίνει ότι θα τεθεί τέρμα στην ανέξοδη λαϊκιστική πλειοδοσία ποικίλων εξουσιών που οδηγεί σε μια Ελλάδα χωρίς ΑΠΕ και άρα μια Ελλάδα εξαρτημένη από τα ορυκτά καύσιμα και το πετρέλαιο. Έτσι το ΕΧΠ-ΑΠΕ θέτει τέλος στην εκπόνηση τοπικών χωροταξικών μελετών που θα αγνοούν αυτή τη βασική αρχή και θα θέτουν πρόσθετους περιορισμούς ενάντια στην ανάπτυξη των ΑΠΕ.
Δυστυχώς η ίδια η κεντρική εξουσία αυτοακυρώνεται: Παράλληλα με την έγκριση του ΕΧΠ-ΑΠΕ, το ΥΠΕΧΩΔΕ ανακοίνωσε μια σειρά Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών οι οποίες αγνοούν πλήρως την αιολική ενέργεια και την αποκλείουν από τεράστιες περιοχές κατά παράβαση του ίδιου του ΕΧΠ-ΑΠΕ.
- Ένα επιπρόσθετο αρνητικό στοιχείο αποτελεί ο ουσιαστικός αποκλεισμός του αρμόδιου Υπουργείου Ανάπτυξης, των υπηρεσιακών στελεχών του, της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας και του ΚΑΠΕ κατά την τελευταία φάση οριστικοποίησης του κειμένου του ΕΧΠ-ΑΠΕ. Η επιλογή αυτή είναι ακατανόητη δεδομένου ότι το ΥΠΑΝ φέρει την τελική ευθύνη για την επίτευξη των εθνικών στόχων ΑΠΕ. Είναι επίσης ατυχής διότι η εμπλοκή των αρμόδιων στελεχών του θα συνεισέφερε σημαντικά στη διαμόρφωση ενός πιο αποτελεσματικού κειμένου, τουλάχιστον με την απαλοιφή διαφόρων τεχνικών περιορισμών που δεν σχετίζονται με την χωροταξία και την περιβαλλοντική προστασία.
Θα θέλαμε να ελπίζουμε ότι το ισοζύγιο από την εφαρμογή του ΕΧΠ-ΑΠΕ θα είναι θετικό. Δεν είμαστε βέβαιοι για αυτό αλλά είμαστε διατεθειμένοι να δουλέψουμε και να βοηθήσουμε σε αυτήν την κατεύθυνση.
Σε λίγες μέρες στο Πόζναν θα ανοίξει – ελπίζουμε – ο δρόμος για την τελική παγκόσμια συμφωνία στην Κοπεγχάγη το Δεκέμβριο του 2009 για τον περιορισμό των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου
Οι περιορισμοί των αερίων του θερμοκηπίου που απαιτούνται είναι κατά μέσο όρο της τάξεως του 50% για το 2050 και αυτό αντιστοιχεί με μειώσεις 80% για τις ανεπτυγμένες χώρες, όπως η δική μας. Η επίτευξη αυτού του στόχου μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ. Με το νέο ΕΧΠ – ΑΠΕ αυτό δεν είναι δυνατό.
Η Πολιτεία πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της απέναντι σε αυτήν και σε όλες τις επόμενες γενιές.
Ο Δρ. Ιωάννης Τσιπουρίδης είναι Πρόεδρος Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας ΕΛΕΤΑΕΝ & Εκδότης του "ΑΝΕΜΟΛΟΓΙΑ"