Σε κλιμάκωση οδηγείται η διαμάχη Μόσχας – Κιέβου, καθώς η Gazprom ανακοίνωσε την Δευτέρα ότι τα δύο μέρη βρίσκονται μακριά από την επίτευξη συμφωνίας, ενώ προειδοποίησε την Ουκρανία ότι δεν πρόκειται να της επιτρέψει να «κλέψει» το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ο αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής του κρατικού ρωσικού κολοσσού φυσικού αερίου, Αλεξάντερ Μεντβέντεφ, δήλωσε στους Financial Times ότι, παρ’ ότι ελπίζει ότι ως το τέλος του έτους θα καταστεί εφικτή η σύναψη συμφωνίας για την ρύθμιση των ανεξόφλητων ουκρανικών χρεών για το ρωσικό φυσικό αέριο, κάτι τέτοιο δε φαίνεται με τα ως τώρα δεδομένα ορατό.
Επανέλαβε, ωστόσο, την δήλωση του πρωθυπουργού Πούτιν ότι «αν η Ουκρανία επιχειρήσει να κλέψει το φυσικό αέριο, δεν θα ανεχτούμε αυτήν την κατάσταση», αναζωπυρώνοντας μία διαμάχη ανάμεσα στις δύο χώρες η οποία χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, με αποκορύφωμα την διακοπή παροχής προς χώρες της Ε.Ε. τον Ιανουάριο του 2006. Εντούτοις, ανάλογη κρίση πριν από έναν χρόνο οδήγησε την Gazprom στο να μειώσει τις προμήθειες προς την Ουκρανία, χωρίς όμως, σοβαρές επιπτώσεις για τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ρωσία προμηθεύει την Ε.Ε. με το 25% των αναγκών της σε φυσικό αέριο, με το 80% της ποσότητας αυτής να διέρχεται από το ουκρανικό έδαφος. Η διεθνής οικονομική κρίση με την χρηματοπιστωτική στενότητα που την συνοδεύει διαμορφώνει ένα σκηνικό ακόμη μεγαλύτερης έντασης ανάμεσα στις δύο πλευρές, και με την συμφωνία Πούτιν-Τιμοσένκο, τον προηγούμενο Οκτώβριο, να τίθεται σε ισχύ από 1ης Ιανουαρίου 2009.
Εν όψει της ημερομηνίας αυτής, η Gazprom απαιτεί την πλήρη εξόφληση του χρέους της ουκρανικής πλευράς, που κατά την ρωσική εταιρεία ανέρχεται σε 2,4 δις δολάρια, μικρό τμήμα μόνο του οποίου κατεβλήθη μετά την παραπάνω συμφωνία. Ταυτόχρονα, προχθές η κρατική εταιρεία φυσικού αερίου της Ουκρανίας Naftogaz ανακοίνωσε ότι πρόκειται να καταφύγει σε δανεισμό από τράπεζες της χώρας και του εξωτερικού, καθώς η συνεχιζόμενη υποτίμηση του ουκρανικού νομίσματος, λόγω της διεθνούς κρίσης, έχει δυσχεράνει την προσπάθεια αποπληρωμής των χρεών προς την Gazprom.
Στελέχη της Gazprom είχαν προχθές συνάντηση με αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες σε μία προσπάθεια να κάνουν κατανοητό την επιμονή τους απέναντι στην Ουκρανία, ελπίζοντας, αν όχι στη ευρωπαϊκή βοήθεια για την εξεύρεση λύσης, τουλάχιστον στο να πείσουν την Ε.Ε. ότι σε περίπτωση προβλημάτων στην ροή ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, η ευθύνη δεν θα βαρύνει αποκλειστικά την ρωσική πλευρά.
Από την άλλη, η ουκρανική πολιτική ηγεσία έχει δεσμευθεί ότι θα κάνει ότι είναι δυνατόν από την πλευρά της για την αποφυγή παρόμοιων προβλημάτων, την ίδια ώρα, όμως, που στελέχη της Naftogaz αδυνατούσαν να δώσουν απάντηση για τον τρόπο αποπληρωμής των χρεών προς την Gazprom ή για τον χρόνο υπογραφής συμφωνίας σχετικά με την τιμή προϊόντος που θα ισχύσει για το 2009. Η Ουκρανία προμηθεύεται το ρωσικό φυσικό αέριο στην τιμή των 179,5 δολαρίων ανά 1000 κ.μ., την στιγμή που η τιμή που επικρατεί στην ευρωπαϊκή αγορά ανέρχεται στα 400 δολάρια ανά 1000 κ.μ.
Η ίδια η ρωσική εταιρεία δηλώνει ότι έχει αποδεχθεί μερική αναβολή της αποπληρωμής του χρέους, ενώ διερευνά τρόπο μετάβασης μέχρι το 2011 από τις σημερινές χαμηλές τιμές στις τιμές αγοράς, όπως προβλέπει και η πρόσφατη συμφωνία, χωρίς, ωστόσο, να έχει συμφωνηθεί ακόμη συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.