Η ανθρωποκτονία ενός δεκαπεντάχρονου παιδιού από άνδρα των Σωμάτων Ασφαλείας, το περασμένο Σάββατο, είναι αδιαμφισβητήτως ένα απεχθές γεγονός· αλλά η κατάρρευση κάθε αντιλήψεως κρατικής εξουσίας, τις αμέσως επόμενες ημέρες, ανέδειξε τη χρεοκοπία ενός συστήματος, που λειτουργεί –βεβαίως πλημμελώς– πλην όμως μόνον υπό συνθήκες ανέσεως και καταρρέει εμπρός σε κάποιο πρόβλημα.
Ορθότατα η κυβέρνηση ευρίσκεται στο στόχαστρο της δημοσίας κριτικής, αλλά το καταθλιπτικό αίσθημα των πολιτών της χώρας είναι ότι διαμορφώνονται δυνάμεις εκτός ελέγχου, ικανές να διαδραματίσουν ρόλο ευρύτερα αποσταθεροποιητικό.
Τίποτε ή έστω ελάχιστα από όσα απαράδεκτα εβίωσε η κοινωνία δεν θα συνέβαιναν, εάν επί σειράν ετών δεν είχε υπονομευθεί το κύρος του κράτους, με τη συνέργεια όλων των κυβερνήσεων που άσκησαν την εξουσία τα τελευταία τριάντα χρόνια, αλλά και όσων έχουν τη δυνατότητα να διατυπώνουν δημόσιο λόγο.
Οταν όμως η έννοια του κράτους ευτελίζεται, όταν η κοινωνία λειτουργεί δίχως τον φόβο κυρώσεων, τότε ο υπουργός ή ο πολιτικός μετατρέπεται σε φορέα διαπλοκής, ο κρατικός λειτουργός αρχίζει να χρηματίζεται αναισχύντως, ο αναρχικός πυρπολεί και καταστρέφει και οι Δυνάμεις Ασφαλείας παρατηρούν με «ψυχραιμία» τα έκτροπα ή κάποιοι αστυνομικοί υποδύονται ρόλους ηρώων ταινιών του Φαρ Ουέστ.
Αλλά και όσοι επιδιώκουν τον εκσυγχρονισμό της χώρας, από οκνηρία διανοητική και πρωτογονισμό, αντί να εξάρουν τα όποια πλεονεκτήματα ιδιωτικών φορέων, επιδίδονται στην απαξίωση των δημοσίων ιδρυμάτων, είτε πρόκειται για κρατικά πανεπιστήμια είτε για νοσοκομεία.
Στο γενικό αυτό κλίμα, αποτελεί απλώς φαντασίωση να θεωρεί κανείς ότι μπορεί να υπάρξει φορέας κρατικής εξουσίας, που να λειτουργεί κατ’ εξαίρεση με τρόπο υποδειγματικό ή επαρκή. Η έννοια του κράτους είναι αδιαίρετη και μόνον η συνολική ανόρθωση το καθιστά λειτουργικό.
Πέραν τούτου, υπάρχει μία άλλη, μοναδική, παθογένεια του ελληνικού συστήματος και κατ’ επέκταση της κοινωνίας, που επιμένει να λειτουργεί ωσάν να βρίσκεται σε κατάσταση διαρκούς επαναστάσεως. Η θεώρηση της πορείας του έθνους γίνεται αποκλειστικά με όρους συγκρουσιακούς, στη βάση επαναστατικών σταθμών, με πάσης φύσεως κινήματα που ανέτρεψαν δυνάμεις αδρανείας και εξασφάλισαν την πρόοδο.
Η πεμπτουσία της μεταπολιτεύσεως είναι η εξέγερση του Πολυτεχνείου και με τον τρόπο αυτό θεσμοθετήθηκε περίπου ότι η κάθε νέα μαθητική ή πανεπιστημιακή γενιά οφείλει να δράσει με τρόπο επαναστατικό, μιμούμενη το κλέος των γονέων της.
Τέλος, η Ελλάς είναι η μόνη ίσως χώρα στην Ευρώπη όπου ο πλούτος έχει περίπου ποινικοποιηθεί, αφού ακόμη και στις κλασικές ελληνικές κωμωδίες του κινηματογράφου οι πλούσιοι «εξανθρωπίζονται» μόνον όταν υποκύπτουν στο αίσθημα πατρικής αγάπης και συναινούν στον γάμο της κόρης τους με έναν φτωχό πλην όμως τίμιο νέο. Ολα αυτά, βεβαίως, δεν δικαιολογούν ούτε καν ερμηνεύουν τα όσα απαράδεκτα συνέβησαν από κάθε πλευρά στη διάρκεια της εβδομάδος. Ενδεχομένως αναδεικνύουν την ανωριμότητα τόσο του πολιτικού όσο και του κοινωνικού συστήματος. Η λήψη μέτρων σε πρακτικό επίπεδο δεν αρκεί. Ο επαναπροσδιορισμός του ιδεολογικού πλαισίου εντός του οποίου λειτουργεί η ιδιόρρυθμος ελληνική κοινωνία αποτελεί αναγκαιότητα.
(Από την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 14/12/2008)