Η νέα κρίση σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, η οποία απειλεί για μία ακόμη φορά να αφήσει την Ευρώπη να ξεπαγιάσει χωρίς φυσικό αέριο εν μέσω χειμώνος, καταδεικνύει πόσο ευάλωτο είναι τελικά το σύστημα προμήθειας αερίου και πόσο απαραίτητος είναι ο σχεδιασμός με γνώμονα την ενεργειακή ασφάλεια. Όλοι λίγο πολύ τείνουμε να ομιλούμε και να υπερθεματίζομε περί της αναγκαιότητας και τεράστιας σημασίας της ενεργειακής ασφάλειας στην χάραξη ενεργειακών πολιτικών, είτε σε εθνικό, είτε σε κοινοτικό είτε σε περιφερειακό επίπεδο. Στην πράξη όμως η υλοποίηση πολιτικής ενεργειακής ασφάλειας σκοντάφτει στην έλλειψη γνώσης και σωστής αξιολόγησης αλλά και για οικονομικούς και πολιτικούς λόγους. Τις περισσότερες φορές τα μεγαλεπήβολα σχέδια για ενεργειακή θωράκιση μένουν στα ράφια των υπουργείων και των κρατικών οργανισμών.
Στην περίπτωση του φυσικού αερίου η ενεργειακή ασφάλεια μεταφράζεται σε εναλλακτικές πηγές προμήθειας, πληθώρα αγωγών αλλά και την ύπαρξη επαρκών αποθηκευτικών χώρων. Στην Ελλάδα έντεκα χρόνια μετά την έλευση του φυσικού αερίου η χώρα διαθέτει τρεις πύλες εισόδου με ισάριθμους προμηθευτές (Ρωσία – Gazprom, Αλγερία – Sonatrach, Τουρκία – Botas) και περιορισμένους αποθηκευτικούς χώρους υγροποιημένου αερίου (LNG) στην Ρεβυθούσα που δεν υπερβαίνουν τα 130.000 κυβικά μέτρα. Πέραν αυτής της μικρής αποθηκευτικής δυνατότητας και της χωρητικότητας του ίδιου του συστήματος αγωγών ουδένα άλλο χώρο, χερσαίο ή πλωτό διαθέτει η χώρα.
Εάν λάβουμε όμως υπ’ όψη το μέγεθος του συστήματος (1.300 χλμ αγωγών υψηλής πίεσης) το ύψος της ετήσιας κατανάλωσης (περί τα 4,1 δισεκ. κυβ. μέτρα) και την σταθερή ετήσια αύξηση της (ολοένα και μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτροπαραγωγής χρησιμοποιεί φυσικό αέριο αλλά και περισσότερα νοικοκυριά και επιχειρήσεις συνδέονται με το δίκτυο) είναι φανερό ότι οι υπάρχοντες αποθηκευτικοί χώροι δεν αρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες ιδιαίτερα σε μία δύσκολη συγκυρία όπως η σημερινή όπου έχουν από χθες (6/1) διακοπεί πλήρως οι παραδόσεις Ρωσικού αερίου από τον βόρειο άξονα. Αυτό σημαίνει ότι από την καθημερινή κανονική ροή των 12,0 – 14,0 εκατομμύρια κυβικών μέτρων το σύστημα πρέπει να τα βγάλει πέρα με 3,0 – 4,0 εκατ. κυβ. μέτρα, δηλαδή με λιγότερο από το 50% της τροφοδοσίας του. Δηλαδή από τις ποσότητες που προέρχονται από το τέρμιναλ της Ρεβυθούσας και από τον Ελληνο – Τουρκικό inter connector.
Αυτή η απότομη μείωση στους παραδοτέους όγκους, και παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις του ΥΠΑΝ χθες το βράδυ, αναπόφευκτα αργά ή γρήγορα, θα έχει επιπτώσεις στους πελάτες του συστήματος οι οποίοι σύντομα θα διαπιστώσουν μείωση ή και παύση στην τροφοδοσία. Κάτι που θα μπορούσε να αποφευχθεί εάν το ελληνικό σύστημα είχε εγκαίρως ενισχυθεί με τους απαραίτητους αποθηκευτικούς χώρους τόσο στον τερματικό σταθμό στην Ρεβυθούσα, με την κατασκευή μιας τρίτης δεξαμενής, αλλά και την αξιοποίηση του υποθαλάσσιου και εξαντλημένου κοιτάσματος αερίου στον Πρίνο, συγκεκριμένα του πεδίου «Νότιος Καβάλα».
Με δεδομένο τον προβλεπόμενο διπλασιασμό της κατανάλωσης μέσα στα επόμενα 5 – 6 χρόνια, και υπό την πίεση της σημερινής συγκυρίας, πιστεύουμε ότι τώρα είναι ο κατάλληλος χρόνος να αποφασίσει η κυβέρνηση και να δεσμευτεί σε ένα σχέδιο ταχύρυθμης εφαρμογής με στόχο την δημιουργία σημαντικών αποθηκευτικών χώρων φυσικού αερίου. Η ανάγκη αναβάθμισης και θωράκισης του Ελληνικού συστήματος φυσικού αερίου είναι απαραίτητη όσο ποτέ άλλοτε γιατί από εδώ και εμπρός η αβεβαιότητα και η αστάθεια στον διεθνή ενεργειακό χώρο θα εντείνεται με αποτέλεσμα χώρες όπως η Ελλάδα, που δεν διαθέτουν δικά τους αξιοποιήσιμα αποθέματα (ας όψεται η έλλειψη πολιτικής σε αυτόν τον τομέα) να είναι στο έλεος των προμηθευτών τους με την παραμικρή ανωμαλία στο διεθνές σύστημα τροφοδοσίας και μεταφοράς.