Διαμάχες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας για το φυσικό αέριο έχουν ξεσπάσει κατά καιρούς μέσα στην τελευταία τριετία. Κατά συνέπεια, η απόφαση της Ρωσίας να διακόψει την παροχή ενέργειας στην Ουκρανία την Πρωτοχρονιά δεν έτυχε της δέουσας προσοχής του Τύπου. Στην Ουκρανία, η ατμόσφαιρα παραμένει ήρεμη, καθώς η χώρα διαθέτει αρκετά αποθέματα μέχρι την άνοιξη. Η Naftogaz, κρατική εταιρεία της Ουκρανίας, απείλησε με κατάσχεση του φυσικού αερίου της Ρωσίας έως ότου καταλήξουν οι δύο πλευρές σε συμφωνία. Από την πλευρά της, η Ρωσία επικαλέστηκε συμφωνία μεταφοράς φυσικού αερίου, που είχε υπογραφεί μεταξύ των δύο χωρών προ τριετίας, με βάση την οποία οι συμβάσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση θα ήταν ανεξάρτητες με αυτές της Ουκρανίας. Η συμφωνία λήγει το 2013.
Αυτήν τη φορά, η διαμάχη μεταξύ των δύο χωρών λαμβάνει νέα διάσταση. Πρώτον, αμφιλεγόμενη απόφαση δικαστηρίου στο Κίεβο ακύρωσε μονόπλευρα την προαναφερόμενη συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών. Λίγες ώρες μετά, ο πρωθυπουργός της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, διέταξε την Gazprom να μειώσει την παροχή φυσικού αερίου στην Ουκρανία με τελικό προορισμό την Ευρώπη τόσο όσο η γειτονική χώρα «κλέβει» από αυτήν. Η Ουκρανία αρνείται κάθε κατηγορία. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Χριχόρι Νεμίρια, ανταπάντησε στις κατηγορίες με αναφορά την «εριστική» συμπεριφορά της Gazprom, υποστηρίζοντας ότι η Ουκρανία απλά κρατάει όσο φυσικό αέριο θεωρεί ότι είναι απαραίτητο για την οικονομία της. Ο ίδιος υποστήριξε ότι είναι «παράλογη» η απαίτηση της Ρωσίας να καταβάλει η Ουκρανία αποζημίωση στους Ευρωπαίους.
Δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί ποιος έχει το δίκιο με το μέρος του. Η διαμάχη αυτή, όμως, έχει πολλές πτυχές. Η μία αφορά αποκλειστικά το χρήμα. Η Gazprom υποστηρίζει ότι η Ουκρανία θα πρέπει να πληρώνει το φυσικό αέριο στις τιμές της αγοράς, οι οποίες είναι διπλάσιες σε σχέση με αυτές που ισχύουν σήμερα. Πέρυσι, τον Οκτώβριο, συμφώνησαν σε μια σταδιακή προσαρμογή των τιμών. Η Ουκρανία, όμως, τονίζει ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί το δικό της δίκτυο για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη με κόστος κατά το ήμισυ χαμηλότερο σε σχέση με άλλα δίκτυα. Εάν η Ρωσία θέλει μία προς τα πάνω αναπροσαρμογή των τιμών φυσικού αερίου, τότε θα πρέπει να καταβάλει και υψηλότερο τίμημα για τη χρήση του δικτύου της.
Η διαμάχη αυτή, όμως, έχει και πολιτικές διαστάσεις. Η ελάχιστη «χημεία» που είχε απομείνει μεταξύ των δύο χωρών εξανεμίστηκε με την «πορτοκαλί επανάσταση», προ τετραετίας. Πρόσφατα, η Ρωσία κατηγόρησε την Ουκρανία για την προμήθεια όπλων στη Γεωργία πέρυσι τον Αύγουστο, όταν είχε ξεσπάσει πολεμική σύγκρουση ανάμεσα στην πρώτη και την τελευταία. Το μάθημα, όμως, για την Ευρώπη είναι ένα: εάν δεν διαφοροποιήσει τις πηγές από τις οποίες προμηθεύεται φυσικό αέριο θα παραμείνει όμηρος της συγκρουσιακής σχέσης που διατηρεί η Ρωσία με τις γειτονικές χώρες.
(Από την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 09/01/2009)