Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει μπροστά του μια ιστορική ευκαιρία: Οχι μόνον να αποκαταστήσει τις ζημιές που συσσώρευσε ο προκάτοχος του με τον τερματισμό της παράλογης εμπλοκής στο Ιράκ και την εστίαση στο πραγματικό μέτωπο κατά του ακραίου Φονταμενταλισμού στο Αφγανιστάν - Πακιστάν αλλά να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της Κρίσης.
Η χρηματοπιστωτική κρίση οδήγησε στην παγκόσμια ύφεση η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει στην κοινωνική και πολιτική αναταραχή, σε σύντομο χρονικό διάστημα, αν δεν υπάρξει πραγματικός διεθνής συντονισμός: Κανένα κέντρο ισχύος του πλανήτη, παλαιό ή αναδυόμενο, δεν μπορεί να επενδύσει σε μια στρατηγική περιχαράκωσης και απομόνωσης και ακόμη περισσότερο να προσδοκά να επωφεληθεί από τα προβλήματα των άλλων.
Ολοι συμφωνούν ότι η κρίση θα έχει βάθος και διάρκεια, με τον στενό κύκλο συνεργατών του Ομπάμα να διαμηνύει ότι πιθανόν να χρειαστεί όλη η διάρκεια της τετραετούς θητείας του μέχρι να υπάρξει εξισορρόπηση. Εκεί που τα αποτελέσματα μπορούν να είναι άμεσα και χειροπιαστά είναι οι κινήσεις που θα κλείνουν μέτωπα και αντιπαραθέσεις που με τα σημερινά δεδομένα αποτελούν επικίνδυνους αναχρονισμούς:
- Πρώτο παράδειγμα η πρόσφατη σύγκρουση Ρωσίας - Ουκρανίας για το φυσικό αέριο. Αν η Ουάσιγκτον ακολουθήσει μια σταθεροποιητική πολιτική που θα πριμοδοτεί τη συνδιαλλαγή και όχι την αντιπαράθεση ανάμεσα στη Μόσχα και στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες και αν ταυτόχρονα προχωρήσει σε διάλογο με την Τεχεράνη τότε το ενεργειακό τοπίο θα είναι πολύ πιο σταθερό και προβλέψιμο και οι πηγές προμήθειας της Ε.Ε. πιο διαφοροποιημένες.
- Δεύτερο παράδειγμα το Ιράκ, όπου η επίσπευση της αποχώρησης των αμερικανικών δυνάμεων θα υποχρεώσει τις χώρες της περιοχής -Ιράν, Συρία, Τουρκία, Σαουδική Αραβία- σε συνεργασία για τη σταθεροποίηση της χώρας με ευεργετικές επιπτώσεις στο σύνολο της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής.
Η προσδοκία ή ακόμη και ο φόβος για αλλαγή γραμμής πλεύσης των ΗΠΑ στα παραπάνω δύο μέτωπα έχει ήδη προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου κινητικότητα:
- Η σκληρή στάση της Μόσχας και του Κιέβου στην πρόσφατη κρίση σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τις προσδοκίες της Ρωσίας για συνολική εξομάλυνση των σχέσεων με τις ΗΠΑ με πρωτοβουλία της αμερικανικής πλευράς για επανεξέταση της Αντιπυραυλικής Ασπίδας και στους φόβους του προέδρου της Ουκρανίας Γιουσένκο ότι δεν θα μπορεί πλέον να εξαργυρώνει την αντιρωσική του στάση με στήριξη της Ουάσιγκτον.
- Η επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα προφανώς σχετίζεται με τον φόβο της ηγεσίας της χώρας για άνοιγμα διαλόγου ΗΠΑ - Ιράν, μια προοπτική για την οποία υπήρξαν ήδη σαφείς αναφορές τόσο του Ομπάμα όσο και της Κλίντον.
Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές οι ισραηλινές στρατιωτικές δυνάμεις επέσπευδαν την αποχώρησή τους από τη Γάζα για να μην προκαλέσει η παρουσία τους εντάσεις με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, σε μια έμμεση αλλά σαφή ομολογία των πολιτικών σκοπιμοτήτων που υπαγόρευσαν την επιχείρηση.
Με αυτά τα δεδομένα η Εξωτερική Πολιτική Ομπάμα έχει μηδενική περίοδο χάριτος καθώς οι πάντες αναμένουν ευκρινείς επιλογές και άμεσες πρωτοβουλίες από σήμερα Τετάρτη - την πρώτη μέρα του νέου προέδρου στο Λευκό Οίκο.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 21/01/2009)