Σκηνικό του 19ου αιώνα διαμορφώνεται για την Ελλάδα του ευρώ, η οποία πλην απροόπτου θα δει σε τρεις εβδομάδες να συγκεντρώνονται στο Βερολίνο οι σημερινές «Μεγάλες Δυνάμεις» της Ευρώπης για να συζητήσουν, μεταξύ άλλων, και τα της ελληνικής οικονομίας. Το 1832 ήταν η Γαλλία, η Αγγλία και η Ρωσία οι οποίες με τη Συνθήκη του Λονδίνου εγγυήθηκαν για το πρώτο δάνειο που έλαβε το ελληνικό κράτος μετά την παύση πληρωμών που κήρυξαν οι επαναστατικές κυβερνήσεις. Στάση η οποία είχε ως αποτέλεσμα τον πολυετή αποκλεισμό της χώρας από τα δυτικά χρηματιστήρια.
Στις 22 Φεβρουαρίου 2009 οι «Μεγάλες Δυνάμεις» θα είναι έξι: Οπως ανακοινώθηκε χθες από το Βερολίνο, η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ αποφάσισε να συγκαλέσει «μίνι σύνοδο κορυφής» των μελών του Εurogroup, στην οποία θα λάβουν μέρος οι σημαντικότερες οικονομικώς χώρες του, δηλαδή η Γερμανία, η Γαλλία, η Βρετανία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Ολλανδία. Επισήμως αντικείμενο των συζητήσεων θα είναι η διαμόρφωση κοινών θέσεων εν όψει της δεύτερης (μετά την Ουάσιγκτον) συνάντησης των 20 σημαντικότερων οικονομιών του κόσμου (G20) που θα πραγματοποιηθεί στις αρχές Απριλίου στο Λονδίνο. Προς τον σκοπό αυτόν έχει προσκληθεί στο Βερολίνο και ο Ταγίπ Ερντογάν, με την ιδιότητα του πρωθυπουργού χώρας που μετέχει στο G 20 και της υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ. Παρόντες θα είναι ακόμη ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο, καθώς και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ΖανΚλοντ Τρισέ.
Η συνάντηση αυτή είναι ως έναν βαθμό το αποτέλεσμα των πιέσεων που άσκησε η Γαλλία, η οποία εκτιμώντας ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση διακυβεύει τη σταθερότητα της ζώνης του ευρώ επεδίωξε να συγκληθεί στις 22 Φεβρουαρίου στο Βερολίνο η δεύτερη στην ιστορία της ΕΕ σύνοδος κορυφής όλων των χωρών του ευρώ.
Ο Νικολά Σαρκοζί τάχθηκε εμμέσως πλην σαφώς υπέρ αυτής της συνόδου κατά τη διάρκεια ομιλίας του την περασμένη εβδομάδα στο Παρίσι, όπου, αφού χαρακτήρισε την Ελλάδα «ασθενή κρίκο» της ευρωζώνης, τόνισε ότι τα κράτη του ευρώ θα πρέπει να επιδείξουν την αλληλεγγύη τους τόσο προς την Ελλάδα όσο και προς τους άλλους «ασθενείς κρίκους» (βλ. Ιταλία Ισπανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία κ.ά.).
Κατά τη γαλλική αντίληψη, η αλληλεγγύη θα πρέπει να επιδειχθεί άμεσα, δηλαδή προτού οι «ασθενείς κρίκοι» βρεθούν σε αδυναμία εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους τους. Και αυτό διότι στην περίπτωση που η ζώνη του ευρώ υποχρεωθεί να επιδείξει την αλληλεγγύη της «εκ των υστέρων», τότε το κόστος θα είναι πολύ μεγαλύτερο. Από την άλλη πλευρά, η μη επίδειξη αλληλεγγύης θα μπορούσε, σύμφωνα με όλους τους διεθνείς αναλυτές, να οδηγήσει ακόμη και στη διάλυση της ζώνης του ευρώ.
Η παρέμβαση Σαρκοζί έγινε εν τω μέσω ενός καταιγισμού δημοσιευμάτων του ευρωπαϊκού Τύπου που λίγο-πολύ προέβλεπαν ότι οι ασθενέστερες οικονομικώς χώρες του ευρώ, που σήμερα δανείζονται πολύ ακριβά, κάποια στιγμή δεν θα είναι σε θέση καν να δανείζονται. Και αυτό διότι σήμερα επιζητούν δάνεια όλες οι χώρες του κόσμου, με αποτέλεσμα οι αγορές να έχουν τη δυνατότητα «ξεσκαρταρίσματος» των χωρών με χαμηλή φερεγγυότητα. Σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα «Le Μonde», που στα διεθνή θέματα εκφράζει αξιόπιστα τις θέσεις του εκάστοτε γάλλου προέδρου, ο κ. Σαρκοζί διάκειται πλέον θετικά στην ιδέα έκδοσης ομολόγων υπό την εγγύηση της ΕΕ, κάτι που ασφαλώς θα μείωνε το κόστος δανεισμού χωρών όπως η Ελλάδα, οι οποίες σήμερα δανείζονται υπό μάλλον επαχθείς όρους. Η Γαλλία ως σήμερα διαφωνούσε με την πρόταση αυτή, η πατρότητα της οποίας ανήκει στον Ζακ Ντελόρ.
Τη στροφή της Γαλλίας δεν φαίνεται ωστόσο να συμμερίζεται η Γερμανία, η οποία θεωρεί ότι αν αρχίσει να εγγυάται τα δάνεια όλων των χωρών του ευρώ θα επιβαρυνθεί ο κρατικός προϋπολογισμός της κατά περίπου 3 δισ. ευρώ. Λαμβανομένου υπ΄ όψιν ότι η Γερμανία βρίσκεται επί της ουσίας σε προεκλογική περίοδο και ότι η γερμανική κοινή γνώμη ουδόλως αντιλαμβάνεται γιατί θα πρέπει να ενισχυθούν από τον γερμανικό προϋπολογισμό «ανεύθυνες χώρες», όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, είναι σαφές ότι δύσκολα θα υπάρξει γερμανικό κόμμα που θα τείνει ευήκοον ους προς την πλευρά της Γαλλίας. Ετσι η πρόταση Σαρκοζί υπέρ της σύγκλησης (έπειτα από αυτήν του Παρισιού) μιας ακόμη συνόδου κορυφής των «16» του ευρώ απερρίφθη χθες με συνοπτικές διαδικασίες από τη Γερμανία. Αντ΄ αυτής η γερμανική πλευρά προέκρινε τη σύγκληση μιας διάσκεψης των ισχυρών χωρών του ευρώ.
Ερωτηθείς χθες στο Βερολίνο για τους λόγους βάσει των οποίων απερρίφθη η πρόταση Σαρκοζί, εκπρόσωπος της κυρίας Μέρκελ δήλωσε: «Ναι μεν το Εurogroup υπό την προεδρία του κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ κάνει θαυμάσια δουλειά, πλην όμως μερικά από τα θέματά του καλόν είναι να μη συζητούνται δημοσίως».
Η δήλωση αυτή συνάδει ως ένα βαθμό με την άποψη ότι «τελικώς κάποια βοήθεια θα πρέπει να δοθεί προς τις ασθενέστερες χώρες». Αποψη που εκφράζεται εσχάτως στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την οποία συμμερίζεται και ο πρόεδρος του Εurogroup κ. Γιούνκερ.
Αυτή η «κάποια βοήθεια» και κυρίως οι όροι υπό τους οποίους θα συνοδευτεί φαίνεται ότι θα είναι μεταξύ των θεμάτων που ερήμην της Ελλάδας θα συζητηθούν σε τρεις εβδομάδες στο Βερολίνο.
Ο Μπράουν αμφισβητεί το ΔΝΤ
Εμπορικές συμφωνίες υπέγραψαν χθες στο Λονδίνο οι πρωθυπουργοί της Βρετανίας και της Κίνας, Γκόρντον Μπράουν (δεξιά στη φωτογραφία) και Γουέν Ζιαμπάο, αντιστοίχως. Ο κινέζος ηγέτης καυτηρίασε την έλλειψη εποπτικών ελέγχων στο δυτικό τραπεζικό σύστημα, που εν πολλοίς ευθύνεται για τη σοβούσα κρίση. Και ο οικοδεσπότης του πλειοδότησε προτείνοντας να αντικατασταθούν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα με νέους και αποτελεσματικότερους θεσμούς. Οσο απομακρύνεται δημοσκοπικά από τους Συντηρητικούς του Ντέιβιντ Κάμερον ο Μπράουν υιοθετεί όλο και πιο ρηξικέλευθες θέσεις. Ακόμη και κάτω από το αυστηρό βλέμμα της βασίλισσας Ελισάβετ Α΄ (1533-1603), που είχε ως μότο τη ρήση «video et taceo» («βλέπω και σιωπώ»).
Σχέδιο Αλμούνια για τα «τοξικά κεφάλαια»
Τη «μεσοπρόθεσμη» ένταξη στη ζώνη του ευρώ της Βρετανίας και των άλλων παλαιών μελών που τα χρόνια των παχέων αγελάδων απέρριψαν μια τέτοια προοπτική (Σουηδία και Δανία) προέβλεψε χθες από τη Μαδρίτη ο αρμόδιος για Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις επίτροπος της ΕΕ Χοακίν Αλμούνια. Ο ισπανός επίτροπος τάχθηκε παράλληλα υπέρ ενός ευρωπαϊκού σχεδίου αποκατάστασης εμπιστοσύνης στις τράπεζες που προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα δημιουργήσουν ειδικά «οχήματα» που θα απορροφήσουν τα προβληματικά στοιχεία- «τοξικά πάγια»- στο πρότυπο της «Βad Βank» που πρόκειται να δημιουργηθεί στις ΗΠΑ.
Ο κ. Αλμούνια δήλωσε: « Πιστεύω πως αποτελεσματική λύση για να ξεκινήσουν εκ νέου τις χορηγήσεις τόσο σε άλλες τράπεζες όσο και σε πελάτεςθα ήταν να βρούμε τρόπο να προσφέρουμε στις τράπεζες την αναγκαία εμπιστοσύνη για το τι εμφανίζουν ομοειδείς εταιρείες στον ισολογισμό τους».
Και τόνισε «πλέον μιλάμε για “Βad Βanks” που θα αφαιρέσουν προβληματικά πάγια από τα βιβλία των τραπεζών σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 03/02/2009)