Η ραγδαία επιδείνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας υποχρεώνει την τσεχική προεδρία στη σύγκληση έκτακτης Συνόδου Κορυφής, στο τέλος Φεβρουαρίου στις Βρυξέλλες, ενώ, παρά την κρίση, η Κομισιόν επαναλαμβάνει ότι το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας για τον έλεγχο των ελλειμμάτων των χωρών της ευρωζώνης θα εφαρμοστεί χωρίς παρεκκλίσεις.
Οπως ανακοινώθηκε χθες στις Βρυξέλλες από την Επιτροπή και στην Πράγα από την προεδρία, μετά από τηλεφωνική συζήτηση που είχαν ο Πρόεδρος Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και ο Τσέχος Πρωθυπουργός, Μίρεκ Τοπολάνεκ, οι δύο πλευρές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι θα ήταν χρήσιμο να συναντηθούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες πριν από την κανονική Σύνοδο Κορυφής που είναι προγραμματισμένη για τις 19 και 20 Μαρτίου.
Αύριο η ημερομηνία
Σύμφωνα με τον Τσέχο Πρωθυπουργό, η ακριβής ημερομηνία διεξαγωγής της Συνόδου θα καθοριστεί αύριο Τετάρτη στη συνάντηση που έχει στις Βρυξέλλες με τον κ. Μπαρόζο. Το όλο θέμα συζητήθηκε χθες το βράδυ στη σύνοδο των υπουργών οικονομικών της ευρωζώνης, ενώ σήμερα θα απασχολήσει και το Συμβούλιο ECOFIN
Οι λόγοι έκτακτης συνάντησης των Ευρωπαίων ηγετών είναι πολλοί και σχετίζονται όλοι με την επιδείνωση της οικονομίας και το γεγονός ότι δεν διαφαίνεται προς το παρόν κανένα σημάδι εξόδου από το τούνελ της ύφεσης.
Κι αυτό παρά το γεγονός ότι τα κράτη - μέλη έχουν αυξήσει τους τελευταίους μήνες κατακόρυφα τις δημόσιες δαπάνες και φυσικά τα ελλείμματα και το χρέος. Μέχρι σήμερα περίπου το 6% του ΑΕΠ της Ε.Ε. έχει χορηγηθεί στον χρηματοπιστωτικό τομέα (ως κεφαλαιοποίηση ή ως στήριξη της ρευστότητας), ενώ οι εγγυήσεις επίσης στο χρηματοπιστωτικό τομέα φτάνουν περίπου το 19% του ΑΕΠ.
Από την άλλη πλευρά, η κρίση άρχισε πλέον να αποτυπώνεται και στο δείκτη της ανεργίας, ο οποίος αυξάνεται με ταχύτατο ρυθμό με αποτέλεσμα να ελλοχεύει ο κίνδυνος κοινωνικών αναταραχών.
Ο προστατευτισμός
Εντονότατη ανησυχία προκαλεί επίσης στις Βρυξέλλες και το φαινόμενο προστατευτισμού που αρχίζει πλέον να κάνει την εμφάνισή του στο εσωτερικό της Κοινότητας απειλώντας την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς.
Παράλληλα, σοβαρά επιμέρους προβλήματα αντιμετωπίζουν κράτη - μέλη τα οποία απαιτούν συντονισμό σε κοινοτικό επίπεδο. Για παράδειγμα, εκτός της Ουγγαρίας και της Λετονίας, και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (Εσθονία, Ρουμανία, Βουλγαρία), αντιμετωπίζουν οξύτατα δημοσιονομικά προβλήματα, που μπορεί να φτάσουν ακόμη και σε στάση πληρωμών, εάν δεν υπάρξει άμεση κοινοτική παρέμβαση.
Μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν επίσης η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία με τα spead δανεισμού, καθώς και τη δραματική στην περίπτωση της Ιρλανδίας και σημαντική των άλλων τριών χωρών αύξηση του δημόσιου ελλείμματος. Μάλιστα, η Ελλάδα και η Ιταλία έχουν και το επιπλέον πρόβλημα του υψηλού χρέους.
Τέλος, ένας ακόμη «πονοκέφαλος», ο οποίος απαιτεί άμεση λύση έχει να κάνει με τα λεγόμενα «τοξικά» επενδυτικά προϊόντα που έχουν στη διάθεσή τους τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα οποία απειλούν με κατάρρευση ολόκληρο το σύστημα. Πολλές χώρες, αλλά και η Κομισιόν υποστηρίζουν τη σύσταση ενός μηχανισμού με κρατική υποστήριξη, ο οποίος θα αναλάβει να απαλλάξει τις τράπεζες από αυτά τα προϊόντα.
Πιστή εφαρμογή
Εν τω μεταξύ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, δήλωσε χθες ότι η πιστή εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας είναι περισσότερο επιβεβλημένη σε περιόδους οικονομικής κρίσης, όπως η σημερινή, διότι είναι το μόνο μέσο για την αποφυγή ενός εκτροχιασμού των δημόσιων οικονομικών των κρατών - μελών.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ανάλογη θέση για την εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας υποστηρίζει τόσο ο Πρόεδρος της ευρωζώνης, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ όσο και ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν-Κλοντ Τρισέ.
Με βάση τις προβλέψεις που έδωσε στη δημοσιότητα η Κομισιόν στις 19 Ιανουαρίου, υπερβολικό έλλειμμα εμφάνισαν το 2008, η Ελλάδα 3,5% του ΑΕΠ (για δεύτερη συνεχή χρονιά), η Ιρλανδία 6,3%, η Ισπανία 3,5% και η Γαλλία 3,2%. Για τις 4 χώρες η πρόβλεψη της Κομισιόν είναι ότι δεν πρόκειται να υπάρξει εντός του 2009 διόρθωση της κατάστασης, αντίθετα προβλέπεται επιδείνωση.
Με δεδομένη τη θέση για πιστή εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας, η Κομισιόν αναμένεται στις 18 Φεβρουαρίου να εισηγηθεί την κίνηση διαδικασίας περί υπερβολικού ελλείμματος (επιτήρηση) κατά των τεσσάρων χωρών.
Oπως προκύπτει από τις προβλέψεις της Κομισιόν, το 2009 αναμένεται να βρεθούν σε διαδικασία κοινοτικής επιτήρησης οι περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίας.
(από την εφημερίδα ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, 10/02/2009)