Σενάρια επί σεναρίων βλέπουν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες εβδομάδες για την απειλή που συνιστούν για την αξιοπιστία του ευρώ τα δημοσιονομικά προβλήματα της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ελλάδας και της Ιταλίας, για το ενδεχόμενο οικειοθελούς αποχώρησης ή ακόμη και αποβολής χώρας - μέλους από την ευρωζώνη;
Τα παραπάνω, αν δεν εξυπηρετούσαν συγκεκριμένες σκοπιμότητες, θα ήσαν απλώς φαιδρά, χωρίς η διαπίστωση αυτή να υποβαθμίζει την πραγματική διάσταση των προβλημάτων που δημιουργεί η απόκλιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και πιστοληπτικής ικανότητας των νότιων από τις βόρειες χώρες της ΟΝΕ.
Η απόφαση για την ΟΝΕ ήταν πρώτα από όλα πολιτική, και με πολιτικά, κατά κύριο λόγο, κριτήρια συγκροτήθηκε την άνοιξη του 1998.
Η πρώτη Ομάδα των 11 χωρών που υιοθέτησαν το ευρώ ήταν την 1.1.99. Αν τα κριτήρια ήταν η απόλυτη προσαρμογή στις απαιτήσεις του Μάαστριχτ και του Συμφώνου Σταθερότητας, τότε είναι βέβαιο ότι θα έπρεπε να είχε αποκλεισθεί η Ιταλία, και αν δεν υπήρχε ανοχή στη δημιουργική λογιστική, σοβαρές αποκλίσεις από την πραγματικότητα θα παρουσίαζε και η δημοσιονομική εικόνα της εξαντλημένης τότε από το κόστος της ενοποίησης Γερμανίας.
Οι ίδιες διαπιστώσεις ισχύουν και για σήμερα: Δεν υπάρχει περίπτωση οικειοθελούς ή αναγκαστικής αποχώρησης χώρας-μέλους από την ευρωζώνη με μόνο ερώτημα αν το κόστος της σκληρής προσαρμογής θα το επωμισθεί η προβληματική χώρα ή αν θα τη συνδράμουν οι εταίροι της.
Σήμερα, όπως και από την πρώτη μέρα γέννησης του ευρώ πριν από δέκα χρόνια, ο κίνδυνος είναι κατά κύριο λόγο πολιτικός και μάλιστα ενισχυμένος εν μέσω μιας κρίσης με μη προβλέψιμη διάρκεια: Στην αδυναμία εξισορρόπησης της ΟΝΕ με την ενίσχυση της πολιτικής ολοκλήρωσης προστέθηκαν από τον Οκτώβριο μέχρι και σήμερα οι εθνικές περιχαρακώσεις και προστατευτισμοί της Γαλλίας και της Γερμανίας, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τη συνάντηση που είχαν στο Μόναχο στις 7/2 η Μέρκελ και ο Σαρκοζί:
Η ΟΝΕ άντεχε το έλλειμμα της πολιτικής ενοποίησης όσο διάστημα υπήρχε η αίσθηση ότι πρόκειται για καθυστέρηση και όχι για ναυάγιο.
Η οριακή επάρκεια της Συνθήκης της Λισαβόνας όταν ξέσπασε η χρηματοπιστωτική κρίση ήταν ήδη καταγεγραμμένη. Αυτό που ήλθε να προστεθεί από τον Οκτώβριο μέχρι και σήμερα είναι ότι μέχρι στιγμής η κρίση και η έφεση ενισχύουν το βραχυκύκλωμα της πολιτικής ολοκλήρωσης, αντί να οδηγήσουν στην υπέρβασή τους με κύριους υπεύθυνους το Παρίσι και το Βερολίνο.
Εδώ βρίσκεται η θανάσιμη απειλή για την ευρωζώνη: Η διαπίστωση εν μέσω της σοβαρότερης μεταπολεμικής παγκόσμιας κρίσης ότι δεν υπάρχει κοινός παρονομαστής για την περαιτέρω πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με τη Γαλλία και τη Γερμανία να συγκρούονται για τη διαχείριση του ευρώ όχι με διαφορετικές νομισματικές και οικονομικές προσεγγίσεις αλλά στο πλαίσιο της γενικευμένης αντιπαλότητάς τους για το μέλλον της Ε.Ε.
H κατάσταση πραγμάτων δεν εμπνέει αισιοδοξία: Οι εθνικές περιχαρακώσεις και οικονομικοί πατριωτισμοί είναι δημοφιλείς και δίνουν ανάσα στις αγωνιούσες για την πολιτική τους επιβίωση πολιτικές ηγεσίες στη Γαλλία, στη Γερμανία αλλά και όχι μόνο.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 16/02/2009)