Η κατάρρευση της αγοράς στεγαστικών δανείων υψηλού κινδύνου των ΗΠΑ σηματοδότησε την πρώτη φάση της τρέχουσας κρίσης που άρχισε να ξεδιπλώνεται από τον Αύγουστο του 2007. Η δεύτερη φάση χαρακτηρίστηκε από τη χρεοκοπία της Lehman Βrothers στα μέσα Σεπτεμβρίου του 2008, που εκτόξευσε τον συστημικό κίνδυνο παγώνοντας τις διατραπεζικές αγορές. Σήμερα βρισκόμαστε στην αρχή της τρίτης φάσης που συνοδεύεται από όξυνση της ύφεσης και διατήρηση των περιθωρίων των επιχειρηματικών ομολόγων σε υψηλά επίπεδα, παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί και εξακολουθούν να λαμβάνονται.
Σε αυτή την τρίτη φάση υπάρχει ο κίνδυνος, όπως μας εξηγεί σχετική μελέτη της Αlpha Βank, πέραν των υψηλών περιθωρίων και του υψηλού κόστους, οι επιχειρήσεις να μην μπορούν να αναχρηματοδοτη- θούν πλήρως εφέτος. Τα εταιρικά ομόλογα που απαιτείται να εκδοθούν εξάλλου εκτιμώνται σε 1,8 τρισ. δολάρια σε ΗΠΑ και Ευρώπη και 200 δισ. δολάρια στις αναδυόμενες αγορές, την ώρα που οι δυνητικοί αγοραστές- αντισταθμιστικά ταμεία και θεσμικοί επενδυτές- ταλανίζονται από εκροές κεφαλαίων, ενώ η δυνατότητά τους να δανείζονται έχει περιορισθεί σημαντικά.
Συνεπώς, η επενδυτική βάση για τέτοιους τίτλους έχει περιορισθεί, ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο να εκτοπισθούν τα εταιρικά ομόλογα από τα κρατικά, καθώς αναμένεται δανεισμός ύψους 3 τρισ. δολαρίων από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης και 1 τρισ. δολαρίων από τραπεζικά ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου. Για να απορροφηθούν οι εκδόσεις αυτές ενδεχομένως να αυξηθούν οι αποδόσεις, εμποδίζοντας όμως την ανάκαμψη, ενώ η αδυναμία αναχρηματοδοτήσεων θα οδηγήσει σε αύξηση των πτωχεύσεων, των επισφαλειών και των ζημιών.
Μπορεί η κρίση να βρίσκεται στην τρίτη φάση της, ωστόσο η χρονική στιγμή όπου αυτή θα φθάσει στο τέλος της και κυρίως το τι θα αφήσει τελικά πίσω της δεν φαίνεται ότι μπορεί να προβλεφθεί από κανέναν. Και ενώ οι εδώ κυβερνώντες δηλώνουν ότι έχουν σχέδιο εξόδου από την κρίση, όπως και οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών δηλώνουν ότι έχουν σχέδιο διάσωσης των «αδύναμων κρίκων», αρκετοί πολίτες αυτής της χώρας βλέπουν τις χωρίς σχέδιο οικονομικές τους δυσχέρειες να μεγεθύνονται, οδηγώντας σε ιστορικό χαμηλό και τον σχετικό δείκτη οικονομικού κλίματος.
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 05/03/2009)