Μπορεί η υφιστάμενη οικονομική κρίση να εμφυσήσει νέα πνοή στο όραμα του Ζαν Μονέ (Jean Monnet) για μια Ευρώπη όπου οι εθνικές διαφορές θα παραμεριστούν για χάρη των οικονομικών συμφερόντων της Γηραιάς Ηπείρου; Καθώς οι αρχές εποπτείας των αγορών προετοιμάζονται για τη σύνοδο του G20, που θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο μήνα στο Λονδίνο, οι κυβερνήσεις πασχίζουν να σχεδιάσουν από την αρχή τα χρηματοοικονομικά συστήματά τους. Ζήτησαν, τη συνδρομή γνωστών ακαδημαϊκών οι οποίοι προτείνουν καινοτόμες λύσεις για το πώς θα επιτευχθεί ο καλύτερος συντονισμός στα ζητήματα της οικονομίας. Οι ακαδημαϊκοί τείνουν να προτείνουν τις ιδανικές λύσεις που είναι αδύνατο να εφαρμοστούν. Ακόμη παραδέχονται πως η άποψη για ένα πραγματικά παγκόσμιο συντονισμό του διεθνούς χρηματοοικονομικού συστήματος δεν είναι ρεαλιστική.
Ενας από αυτούς είναι και ο καθηγητής Μάρκο Μπεχτ (Marco Becht) του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών. Είναι ο πρώτος ο οποίος παραδέχεται ότι η αρχική του πρόταση να δημιουργηθεί ένα διεθνές σταθεροποιητικό ταμείο για την οικονομία είναι ουτοπική. Η ιδέα του, που εμπεριέχεται σε μια σειρά προτάσεων τις οποίες καταθέτουν μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Κέντρου Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής (Centre for Economic Policy Research) ενόψει της διεξαγωγής της συνόδου του G20, είναι να δημιουργηθεί ένα ταμείο που θα αναλάβει σημαντικές τοποθετήσεις μετοχών σε όλους τους χρηματοοικονομικούς οίκους των συμμετεχόντων κρατών οι οποίες συμβάλουν στη διάδοση του συστημικού κινδύνου. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το ταμείο θα αναλάμβανε να παρακολουθεί τους εν λόγω οίκους ως ο πιο μεγάλος μέτοχός τους.
Σε περιόδους κρίσης θα προσέφερε επιπλέον μετοχικά κεφάλαια σε μια τράπεζα. Το ταμείο δεν θα διέθετε πλειοψηφικά μερίδια μετοχών και θα λειτουργούσε ανεξάρτητα από τις κυβερνήσεις - χορηγούς. Θα λειτουργούσε ως ένα σημείο αναφοράς των άλλων θεσμικών επενδυτών με επιρροή.
Ο καθηγητής Μπεχτ ισχυρίζεται ότι ένα τέτοιο ταμείο θα παρείχε τη μακροπρόθεσμη απάντηση στη χρηματοοικονομική κρίση.
Το πιστεύει
Θα δημιουργούσε μια αποδεκτή προσέγγιση, αποφεύγοντας όλες τις ενδεχόμενες στρεβλώσεις, σε επίπεδο ανταγωνισμού, των μεμονωμένων κυβερνητικών παρεμβάσεων στους εθνικούς τραπεζικούς κλάδους τους. Αν και θεωρεί πως ένα παρόμοιο διεθνές ταμείο είναι αναμφισβήτητα ουτοπικό, πιστεύει ότι ένα ευρωπαϊκό ταμείο σταθεροποίησης του ευρωπαϊκού χρηματοοικονομικού τομέα, θα ήταν βιώσιμο. Πιστεύει επίσης ότι, καθώς οι ΗΠΑ άρχισαν να αποκτούν μερίδια κοινών μετοχών σε εγχώριες προβληματικές τράπεζες, οι αρχές θα μπορούσαν να εξετάσουν το ζήτημα της ενοποίησης του ευρωπαϊκού ταμείου με το αμερικανικό «όχημα» που θα διακρατεί τα μερίδια.
Αλλες χώρες θα μπορούσαν να ακολουθήσουν το ίδιο παράδειγμα. Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν, ήδη, ιδρύσει ανάλογα οχήματα. Στη Βρετανία, υπάρχει τώρα η UK Financial Inve-stments Ltd. Στη Γερμανία, η SoFFin και στο Βέλγιο, η Federal Holding Company, που προϋπήρχε.
Τελικώς, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες που έχουν προβληματικές τράπεζες θα αποκτήσουν από ένα τέτοιο όχημα. Γιατί λοιπόν δεν ενώνουν όλα τα μετοχικά μερίδια σε ένα κοινό ταμείο; Ο καθηγητής Μπεχτ διατείνεται πως η σημερινή κατάσταση δεν έχει νόημα, ιδίως από την προοπτική των μικρότερων χωρών.
Οπως οι προτάσεις Λαροζιέρ αφορούν σε ένα συντονισμένο ευρωπαϊκό σύστημα χρηματοοικονομικής εποπτείας, το ευρωπαϊκό ταμείο σταθερότητας θα υπαχθεί στο πλαίσιο δομών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αλλά θα λειτουργεί ανεξάρτητα από αυτή.
Και αν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν μπορούν να συμφωνήσουν για να διαχειριστούν, σε ενιαία μορφή, τα ενεργητικά τους, θα μπορούσε, ενδεχομένως, να γίνει η αρχή με την υπαγωγή της βρετανικής FI και της γερμανικής SoFFin σε κάτι που θα μπορούσε να αποκληθεί Ευρωπαϊκό Σύστημα Ταμείων Οικονομικής Σταθεροποίησης. Αυτό θα ήταν καλύτερο από το τίποτα. Και τα τελευταία γεγονότα ενίσχυσαν περαιτέρω, τη θέση για τη δημιουργία ενός τέτοιου ταμείου.
(Από την ηφεμερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 7-8/03/2009)