Αργά αλλά σταθερά η αβεβαιότητα για την πρώην ΕΣΣΔ και ειδικότερα για την Ουκρανία σήμερα και σε ένα όχι πολύ μακρινό μέλλον για τη Γεωργία τείνει να διαλυθεί.
Μια αβεβαιότητα που προκύπτει από δύο διισταμένες προσεγγίσεις την μεν Μόσχα να θεωρεί τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες «Πρόσω Εξωτερικό» ζώνη, δηλαδή δεδομένης επιρροής της και περιορισμένης κυριαρχίας και τις ΗΠΑ να επιχειρούν να τις αντιμετωπίσουν όπως τους πρώην σοβιετικούς δορυφόρους στην Ανατολική Ευρώπη
- Πρώτον η αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο δείχνει ότι ο Ομπάμα έχει αναδείξει ως προτεραιότητα την εξομάλυνση των σχέσεων με την Μόσχα επιλογή που εξυπονοεί όχι μόνον την εγκατάλειψη της Αντιπυραυλικής Ασπίδας στην Πολωνία-Τσεχία αλλά και επί της ουσίας την περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ στην πρώην ΕΣΣΔ με το Κίεβο και την Τιφλίδα να βλέπουν παρά τις διαβεβαιώσεις ότι η προοπτική ένταξης θα παραμείνει, να ακυρώνεται η στρατηγική απομάκρυνσης από την επιρροή της Μόσχας.
- Δεύτερον οι επιπτώσεις της Κρίσης που ήδη γονατίζουν την Ουκρανία για την οποία ο Πούτιν απεφάνθη χθες ότι βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Η χώρα αδυνατεί να είναι συνεπής στις πληρωμές της για την αγορά ρωσικού φυσικού αερίου, εξέλιξη που επισπεύδει την ούτως η άλλως δρομολογημένη πλήρη επιστροφή στην επιρροή της Μόσχας με η χωρίς τον Γιουσένκο.
Παρά το γεγονός ότι η Κρίση πλήττει ήδη την Ρωσία, η Μόσχα διατηρεί σαφώς μεγαλύτερες δυνατότητες και έχει όλα τα πολιτικά κίνητρα να στηρίξει το Κίεβο αλλά και οποιαδήποτε άλλη πρώην σοβιετική δημοκρατία.
Οτι ισχύει σήμερα για την Ουκρανία θα ισχύσει σύριο για όλες τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες: Η πτώση της τιμής του πετρελαίου αλλά και ο τερματισμός της ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης Ουάσιγκτον-Μόσχας θα παγώσουν αν δεν ματαιώσουν οριστικά τα σχέδια για παράκαμψη της Ρωσίας μέσω δικτύων αγωγών που θα προωθούν το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο από την πρώην ΕΣΣΔ με παράκαμψη της επικράτειας της.
Τα παραπάνω δεν αναιρούν το μεγάλο πρόβλημα το βασικό κενό στην πολιτική της Ρωσίας απέναντι στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες: Μέχρι στιγμής η Μόσχα παρεμβαίνει για να περιφρουρήσει τα συμφέροντά της και να αποτρέψει την ένταξη των εν λόγω χωρών στο ΝΑΤΟ αλλά σε καμιά περίπτωση δεν φαίνεται να διαθέτει συνολική στρατηγική.
Ετσι είκοσι σχεδόν χρόνια μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ οι προθέσεις της Ρωσίας είναι αδιευκρίνιστες:
- Θέλει απλά και μόνον ένα σύνολο διμερών σχέσεων με την Ρωσία προφανώς σε άτυπο ρόλο επικυρίαρχης δύναμης;
- Θέλει μια Ενιαία Αγορά, μια Νομισματική Ενοποίηση και έναν διακρατικό πολιτικό και αμυντικό συντονισμό;
Κάθε σχήμα συνεργασίας και ολοκλήρωσης της Ρωσίας με τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ αγγίζει αναπόφευκτα και τις ισορροπίες της εξουσίας στη Μόσχα και έτσι το πρόβλημα περιπλέκεται. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η ομάδα Γέλτσιν επέλεξε να προχωρήσει στην διάλυση της ΕΣΣΔ στις αρχές Δεκεμβρίου του 1991 όχι για να υπηρετήσει κάποιο στρατηγικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων αλλά πολύ απλά για να εκδιώξει τον Γκορμπατσόφ από το Κρεμλίνο.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 13/03/2009)