Η διεθνής Διάσκεψη για τους Υδάτινους Πόρους που συνέρχεται στην Κωνσταντινούπολη -από τις 16 έως τις 22 Μαρτίου- ήλθε στην κατάλληλη στιγμή για να εξισορροπήσει την υπερεκτίμηση της επιρροής - εμβέλειας της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή να αναδείξει τον συγκυριακό της χαρακτήρα και να τοποθετήσει στις σωστές διαστάσεις την επικείμενη επίσκεψη Ομπάμα.
Όποια και αν είναι η προσέγγιση της Αγκυρας με τη Δαμασκό τα τελευταία χρόνια, όποια και αν είναι η δυνατότητα άσκησης επιρροής στο Ιράκ, η μείζονος κλίμακας γεωπολιτική και γεωοικονομική αντιπαράθεση της Τουρκίας με τη Συρία και το Ιράκ για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων του Τίγρη και του Ευφράτη όχι μόνον δεν έχει αμβλυνθεί αλλά αντίθετα παρουσιάζει όλες τις προϋποθέσεις για να ενταθεί:
- Στο βαθμό που οι επιπτώσεις της κρίσης και της ύφεσης θα συρρικνώσουν σε σημαντικό ποσοστό την ανάπτυξη της Τουρκίας η ανάγκη εξαντλητικής αξιοποίησης των υδάτινων πόρων θα είναι μονόδρομος για την ανάπτυξη της γεωργίας και την παραγωγή ενέργειας.
- Την ίδια στιγμή το πρόβλημα της επάρκειας υδάτινων πόρων οξύνεται ολοένα και περισσότερο στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Μπορεί η προσέγγιση της Αγκυρας με τη Δαμασκό και η εμπλοκή της πρώτης στη σταθεροποίηση του Ιράκ να οδηγήσουν σήμερα σε συμβιβαστικές λύσεις;
Αντί άλλης απάντησης ας θυμηθούμε απλά ότι όταν η Τουρκία ανήγγειλε το φιλόδοξο πρόγραμμα GAP, την ανάπτυξη δηλαδή των ΝΑ επαρχιών της μέσω ενός εκτεταμένου δικτύου φραγμάτων και καναλιών άρδευσης, η Δαμασκός υιοθέτησε το ΡΚΚ, η έναρξη ένοπλης δράσης του οποίου το 1984 είχε και χαρακτήρα απάντησης στα σχέδια ιδιοποίησης των υδάτινων πόρων της περιοχής από την Αγκυρα.
Εκτός από τη Συρία, η φιλοδοξία της Τουρκίας να γίνει περιφερειακός υδρονομέας εξόργισε όλες τις χώρες της Μέσης Ανατολής: Η ομόθυμη απόρριψη της πρότασης Οζάλ για κατασκευή δικτύου αγωγών που θα μεταφέρουν τις υδάτινες ποσότητες στις χώρες που τις χρειάζονται απέδειξε ότι η όποια εξάρτηση από την καλή θέληση της Αγκυρας προκαλεί ανασφάλεια και καχυποψία.
Αν η Συρία εξομαλύνει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και στη συνέχεια κλείσει το μέτωπο με το Ισραήλ τότε είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι η πρώτη στρατηγική της προτεραιότητα δεν θα είναι άλλη παρά η διασφάλιση δικαιότερης γι' αυτήν κατανομής των υδάτινων πόρων του Τίγρη και του Ευφράτη. Σε ό,τι αφορά το Ιράκ είναι φανερό ότι η προάσπιση των συμφερόντων της χώρας σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των υδάτινων πόρων μπορεί να αναδειχθεί στο βασικό στοιχείο ενότητας ανάμεσα στους Σιίτες, τους Σουνίτες και τους Κούρδους.
Τι δείχνουν τα παραπάνω; Πολύ απλά ότι η σημερινή αυξημένη εμβέλεια της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή δεν έχει μόνιμο χαρακτήρα, καθώς οφείλεται κυρίως στην αξιοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων της πολιτικής Μπους στην περιοχή. Ουδείς αμφιβάλλει ότι η απομόνωση της Αγκυρας από τον Αραβομουσουλμανικό Κόσμο τερματίσθηκε ανεπιστρεπτί, αλλά η πραγματική εμβέλεια της περιφερειακής επιρροής του ανατολικού μας γείτονα είναι σίγουρα μικρότερη από ότι μας αφήνει να πιστέψουμε η σημερινή συγκυρία.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 18/03/2009)