Συζητάμε για το τέλος της οικονομικής κρίσης ενόσω αυτή βαθαίνει περαιτέρω. Οι προβλέψεις αναθεωρούνται διαρκώς επί τα χείρω. Κι όμως, μια σχετικά γρήγορη ανάκαμψη είναι εφικτή, υπό τέσσερις προϋποθέσεις.
Πρώτον, οι αρχές οφείλουν να προχωρήσουν στην αναθεώρηση και ανασυγκρότηση των ισολογισμών του χρηματοπιστωτικού κλάδου, αποκτώντας τον έλεγχο τραπεζών όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο, χωρίς χάσιμο άλλου χρόνου.
Δεύτερον, οι δημόσιες δαπάνες πρέπει να αναπληρώσουν τη ραγδαία μειούμενη ζήτηση από τον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να ανακοπεί η καθοδική πορεία προτού καταστεί αναντίστρεπτη.
Τρίτον, όλα αυτά πρέπει να γίνουν μέσα από διεθνή συνεργασία, έτσι ώστε οι ανισότητες των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών σε παγκόσμιο επίπεδο, οι οποίες συνέβαλαν στην εκδήλωση της κρίσης, να εκμηδενιστούν και όχι να ενταθούν. Τέταρτον, είναι ανάγκη να δοθεί βοήθεια προς τους πλέον ευάλωτους, με στόχο να μην τους κυριεύσει η καταστροφική απόγνωση.
Αναγκαστικά, ο ρόλος των κυβερνήσεων έχει καταστεί πιο σημαντικός. Επίσης, η αντίληψη ότι οι αγορές μπορούν να αυτορυθμίζονται χωρίς την ύπαρξη ενός «ορατού» χεριού πολιτικής παρέμβασης έχει απαξιωθεί ευρύτατα. Αυτό σημαίνει ότι οι κοινωνίες, σε όλο τον κόσμο, θα αναζητήσουν εφεξής καλύτερους τρόπους για να συνδυαστεί η κυβερνητική δράση με τις αγορές.
Αυτή η κρίση, εκτός των άλλων, πρέπει να μας διδάξει πώς να διαχειριζόμαστε τους κινδύνους σε παγκόσμια κλίμακα και να μην υποτιμούμε τις καταστροφές που εν δυνάμει μπορούν να προκαλέσουν εξελίξεις που μοιάζουν απίθανες να συμβούν ή είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλεφθούν.
Μια κρίση αποτελεί ίσως ευκαιρία για την επίτευξη θεμελιωδών βελτιώσεων στο σύστημα. Εάν, λοιπόν, αυτή που βιώνουμε σήμερα μας διδάξει ότι η οικονομική ισχύς είναι εξίσου σημαντική με την αποτελεσματική αντιμετώπιση των ζητημάτων που έχουν σχέση με τον άνθρωπο, τότε ναι, θα αποτελέσει και για εμάς μια ευκαιρία.
Ο Kemal Dervis είναι πρώην υπουργός Οικονομίας της Τουρκίας και απερχόμενος διευθυντής του αναπτυξιακού προγράμματος του ΟΗΕ
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 24/03/2009)