Ενδείξεις Ανάκαμψης;

Δίχως αμφιβολία ο Ερντογάν και το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ αποτελούν μια εξαίρεση στη μετά το 1945 -όταν επετράπη ο πολυκομματισμός- πολιτική ζωή της Τουρκίας: Εξαίρεση όχι μόνο μακροβιότητας αλλά και μιας διαρκούς διεύρυνσης της εκλογικής βάσης όπως δείχνουν τα ποσοστά των εκλογών του 2002 και του 2007, 34% και 47% αντίστοιχα.
Του Γιώργου Καπόπουλου
Σαβ, 4 Απριλίου 2009 - 09:14
Δίχως αμφιβολία ο Ερντογάν και το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ αποτελούν μια εξαίρεση στη μετά το 1945 -όταν επετράπη ο πολυκομματισμός- πολιτική ζωή της Τουρκίας: Εξαίρεση όχι μόνο μακροβιότητας αλλά και μιας διαρκούς διεύρυνσης της εκλογικής βάσης όπως δείχνουν τα ποσοστά των εκλογών του 2002 και του 2007, 34% και 47% αντίστοιχα.

Oι τελευταίες δημοσκοπήσεις επιβεβαιώθηκαν στις χθεσινές δημοτικές εκλογές και το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ φαίνεται να λαμβάνει ποσοστό πάνω από 40%, μια επίδοση που με δεδομένη τη δυσμενή οικονομική συγκυρία στη χώρα είναι ξεκάθαρη νίκη.

Η διαρκής αυτή ανοδική πορεία εξηγείται: Ο Ερντογάν και το ΑΚΡ δεν κρίνονται ως καλοί ή όχι διαχειριστές αλλά ως φορείς μιας αυθεντικής δυναμικής εκδημοκρατισμού της χώρας, ως φορείς μιας βαθιάς μεταρρυθμιστικής τομής, της σημαντικότερης από την ίδρυση της Δημοκρατίας από τον Κεμάλ το 1923.

Με τα χθεσινά εκλογικά αποτελέσματα ο Ερντογάν μπορεί να υπολογίζει στη δυναμική στήριξη της κοινωνίας όταν αναπόφευκτα οι μεταρρυθμιστικές τομές οδηγήσουν σε νέες κρίσεις.

Η συγκυρία είναι εξαιρετικά δύσκολη καθώς η κρίση και η ύφεση πλήττουν ήδη την οικονομία της χώρας, συρρικνώνουν τους ρυθμούς ανάπτυξης και δυσκολεύουν τον δανεισμό. Ακόμη δυσκολότερη καθώς τη μεγεθύνουν και την ταυτίζουν με εικόνα κατάρρευσης όλοι οι αντίπαλοι του Ερντογάν, από τον απερίγραπτο Μπαϊκάλ μέχρι με τον μεγαλοεκδότη Ντογάν.

Ως αντίβαρο υπάρχουν οι επιτυχίες κυρίως στην εξωτερική πολιτική, με την Αγκυρα να έχει κατοχυρώσει ρόλο Περιφερειακής Δύναμης στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή, μια πραγματικότητα που θα επικυρώσει πανηγυρικά ο Ομπάμα στην Κωνσταντινούπολη στις αρχές Απριλίου. Λίγο πριν η Αγκυρα καταβάλλει προσπάθειες για να φιλοξενήσει τριμερή Διάσκεψη Κορυφής με τους προέδρους του Πακιστάν Ζαρντάρι και του Αφγανιστάν Καρζάι.

Ιστορικής σημασίας υπήρξε και η επίσκεψη Γκιούλ στη Βαγδάτη, καθώς δρομολογείται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο η εξουδετέρωση της απειλής της ένοπλης παρουσίας του ΡΚΚ στο Βόρειο Ιράκ, εξέλιξη που θα καταστήσει δυνατή την προώθηση μεταρρυθμιστικής πολιτικής για το Κουρδικό στη Ν.Α. Τουρκία. Σπάζοντας ένα ταμπού δεκαετιών, ο Γκιούλ χρησιμοποίησε τη λέξη Κουρδιστάν αναφερόμενος στο Βόρειο Ιράκ, επισφραγίζοντας έτσι πανηγυρικά τη νέα προσέγγιση στο Κουρδικό εντός και εκτός συνόρων, μια τολμηρή αλλαγή που την επεχείρησε χωρίς αποτέλεσμα ο Οζάλ το 1990-91.

Η δοκιμασία των δημοτικών εκλογών είναι δυσκολότερη από αυτήν των πρόωρων βουλευτικών εκλογών του 2008:

- Τότε το δίλημμα ήταν απλό και ξεκάθαρο: Ποιος κυβερνά ο λαός ή οι στρατηγοί; Ένα δίλημμα που λειτουργούσε πολυσυλλεκτικά και επέτρεπε στον Ερντογάν να αντλεί στήριξη Δεξιά και Αριστερά.

- Χθες οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να ανανεώσουν την εμπιστοσύνη τους ως φορέα εκδημοκρατισμού στον πρωθυπουργό σε μια στιγμή που η κυριαρχία του φαίνεται αδιαμφισβήτητη. Το σοβαρότερο πλέον πρόβλημα για το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας δεν είναι άλλο από την έλλειψη αξιόπιστης εναλλακτικής πρότασης από την αντιπολίτευση: Προβάλλει τον Ερντογάν ως πανίσχυρο και ανεξέλεγκτο, πριμοδοτεί την πεποίθηση του ελέγχου των εξελίξεων και της έλλειψης πιεστικών προθεσμιών, με δύο λόγια τροφοδοτεί τη χαλάρωση απέναντι στο Κεμαλικό Κατεστημένο που δεν έχει δώσει ακόμη την τελευταία του μάχη.

(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 30/03/2009)