Δύσκολα αμφισβητούνται οι απαισιόδοξες αποτιμήσεις της σχέσης μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών στα τέλη του περασμένου χρόνου. Δυστυχώς οι σχέσεις μας χάλασαν εξαιτίας των σχεδίων της προηγούμενης αμερικανικής κυβέρνησης- συγκεκριμένα λόγω της ανάπτυξης αντιπυραυλικής ασπίδας στην Ανατολική Ευρώπη, των προσπαθειών επέκτασης του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά και της άρνησης των ΗΠΑ να επικυρώσουν τη Συνθήκη για τις Συμβατικές Ενοπλες Δυνάμεις στην Ευρώπη.
Ολες αυτές οι θέσεις υπονόμευαν τα συμφέροντα της Ρωσίας και, αν υλοποιούνταν, θα απαιτούσαν αναπόφευκτα μια απάντηση από μέρους μας.
Πιστεύω ότι η απομάκρυνση αυτών των εμποδίων για την οικοδόμηση καλών σχέσεων, δηλαδή ουσιαστικά η απομάκρυνση «τοξικών ομολόγων» ώστε να ξαναγίνει θετικό το μεταξύ μας ισοζύγιο, θα ήταν ευεργετική για τις χώρες μας και για τον κόσμο.
Κάτι τέτοιο θα απαιτήσει κοινές προσπάθειες. Η ανταλλαγή αλληλογραφίας μεταξύ εμού και του προέδρου Ομπάμα εφέτος φανέρωσε ότι είμαστε και οι δύο έτοιμοι να οικοδομήσουμε αποτελεσματικές διμερείς σχέσεις. Για αυτό έχουμε έναν οδηγό, τη Διακήρυξη Στρατηγικού Πλαισίου που υπέγραψαν οι χώρες μας το 2008. Είναι θεμελιώδες να γίνουν πράξη οι θετικές ιδέες που περιέχονται σε αυτή τη διακήρυξη. Είμαστε έτοιμοι για αυτό.
Αφθονούν οι πιθανοί τομείς συνεργασίας. Για παράδειγμα, συμφωνώ με τον πρόεδρο Ομπάμα ότι η επανέναρξη της διαδικασίας αφοπλισμού πρέπει να γίνει άμεση προτεραιότητά μας. Η επιθυμία απόλυτης ασφαλείας με τρόπο μονομερή αποτελεί επικίνδυνη πλάνη. Εχω ενδείξεις ότι αυτό το αντιλαμβάνονται οι εταίροι μας στην Ουάσιγκτον.
Φαίνεται επίσης ότι όλοι μας κατανοούμε την ανάγκη αναζήτησης συλλογικών λύσεων στα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Αφγανιστάν, με τη συμμετοχή όλων των στρατηγικών παικτών. Σε αυτό το πνεύμα, η Μόσχα συγκάλεσε μια Διάσκεψη για το Αφγανιστάν υπό την εποπτεία του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης. Καλωσορίζουμε την πρωτοβουλία των ΗΠΑ να συγκαλέσουν μια Διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στην Ολλανδία. Είναι εξαιρετικά σημαντικό τόσο η Ρωσία όσο και οι ΗΠΑ να μη δουν ανταγωνιστικά αυτές τις διασκέψεις, αλλά ως πρωτοβουλίες που ενισχύουν η μία την άλλη.
Ούτε η Ρωσία ούτε οι ΗΠΑ επιθυμούν να υπάρχουν παρεκκλίσεις ή ψυχρότητα στις σχέσεις τους. Πέρυσι τον Νοέμβριο μίλησα στην Ουάσιγκτον για την ανάγκη να βάλουμε ένα τέλος στην κρίση εμπιστοσύνης. Αρχικώς θα πρέπει να συμφωνήσουμε ότι είναι δυνατόν να ξεπεράσουμε την κοινή αρνητική μας κληρονομιά μόνο αν εξασφαλίσουμε ισότητα και αμοιβαία οφέλη και λάβουμε υπόψη τα κοινά μας συμφέροντα. Είμαι έτοιμος να συνεργαστώ βάσει αυτών των αρχών με τον πρόεδρο Ομπάμα και ελπίζω να ξεκινήσω από σήμερα, στην πρώτη μας συνάντηση στο Λονδίνο, πριν από τη Σύνοδο του G20.
Η κατάσταση της διεθνούς οικονομίας αποτελεί ζήτημα που μας απασχολεί όλους. Μπορούμε να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος μόνο αν η αρχιτεκτονική του στηριχθεί στη συμπληρωματικότητα και σε ένα διαφοροποιημένο σύστημα περιφερειακών συναλλαγματικών αποθεμάτων και χρηματοοικονομικών κέντρων. Κατά τη διάρκεια της Συνόδου η Ρωσία και οι ΗΠΑ μπορούν να ηγηθούν της προσπάθειας θέσπισης παγκόσμιων κανόνων και κυρώσεων που θα ισχύουν για όλους τους εταίρους ανεξαιρέτως. Θα μπορούσαμε επίσης να εξετάσουμε από κοινού το κατά πόσον είναι σκόπιμο να εισαγάγουμε ένα υπερεθνικό συναλλακτικό νόμισμα, ενδεχομένως υπό την αιγίδα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Στο πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων πρέπει να αναζητήσουμε αποτελεσματικότερα επενδυτικά σχέδια, να επιδιώξουμε κοινή έρευνα και ανάπτυξη από εταιρείες και την αύξηση του εμπορίου προϊόντων υψηλής τεχνολογίας.
Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και η παγκοσμιοποίηση που ακολούθησε επέφεραν θεμελιώδεις αλλαγές στο γεωπολιτικό πλαίσιο των σχέσεών μας και αύξησαν σημαντικά τη σημασία της ηγεσίας. Σήμερα η αποτελεσματική ηγεσία οφείλει να είναι συλλογική και να βασίζεται στην επιθυμία και στην ικανότητα να βρίσκονται κοινοί παρονομαστές για τα συμφέροντα της διεθνούς κοινότητας και των μεγάλων ομάδων κρατών. Οι Σύνοδοι του G20 αποτελούν μείζονα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Είμαι πεπεισμένος ότι η Ρωσία και οι ΗΠΑ μπορούν να προσφέρουν πολλά στον κόσμο, διατηρώντας ταυτόχρονα την ειδική ευθύνη μας στα διεθνή ζητήματα. Τα θέματα στρατηγικής σταθερότητας και πυρηνικής ασφαλείας προσφέρουν την ευκαιρία για αυτό. Η φύση της σχέσης μεταξύ Ρωσίας και Αμερικής καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τις διατλαντικές πολιτικές, πυλώνα των οποίων θα μπορούσε να αποτελέσει η τριμερής συνεργασία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης, Ρωσίας και ΗΠΑ.
Η ανάγκη να αρχίσουμε και πάλι να συνεργαζόμαστε υποβάλλεται εν μέρει από την ιστορία των σχέσεών μας, η οποία περιλαμβάνει πλήθος έντονα συναισθηματικών στιγμών, όπως η διπλωματική στήριξη που παρείχε η Ρωσία στις ΗΠΑ σε κρίσιμες στιγμές της πορείας της χώρας, η κοινή μας μάχη ενάντια στον φασισμό και η εποχή της ύφεσης.
Στην ομιλία για την ανάληψη των καθηκόντων του, ο πρόεδρος Ομπάμα δήλωσε με σαφήνεια ότι η Αμερική πρέπει να αλλάξει μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο. Η ομιλία του με εντυπωσίασε βαθιά με την αμερόληπτη αποτίμηση των προβλημάτων της Αμερικής. Συμφωνώ ότι το μεγαλείο μιας χώρας δεν αποτελεί ποτέ δεδομένο. Πρέπει να κερδίζεται.
Πριν από πολλά χρόνια ο Αλέξις ντε Τοκβίλ προέβλεψε ένα σπουδαίο μέλλον για τις χώρες μας. Ως τώρα κάθε χώρα προσπάθησε να αποδείξει την αλήθεια αυτών των λόγων για τον εαυτό της και τον κόσμο, δρώντας από μόνη της. Πιστεύω ακράδαντα ότι, σε αυτή την καμπή της Ιστορίας, πρέπει να εργαστούμε από κοινού. Ο κόσμος περιμένει από τη Ρωσία και τις ΗΠΑ να καταβάλουν δραστικές προσπάθειες ώστε να καθιερώσουν ένα κλίμα εμπιστοσύνης και καλής θέλησης στο παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό, και να μην παραδοθούν στην αδράνεια και στην απομόνωση. Δεν πρέπει να αποτύχουμε να φανούμε αντάξιοι αυτών των προσδοκιών.
Ο κ. Ντμίτρι Μεντβέντεφ είναι πρόεδρος της Ρωσίας.
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 02/04/2009)