Σε συνέδριο που διοργανώθηκε στο Σαράγιεβο στις 30 και 31 Μαρτίου υπό την αιγίδα της EBRD (European Bank for Reconstruction and Development) και της Energy Community, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Αναπτυξιακών Επενδύσεων κ. Thomas Mirow ανακοίνωσε τη δημιουργία δύο νέων προγραμμάτων με σκοπό τη χρηματοδότηση δράσεων για τη μείωση της ενεργειακής έντασης (energy intensity) και την προώθηση των ΑΠΕ στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Οι πόροι των δύο προγραμμάτων θα ανέλθουν σε 110 εκ. ευρώ και θα προέρχονται από τα ίδια κεφάλαια της τράπεζας, από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από χορηγίες κρατών – δωρητών. Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης είναι μια σημαντική πρόκληση για τις χώρες της περιοχής καθώς σήμερα η κατανάλωση ενέργειας σε σχέση με το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εθνικό προϊόν είναι από δυόμιση ως τέσσερεις φορές υψηλότερη συγκριτικά με τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.. Το πρώτο πρόγραμμα της τράπεζας (Western Balkans Sustainable Energy Direct Financing Facility) - συνολικού ύψους 60 εκ. ευρώ - προβλέπει την απ’ ευθείας χρηματοδότηση επενδύσεων άνω του ενός εκ. ευρώ που θα πραγματοποιηθούν από επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Το δεύτερο πρόγραμμα (Western Balkans Sustainable Energy Credit Line Facility) προβλέπει την παροχή κεφαλαίων ύψους 50 εκ. ευρώ για την χρηματοδότηση νοικοκυριών και μικρότερων επιχειρήσεων μέσω του τραπεζικού τομέα. Ο κ. Mirow τόνισε ότι οι νέοι τρόποι χρηματοδότησης ενεργειακών επενδύσεων θα δώσουν σημαντική ώθηση στην αναπτυξιακή στρατηγική της EBRD, θα δράσουν καταλυτικά για την περιστολή της σπατάλης ενέργειας και θα προωθήσουν τη χρήση των ΑΠΕ στην περιοχή. Επιπροσθέτως, το πρόγραμμα προβλέπει την καταβολή χρηματικού ποσού για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που θα επιτευχθούν με τις νέες επενδύσεις.
Στην ομιλία του, ο επίτροπος ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Andris Piebalgs υπογράμμισε με τη σειρά του, την ανάγκη βελτίωσης των υποδομών ενέργειας στη περιοχή και χαιρέτησε την πρωτοβουλία της EBRD για την οποία ανέφερε ότι θα συμβάλλει σημαντικά στο περιορισμό της ενεργειακής έντασης των οικονομιών της περιοχής. Ακόμα, σχολίασε την έλλειψη μιας κοινής χονδρεμπορικής αγοράς στον ηλεκτρισμό και το φυσικό αέριο στην περιοχή, η λειτουργία της οποίας θα εξασφάλιζε ένα μεγαλύτερο βαθμό ασφάλειας και ελαστικότητας στον εφοδιασμό.
Ο Διευθυντής της Γραμματείας της Energy Community κ. Slavtcho Neykov καυτηρίασε την «εθνικιστική» ενεργειακή πολιτική που ακολουθούν πολλές χώρες στη περιοχή της Ν.Α. Ευρώπης και την έλλειψη μιας κοινής περιφερειακής στρατηγικής και συνεννόησης για την ενέργεια. Ακόμα ανακοίνωσε ότι οι συνομιλίες της Energy Community με την Γεωργία και τη Τουρκία βρίσκονται σε καλό δρόμο και ότι περιμένει εντός σύντομου χρονικού διαστήματος οι δύο αυτές χώρες να αποτελούν πλήρη μέλη της κοινότητας.
Στις προσπάθειες δημιουργίας μιας ομογενούς αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στη Ν.Α. Ευρώπη αναφέρθηκε ο εκπρόσωπος της ΡΑΕ στην Energy Community κ. Γεώργιος Κουτζούκος. Το Southeast Europe Coordinated Auction Office (CAO) με έδρα στο Μαυροβούνιο, είναι μια πρώτη προσπάθεια υιοθέτησης ενός συστήματος δημοπράτησης ισχύος στα πρότυπα των συστημάτων που εφαρμόζονται ήδη στη Βόρεια Ευρώπη και την Ιβηρική χερσόνησο. Έτσι με την επιτυχημένη εφαρμογή του, θα είναι δυνατή η άμεση εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας π.χ. από την Ουγγαρία στην Ελλάδα χωρίς να είναι αναγκαία η εξασφάλιση διασυνδετικών δικαιωμάτων σε κάθε χώρα από την οποία θα διέλθει η ενέργεια.
Τέλος, εκπρόσωποι εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε χώρες της ΝΑ Ευρώπης όπως η AES, η Verbund, η EVN, η EFT, και η Statkraft, υπογράμμισαν τις σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης της περιοχής και εξέφρασαν την ανάγκη για συνέχιση των προσπαθειών για την αναβάθμιση των υποδομών παρά τη τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση και την – παροδική - πτώση τιμών και κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Χαιρετισμό απεύθυνε ο Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης κ. Nikola Spiric, ενώ παρεμβάσεις έκαναν οι αρμόδιοι για θέματα ενέργειας υπουργοί από την Αλβανία, τη Σερβία και τη Γεωργία.