Ανεπαρκή χαρακτηρίζει τα μέτρα που ελήφθησαν στην τελευταία Σύνοδο του G20 για την αναθέρμανση της παγκόσμιας οικονομίας ο νομπελίστας οικονομολόγοςΤζόζεφ Στίγκλιτζ . Σε συνέντευξη που έδωσε στη γαλλική εφημερίδα «Les Εchos» δήλωσε ότι καμία πλευρά δεν βγήκε πραγματικά κερδισμένη από αυτή τη συνάντηση. Ελάχιστα αποτελεσματικές θα αποδειχθούν οι πρωτοβουλίες των «20», εκτιμά ο ίδιος, καθώς δεν ελήφθη καμία ουσιαστική απόφαση σχετικά με τα τέσσερα φλέγοντα ζητήματα που ζητούσαν και εξακολουθούν να ζητούν απάντηση: οι προσπάθειες για παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη, προώθηση και ενίσχυση ρυθμιστικών κανόνων, αρωγή στις αναπτυσσόμενες χώρες και τέλος απώθηση του προστατευτισμού.
«Τίποτε δεν μας εγγυάται ότι οι διεθνείς οργανισμοί έχουν αντλήσει διδάγματα από το πρόσφατο παρελθόν» εκτιμά ο Στίγκλιτζ αναφερόμενος κυρίως στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και το Φόρουμ χρηματοοικονομικής σταθερότητας. Ο ίδιος άλλωστε έγινε ευρύτερα γνωστός για την οξύτατη κριτική που άσκησε τα προηγούμενα χρόνια στους οργανισμούς που προέκυψαν από τις συμφωνίες του Μπρέτον Γουντς. Σήμερα επανέρχεται εστιάζοντας κυρίως στην αδυναμία των ηγετών των ισχυρότερων ανεπτυγμένων χωρών να προτείνουν νέους κανόνες λειτουργίας του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος.
«Εποπτεία χωρίς ρυθμίσεις δεν σημαίνει και πολλά πράγματα»σχολιάζει, διευκρινίζοντας ότι ενώ όλες οι συζητήσεις περιστρέφονται γύρω από την ενίσχυση της διαφάνειας, δύο μόλις μέρες μετά τη Σύνοδο του Λονδίνου η κυβέρνηση των ΗΠΑ αποφάσισε να αλλάξει τα λογιστικά πρότυπα, υπό την πίεση των τραπεζικών ιδρυμάτων της Wall Street κατά τρόπο που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τους πρόσφατους αφορισμούς κατά της αδιαφάνειας.
Η ίδια λογική άλλωστε δεν επέτρεψε στους ηγέτες των ισχυρότερων οικονομιών να περιορίσουν, αν όχι να θέσουν τέρμα στον γιγαντισμό των τραπεζών που έλαβε τέτοιες διαστάσεις ώστε να συνιστά συστημικό κίνδυνο. Ολα αυτά μαρτυρούν ότι δεν υπάρχει επί της ουσίας η θέληση να εντοπιστούν οι πραγματικές αιτίες αυτής της κρίσης.
Αντί λοιπόν να μιλήσουμε για το «λανθασμένο μοντέλο»που ακολούθησαν πιστά τα τελευταία χρόνια τόσο τα τραπεζικά ιδρύματα όσο και οι διεθνείς οργανισμοί εποπτείας«προσφέρονται δώρα μαζικά στις τράπεζες και στις μεγάλες επιχειρήσεις»λέει ο αμερικανός οικονομολόγος ο οποίος θεωρεί ότι η προσωρινή έστω εθνικοποίηση των προβληματικών τραπεζών δεν θα ήταν κακή λύση. Αντιθέτως τα πακέτα της αμερικανικής κυβέρνησης σπεύδουν σήμερα να καλύψουν τις απώλειες των τραπεζών, όμως η κρατική συμμετοχή στα πιθανά μελλοντικά κέρδη τους θα είναι μόλις 50%.
Τελικά δεν έγινε απολύτως τίποτε στο Λονδίνο; Οχι, απαντά ο Στίγκλιτζ.
«Το ΔΝΤ θα δει τους πόρους του να αυξάνονται κατά 250 δισ. δολάρια, όμως μόνο τα 19 από αυτά θα δοθούν για την ενίσχυση των αναπτυσσόμενων χωρών. Είναι σίγουρα προτιμότερο από το τίποτε, όμως η βοήθεια προς αυτές τις χώρες θα έπρεπε μάλλον να λάβει τη μορφή επιδοτήσεων και όχι δανείων».
Η συνειδητοποίηση των λανθασμένων επιλογών και ο καταμερισμός των ευθυνών θα έπρεπε να προηγηθούν της χρηματοδότησης των διεθνών οργανισμών, φρονεί ο ίδιος προτείνοντας για τον σκοπό αυτόν μια«βαθιά αναδιάρθρωση των οργανισμών του Μπρέτον Γουντς» και τη δημιουργία ενός«παγκόσμιου οικονομικού συντονιστικού συμβουλίου».
Ο καθηγητής Οικονομικών στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Κολούμπια Τζόζεφ Στίγκλιτζ έχει γνωρίσει εκ των έσω τις δομές και τον τρόπο λειτουργίας των διεθνών οργανισμών καθώς υπήρξε επί τριετία (1997- 2000) αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας ενώ την προηγούμενη δεκαετία (1995- 1997) χρημάτισε πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Συμβούλων του τότε αμερικανού προέδρου Μπιλ Κλίντον.
Στο έργο του Globalization and Ιts Discontents (ελληνικός τίτλος: «Η μεγάλη αυταπάτη») ασκεί δριμεία κριτική στις αδιαφανείς πρακτικές των οργάνων του χρηματοπιστωτικού συστήματος οι οποίες κατά τον ίδιο αποτελούν παράγοντα ανάσχεσης της παγκόσμιας οικονομικής προόδου ενώ στηλιτεύει και την άνιση κατανομή των ωφελημάτων που προκύπτουν από την παγκοσμιοποίηση. Σήμερα προεδρεύει της ομώνυμης επιτροπής του ΟΗΕ προτείνοντας μεταξύ άλλων τη μεταρρύθμιση των διεθνών οικονομικών οργανισμών και τη δημιουργία ενός παγκόσμιου καλαθιού συναλλαγματικών αποθεμάτων που θα αντικαταστήσει το«αποτυχημένο»δολάριο.
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 17/04/2009)