Πολιτικές Παράμετροι του Ενεργειακού Ανταγωνισμού

Η απουσία του Πούτιν από τη Σύνοδο Κορυφής για το Φυσικό Αέριο στην Ευρώπη στη Σόφια, έδωσε την αίσθηση ότι ο Ενεργειακός Ψυχρός Πόλεμος ΗΠΑ-Ρωσίας συνεχίζεται: Η άρνηση της Βουλγαρίας να επιτρέψει τη χρήση του υπάρχοντος δικτύου αγωγών για να περικόψει το κόστος του Αγωγού Southstream προφανώς είναι αποτέλεσμα πιέσεων της Ουάσιγκτον.
Του Γιώργου Καπόπουλου
Τετ, 29 Απριλίου 2009 - 08:34
Η απουσία του Πούτιν από τη Σύνοδο Κορυφής για το Φυσικό Αέριο στην Ευρώπη στη Σόφια, έδωσε την αίσθηση ότι ο Ενεργειακός Ψυχρός Πόλεμος ΗΠΑ-Ρωσίας συνεχίζεται: Η άρνηση της Βουλγαρίας να επιτρέψει τη χρήση του υπάρχοντος δικτύου αγωγών για να περικόψει το κόστος του Αγωγού Southstream προφανώς είναι αποτέλεσμα πιέσεων της Ουάσιγκτον.

Το ερώτημα που τίθεται όμως είναι αν η ενεργειακή Αντιπαράθεση Ουάσιγκτον-Μόσχας μπορεί να παραμείνει ανεπηρέαστη από την εξέλιξη των πολιτικών διμερών σχέσεων, από τις σχέσεις της Μόσχας με την πρώην ΕΣΣΔ αλλά και από τις επιπτώσεις της διεθνούς Οικονομικής Κρίσης και Ύφεσης:

- Σε ό,τι αφορά τις διμερείς σχέσεις ο διάλογος Ουάσιγκτον-Μόσχας άρχισε καλά στη διαπραγμάτευση για δραστική περικοπή των πυρηνικών οπλοστασίων των δύο χωρών όπως προκύπτει από τις σχετικές δηλώσεις των δύο επικεφαλής διπλωματών την Παρασκευή στην Ρώμη. Αν υπάρξει Συμφωνία για τα Πυρηνικά Οπλοστάσια θα υπάρξει μια δυναμική ευρύτερης εξομάλυνσης που θα περιλάβει και την Αντιπυραυλική Ασπίδα αλλά και τις σχέσεις του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία και τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες.

-Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Μόσχας με την πρώην ΕΣΣΔ οι δύο ηγέτες που επένδυσαν στην αντιπαράθεση με την Ρωσία ο Γιουσένκο της Ουκρανίας και ο Σακασβίλι της Γεωργίας βρίσκονται απομονωμένοι χωρίς ερείσματα στην Δύση.

Επιπλέον η προσέγγιση Τουρκίας-Αρμενίας πριμοδοτεί προσέγγιση Αζερμπαϊτζάν-Ρωσίας, που αν υλοποιηθεί θα αποδυναμώσει πλήρως την στρατηγική αποδυνάμωσης της Μόσχας με εναλλακτικές πηγές και αγωγούς μεταφοράς ενέργειας. Επιπλέον σε μια άγνωστης διάρκειας περίοδο Κρίσης και Ύφεση το σύνολο των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών μπορεί να προσβλέπει μόνον στην Μόσχα για στήριξη εν πλήρει επιγνώσει ότι το τίμημα θα είναι στο γεωπολιτικό επίπεδο υψηλότατο.

-Σε ότι αφορά την Ύφεση και τις επιπτώσεις της είναι βέβαιο ότι για το ορατό μέλλον θα σταθεροποιηθούν οι χαμηλές τιμές του Πετρελαίου καθώς και ότι θα υπάρξει πτωτική τάση στην τιμή του Φυσικού Αερίου. Ετσι αποδυναμώνεται εν μέρει η κύρια πηγή ανάκαμψης της Ρωσίας αλλά και ταυτόχρονα καθίσταται απαγορευτικό το κόστος της χρηματοδότησης ανταγωνιστικών δικτύων αγωγών με αμφίβολη επάρκεια πηγών ώστε η λειτουργία τους να μην είναι ζημιογόνα.

Μόνον τα αποθέματα του Ιράν θα μπορούσαν σε σύντομο σχετικά χρονικό διάστημα να δώσουν οικονομική βιωσιμότητα σε αγωγούς όπως ο Nabucco που με τα σημερινά δεδομένα αν κατασκευασθεί κινδυνεύει να είναι μια επανέκδοση του πολυδιαφημισμένου και πολυδάπανου Πετρελαιαγωγού Τσειχάν-Μπακού που έχει πληρότητα γύρω στο 25%!

Αθροιστικά τα παραπάνω δείχνουν την αλλαγή των όρων του Μεγάλου Παιχνιδιού στην Ενέργεια μέχρι τον τερματισμό του: Ούτως ή άλλως η Ενεργειακή Σύγκρουση ΗΠΑ-Ρωσίας ξεκίνησε με αμερικανική πρωτοβουλία ως εργαλείο παρεμπόδισης της ανασύνταξης της ρωσικής ισχύος και όχι ως λύση που υπαγορευόταν από την διαφοροποίηση πηγών προμήθειας και τον καλώς νοούμενο ανταγωνισμό.

Μόνον όταν διαπιστωθεί η εμβέλεια της ζητούμενης σήμερα εξομάλυνσης των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας θα ξεκαθαρίσει και ο ορίζοντας στο Ενεργειακό Τοπίο: Η Σύνοδος της Σόφιας ήταν μάλλον ο επίλογος ενός κεφαλαίου που κλείνει παρά μια καινούργια αρχή καθώς οι πολιτικές της προυποθέσεις είναι ακόμη ζητούμενες.

(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 27/04/2009)