Οι ξένες επενδύσεις στη Βουλγαρία είχαν φτάσει, το 2008, στο εντυπωσιακό 33,5% του εγχώριου προϊόντος της γείτονος. Το 2009, όμως, σύμφωνα με την πριν από λίγες μέρες, δημοσιευθείσα έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η εισροή κεφαλαίων θα είναι μόλις 9,25% του ΑΕΠ. Οι εξαγωγές της ίδιας χώρας θα μειωθούν κατά 12% και οι εισαγωγές κατά 25%. Παρόμοια εικόνα θα προκαλούσε κύματα φόβου αν δεν είχαν ντροπιαστεί οι εμπειρογνώμονες του διεθνούς οργανισμού δημοσιεύοντας εσφαλμένα στοιχεία εξωτερικού χρέους στην Εκθεση για την Παγκόσμια Χρηματοοικονομική Σταθερότητα. Μετά τη διόρθωση, η Τσεχία είδε το χρέος της να μειώνεται από 236% των συναλλαγματικών της διαθεσίμων, στο 89%, ενώ η Εσθονία έπεσε στο 132% από 210%. Ακόμη όμως και μετά τις διορθώσεις, οι χώρες αυτές έχουν μεγαλύτερη χρέη από όλες τις άλλες αναπτυσσόμενες χώρες στην Αφρική, στην Ασία ή στη Νότια Αμερική.
Από μόνο του αυτό το στοιχείο θα ήταν αρκετό για να υποστηρίξει την επάνοδο αγοραστών στις μετοχές όσων τραπεζών είχαν ιδιαιτέρως πληγεί, όταν τα κεφάλαια διαχείρισης κινδύνων (hedge funds) πωλούσαν μετά μανίας τις μετοχές τους. Οι ελληνικές τράπεζες είδαν το άσχημο αυτό έργο και γνωρίζουν πολύ καλά πόσο δεν θα ήθελαν να το ξαναδούν και τώρα αισθάνονται μεγαλύτερη εμπιστοσύνη, καθώς μάλιστα το Ταμείο μοιράζει συστηματικά δάνεια διευκόλυνσης, που ευνοούν την ευνοϊκή έκβαση της πολύμηνης κρίσης.
Ευτυχώς, εξηγούν υψηλοί τραπεζίτες, οι βασικοί μακροπρόθεσμοι επενδυτές των ελληνικών τραπεζών δεν πούλησαν και τώρα αγοράζουν. Διπλό το όφελος, αφού, μέχρι στιγμής, τα επιθετικά αμοιβαία κεφάλαια, που πρώτα είχαν εγκαταλείψει το σκάφος, δεν έχουν επανέλθει σε θέσεις αγοραστών, παρά τους έντονους ψιθύρους των τελευταίων ημερών. Επιπλέον, η συμμετοχή των μικρότερων μετόχων - επενδυτών έχει αυξηθεί κατά 12% από πέρυσι, εξέλιξη που έχει φέρει το χαμόγελο στους διαχειριστές τους.
Kανείς δεν έχει λόγο να μένει στα μετρητά, μετά και την τελευταία μείωση του επιτοκίου του ευρώ, την Πέμπτη, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η ανάληψη κινδύνου διευκολύνεται όταν τα επιτόκια μειώνονται και μαζί τους το κόστος των κεφαλαίων. Το μικρό και ελεγχόμενο ρίσκο πυροδοτεί τις χρηματιστηριακές επενδύσεις.
Βεβαίως, το έργο δεν είναι ίδιο για όλες τις τράπεζες. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος, που έχει αναλάβει να παραδώσει στο ΔΝΤ τα στρες τεστ για τις ελληνικές τράπεζες, δεν σκοπεύει να ανακοινώσει τα αποτελέσματα χωριστά για κάθε μία τράπεζα. Ευτυχώς! Κανείς δεν έχει ανάγκη έναν ακόμη «πανικό» κι ας μην έχει άδικο ο Αλέκος Παπαδόπουλος (ΠΑΣΟΚ, Β΄ Αθηνών) όταν προχθές θεωρούσε «παράδοξο να αποκτούν υψηλό credit μέσα από κερδοσκοπικά παίγνια ξένων επενδυτών κάποιες τράπεζες που είναι αμφίβολο αν έπρεπε καν να λειτουργούν» (Το Βήμα, 7/5/2009, σελ. Α9). Αλλωστε και ο ίδιος ο διοικητής της ΤτΕ δεν κρύβει πως ελάχιστη πρακτική σημασία έχει να ελεγχθεί η αντοχή των τραπεζών στην περίπτωση που τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα πετούσαν από το σημερινό 5% σε ένα 25%. Πρόκειται όμως για αλγόριθμους που χρησιμοποιούνται για όλες τις χώρες και, με αυτήν την έννοια, έχουν τη χρησιμότητά τους. Τα αποτελέσματα, πάντως, είναι ικανοποιητικά για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, αν και όλοι θα ήμασταν ευτυχείς να τα μάθουμε και επισήμως.
(Από την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 09/05/2009)