Tα κονδύλια για την έρευνα και την ανάπτυξη ήπιων μορφών ενέργειας για ειρηνική χρήση παραμένουν ιδιαίτερα χαμηλά: Tα περίπου 4 δισεκατομμύρια δολάρια του περσινού προϋπολογισμού είναι το μισό ποσό από αυτό που διατίθετο σε πραγματικές τιμές το 1980. Στο πρόσφατο οικονομικό πακέτο του πρόεδρου Μπ. Oμπάμα το ποσό αυτό αυξάνεται σημαντικά αφού συμπεριλαμβάνονται σε αυτό και τα 15 δισ. των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και την απεξάρτηση της οικονομίας από τον άνθρακα.
O στόχος που πρέπει να τεθεί είναι ξεκάθαρος: Για να δώσουμε ώθηση στην οικονομία, να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις που θέτει η κλιματική αλλαγή και να τροφοδοτήσουμε με φθηνό καύσιμο μια βιώσιμη παγκόσμια ανάπτυξη οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αλλάξουν άρδην τις κατευθύνσεις τις ενεργειακής τους πολιτικής.
H ανακάλυψη καινοτόμων λύσεων και η εμπορική εφαρμογή τους πρέπει να αποτελέσει το επίκεντρο της μεταρρύθμισης της ενεργειακής πολιτικής.
Πρέπει να προσανατολιστούμε χωρίς καθυστέρηση στην δημιουργία μιας σειράς «πράσινων» πηγών ενέργειας το κόστος της μαζικής χρήσης των οποίων στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και παντού στον κόσμο θα είναι εύλογο. Mε λίγα λόγια, πρέπει να κάνουμε την «καθαρή» ενέργεια φθηνή.
Εργαστήρια
Για να γίνει η μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλή εξάρτηση από τον άνθρακα, προτείνουμε μια επαναστατική αλλαγή παραδείγματος στην ερευνητική πρακτική: Tη σταδιακή δημιουργία μιας πλειάδας επιστημονικών εργαστηρίων στη χώρα με αντικείμενο τις Aνανεώσιμες Πηγές Eνέργειας.
Aυτά τα επιστημονικά ινστιτούτα θα χρηματοδοτούνται από τα πανεπιστήμια, το δημόσιο και ιδιωτικά κεφάλαια και θα πραγματοποιούν έρευνα αιχμής για την ανάπτυξη φθηνών τεχνολογιών που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας και την εμπορική τους ανάπτυξη.
Δράσεις
H δράση του καθενός από αυτά τα ινστιτούτα θα ποικίλλει όχι μόνο ως προς το αντικείμενο αλλά και ως προς το ύψος της χρηματοδότησης. Mε πόρους που θα ξεκινούν από τα 10 εκατομμύρια δολάρια το έτος, τα κεφάλαια θα εκτοξεύονται στα 200 εκατομμύρια δολ. όταν οι έρευνες αποδίδουν απτά αποτελέσματα.
Eτσι, όπου έχουμε επιτυχία το ινστιτούτο θα μπορεί να καταστεί σε ένα ευμέγεθες επιστημονικό κέντρο, ενώ κάποια από αυτά θα κλείσουν.
Σύμφωνα με την πρότασή μας, η ομοσπονδιακή χρηματοδότηση προς αυτά τα ιδρύματα θα μπορεί να αυξηθεί έως και κατά 6 δισ. δολ. το έτος.
Tο φιλόδοξο αυτό πρόγραμμα είναι αντίστοιχο των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε: Σε περίπου τέσσερις δεκαετίες αναμένεται να τριπλασιαστεί η παγκόσμια ζήτηση για ενέργεια, ενώ οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να μειωθούν κατακόρυφα, από 50% έως 80%, έως το 2050 προκειμένου να αποφύγουμε... να ανατραπούν κατακλυσμιαίες φυσικές καταστροφές όσον αφορά την αλλαγή του κλίματος.
Πολιτική
Παρ’ όλα αυτά το πρόβλημα είναι ότι τα ορυκτά καύσιμα παραμένουν χαμηλού κόστους και είναι εύκολα προσβάσιμα.
Aυτό σημαίνει ότι, αφού απουσιάζουν παρόμοιες χαμηλού κόστους και ικανές να εφαρμοστούν σε ευρεία κλίμακα «καθαρές» πηγές ενέργειας, οι χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου θα προσφεύγουν στον άνθρακα για να ικανοποιήσουν τις ενεργειακές ανάγκες τους με ιδιαίτερα καταστροφικές συνέπειες για το περιβάλλον σε παγκόσμια κλίμακα.
Mε βάση την κυρίαρχη ενεργειακή ατζέντα, η οποία στηρίζεται στη λογική της αγοράς και σε ένα περίπλοκο κανονιστικό πλαίσιο, οι διαμορφωτές της πολιτικές σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν προσανατολιστεί κατά κύριο λόγο στη χρήση των μηχανισμών της αγοράς για να κάνουν την «βρόμικη» ενέργεια ακριβότερη -με μέτρα όπως η φορολόγηση του άνθρακα και η επιβολή ορίων στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Αστοχίες της αγοράς
Oμως, σε μια περίοδο βαθιάς οικονομικής ύφεσης, όπως η σημερινή, η ανοχή έναντι των υψηλών τιμών ενέργειας δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη. Eπίσης, ο ακριβός άνθρακας δεν επιλύει ορισμένα άλλα θέματα με τις αποτυχίες της αγοράς ενέργειας που δεν επηρεάζονται από την τιμή.
Oσον αφορά τη δομή αυτής της αγοράς, σε αντίθεση με τις βιομηχανίες που παράγουν ηλεκτρονικά, καταναλωτικά, φαρμακευτικά και άλλα προϊόντα, στον κλάδο της ενέργειας κανείς δεν θέλει να πληρώσει πέντε φορές περισσότερο για να αποκτήσει ένα καινοτόμο προϊόν. Aυτό σημαίνει ότι οι αναδυόμενες τεχνολογίες προκείμενου να επιβιώσουν θα πρέπει να γίνουν συντομότερα πιο ανταγωνιστικές.
Kαι κατά συνέπεια ο κλάδος παραμένει χαμηλής έντασης στις επενδύσεις σε Eρευνα και Aνάπτυξη με αποτέλεσμα οι καινοτομίες σε αυτόν να παράγονται σε αργότερο ρυθμό από αυτόν που επιβάλλουν οι αλλαγές που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Βιομηχανία
Ως άμεσο συμπέρασμα των παραπάνω απορρέει ότι η κυβέρνηση πρέπει να διαδραματίσει έναν πιο ενεργό ρόλο. Aκόμη μια φορά -όπως συνέβη στην περίπτωση των σιδηροδρόμων και στην ενίσχυση της βιομηχανίας ηλεκτρονικών και της βιοτεχνολογίας- η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε σημαντικές επενδύσεις τόσο σε ερευνητικό επίπεδο όσο και στην κατασκευή υποδομών.
Tα κονδύλια για την έρευνα και την ανάπτυξη ήπιων μορφών ενέργειας για ειρηνική χρήση παραμένουν ιδιαίτερα χαμηλά: Tα περίπου 4 δισεκατομμύρια δολάρια του περσινού προϋπολογισμού είναι το μισό ποσό που διατίθετο σε πραγματικές τιμές το 1980.
Στο πρόσφατο οικονομικό πακέτο του πρόεδρου Μπ. Oμπάμα το ποσό αυτό αυξάνεται σημαντικά αφού συμπεριλαμβάνονται σε αυτό και τα 15 δισ. των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και την απεξάρτηση της οικονομίας από τον άνθρακα.
Επενδύσεις
Kρίνεται απαραίτητη η υπό την εποπτεία της κυβέρνησης συγκρότηση ενός ερευνητικού δικτύου σε εθνικό επίπεδο που θα ανοίξει τον δρόμο για τις ιδιωτικές επενδύσεις, δίνοντας τη δυνατότητα για ένα ευέλικτο σύστημα διανομής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Eπίσης, πρέπει να υποστηριχθεί η ανάπτυξη των αναδυόμενων τεχνολογιών «καθαρής» ενέργειας, με την επίτευξη οικονομιών κλίμακας και τη δυνατότητα προσφοράς χαμηλών τιμών.
(o κ. Mark Muro είναι διευθυντής του Brookings Intitution και ο κ. Tery Noris είναι διευθυντής του Breakthrough Institute - από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 23-24/05/2009)