Αυτό ήταν, λοιπόν; Τελείωσε η ύφεση; Το Εθνικό Ινστιτούτο
Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών εκτιμά τώρα ότι ο Μάρτιος ήταν το
σημείο καμπής για τη βρετανική οικονομία. Το αισιόδοξο συμπέρασμα
συνάγεται από σειρά δεικτών που θεωρείται ότι μαρτυρούν ακριβώς το
ίδιο. Το Ινστιτούτο μνημονεύει την αύξηση παραγωγής του Απριλίου και
του Μαΐου που, αν συνεχισθεί και τον Ιούνιο, θα σημάνει την πρώτη
τριμηνιαία αύξηση του ΑΕΠ από τις αρχές του περασμένου έτους.
Η
αισιοδοξία του οφείλεται στην ανακοίνωση στοιχείων που κατέδειξαν την
πρώτη αύξηση βιομηχανικής παραγωγής σε διάστημα μεγαλύτερο του έτους
και βελτίωση της μεταποιητικής παραγωγής. Την περασμένη εβδομάδα,
στοιχεία έδειξαν ότι ο κλάδος υπηρεσιών αναπτύσσεται ξανά και ενδείξεις
ότι τα χειρότερα μπορεί να πέρασαν και για την αγορά ακινήτων. Είναι,
άραγε, πιθανό να «έκαναν τα μαγικά τους» η ποσοτική χαλάρωση της
Τράπεζας της Αγγλίας και τα χαμηλά επιτόκια, σε συνδυασμό με την πτώση
της στερλίνας, και να επιστρέφουμε τώρα στις παλιές καλές εποχές;
Ας
μην παρασυρόμαστε. Δεν ήλθε ακόμα η ώρα για σημαιοστολισμούς ούτε για
ν' αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ξανά πώς θα εκμεταλλευτούμε τα ακίνητά μας.
Κάποια πράγματα δεν έχουν αλλάξει καθόλου: ιδιώτες και επιχειρήσεις
παραμένουν υπερχρεωμένοι. Τα γρανάζια του τραπεζικού συστήματος μπορεί
να γυρίζουν ξανά, δεν έχουν όμως γίνει και πάλι η καλολαδωμένη μηχανή
που έχουμε ανάγκη.
Η ανεργία ακόμα αυξάνεται και θα συνεχίσει να
το κάνει και το 2010. Ετσι, οι καταναλωτές θα παραμείνουν απρόθυμοι να
προβούν σε αγορές - αρκεί μια ματιά στα τελευταία στοιχεία για τις
πωλήσεις αυτοκινήτων, οι οποίες είναι μειωμένες κατά 25% έναντι της
αντίστοιχης περσινής περιόδου. Οι πωλήσεις στόλων αυτοκινήτων μειώθηκαν
κατά 33%. Η αύξηση του ΦΠΑ από τον Ιανουάριο δεν θα βοηθήσει, όπως δεν
θα βοηθήσουν οι αυξήσεις τιμών που θα επιχειρήσουν όσοι εισάγουν
οχήματα από την Απω Ανατολή, επικαλούμενοι το γεγονός ότι αγοράζουν σε
δολάρια.
Ο νομπελίστας Αμερικανός οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν
προειδοποιεί ότι ολόκληρος ο κόσμος μπορεί να βρίσκεται αντιμέτωπος με
μια ιαπωνικού τύπου «χαμένη δεκαετία». Αυτή τη φορά, υποστηρίζει, οι
χώρες δεν μπορούν να βγουν από την ύφεση με εξαγωγές, καθώς η κάμψη
είναι παγκόσμια και οι καταναλωτές χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο
να μειώσουν το χρέος τους. Ο κ. Κρούγκμαν δεν είναι μόνο· ο Νουριέλ
Ρουμπίνι, που προέβλεψε την κρίση, θεωρεί ότι η κάμψη θα διαρκέσει 2-3
χρόνια και προειδοποιεί επίσης για μία χαμένη δεκαετία. Τα δυνάμει
προβλήματα που θα αντιμετωπίσουμε είναι πολλά. Από την απουσία ζήτησης
για εξαγωγές ώς τη συνεχιζόμενη απροθυμία των τραπεζών να παράσχουν
στεγαστικά δάνεια και την αύξηση των πετρελαϊκών τιμών. Αδύνατο να τα
αποφύγουμε όλα. Μια από τις «παγίδες», το πετρέλαιο, αποτιμάται σήμερα
στα υψηλότερα επίπεδα από τις αρχές του έτους, με την άνοδο της τιμής
του να πυροδοτείται από την ίδια τυφλή αισιοδοξία που ανεβάζει και
άλλες αγορές. Οι τιμές του αργού έχουν διπλασιαστεί μέσα σε μερικούς
μήνες. Οι αισιόδοξοι θα υποστήριζαν πως έτσι αποφεύγεται η απειλή του
αποπληθωρισμού για τις οικονομίες του κόσμου. Ομως, η άνοδος των τιμών
ανακόπτει την όποια νεόκοπη ανάκαμψη και βυθίζει τον κόσμο σε διπλή
ύφεση.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 12/06/2009)