Πριν αρχίσει να κορυφώνεται η προεκλογική αντιπαράθεση στην
Τεχεράνη ο Ομπάμα είχε σπεύσει να διευκρινίσει ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν να
γνωρίζουν μέχρι το τέλος του χρόνου αν το Ιράν είναι έτοιμο για διάλογο
για το πυρηνικό του πρόγραμμα, αλλά και για άλλες εκκρεμότητες.
Ένα χρονικό περιθώριο που αναδεικνύεται σημαντικό μετά την
επεισοδιακή επανεκλογή Αχμαντινετζάντ και τη μετεκλογική αβεβαιότητα
που επικρατεί:
-Η Ουάσιγκτον δεν πιέζεται ούτε να αναγνωρίζει μια αμφισβητούμενης
νομιμότητας, εκλογή αλλά ούτε και να υιοθετήσει πιο ακραία τοποθέτηση
από αυτήν του Μουσαβί και των άλλων ηγετών της αντιπολίτευσης.
-Ο Αχμαντινετζάντ έχει το χρονικό περιθώριο να υιοθετήσει μια ρητορική που δεν θα δυσχεραίνει τις κινήσεις της κυβέρνησης Ομπάμα
Είναι γνωστό ότι οι θέσεις του ηττηθέντος Μουσαβί για το Πυρηνικό
Πρόγραμμα δεν διέφεραν επί της ουσίας από τη σημερινή γραμμή πλεύσης
της Τεχεράνης, καθώς και ότι υπέρτατος κριτής των κρίσιμων επιλογών σε
θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας δεν είναι ο πρόεδρος και η
κυβέρνηση του, αλλά η υπό τον Αγιατολάχ Χομενεΐ Ανώτατη Θρησκευτική
Ηγεσία.
Παρά τα παραπάνω η αμφίβολης νομιμότητας επανεκλογή Αχμαντινετζάντ,
αλλά κυρίως η νομιμοποίηση της από τον Χομενεΐ πριν καν λήξη η
καταμέτρηση των ψήφων δημιουργούν εύλογα ερωτηματικά και ανησυχίες για
την κοινωνική και πολιτική σταθερότητα της χώρας άρα και για την
ικανότητα της να είναι φερέγγυος συνομιλητής:
-Το Ιράν- ανεξάρτητα από την αλλοίωση η όχι της λαϊκής ετυμηγορίας-
είναι βαθιά διαιρεμένο ανάμεσα στον πληθυσμό των πόλεων που θέλει
εκδημοκρατισμό στην πολιτική, φιλελευθεροποίηση στην Οικονομία και
άνοιγμα προς τον κόσμο και τον πληθυσμό της υπαίθρου που θέλει κρατικό
προστατευτικό παρεμβατισμό και συνέχιση του σημερινού αποφασιστικού
ρόλου της Θρησκευτικής Ηγεσίας.
-Η ταύτιση του Χομενεΐ και της Θρησκευτικής Ηγεσίας με τον
Αχμαντινετζάντ δυσχεραίνουν τις κινήσεις της αντιπολίτευσης καθώς
ανοικτή αμφισβήτηση και μετωπική αντιπαράθεση με τον επανεκλεγέντα
πρόεδρο σημαίνει αμφισβήτηση των καθεστωτικών ισορροπιών έτσι όπως
αυτές διαμορφώθηκαν μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979.
Η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να παραβλέψει κάποιες διαμαρτυρίες
καταγραφής της αμφισβήτησης του αποτελέσματος αλλά σε καμιά περίπτωση
δεν θα μπορούσε να αναλάβει το κόστος όχι μόνον έναρξης του διαλόγου,
αλλά και περαιτέρω μηνυμάτων και προσφορών προς την Τεχεράνη μέσα σε
ένα κλίμα γενικευμένης αμφισβήτησης του καθεστώτος.
Με τα παραπάνω δεδομένα είναι σαφές ότι οι Χομενεΐ-Αχμαντινετζάντ
έχουν κάθε λόγο να επισπεύσουν την έναρξη διαλόγου με τις ΗΠΑ καθώς θα
αποκτούσαν μια έμμεση, αλλά σαφή διεθνή αναγνώριση και νομιμοποίηση μια
εξέλιξη που θα αποθάρρυνε τόσο την ηγεσία της αντιπολίτευσης όσο και
τις δυνάμεις της κοινωνίας που θέλουν εκδημοκρατισμό.
Επειδή η αποκατάσταση των σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας το 1972 μετά την
συνάντηση Νίξον-Μάο στο Πεκίνο χρησιμοποιείται ως σημείο αναφοράς για
την εξέλιξη του διαλόγου Ουάσιγκτον-Τεχεράνης ας θυμηθούμε τις
εσωτερικές θυελλώδεις αναταράξεις που γνώρισε η Κίνα από το 1972 μέχρι
το 1978, οι οποίες δεν επηρέασαν την πλήρη εξομάλυνση των
Σινοαμερικανικών Σχέσεων.
Η Ιρανική Πρόκληση είναι ? σε επικοινωνιακό τουλάχιστον επίπεδο- πιο
περίπλοκη για τον Ομπάμα μετά την επανεκλογή Αχμαντινετζάντ, τα βασικά
της όμως γεωστρατηγικά δεδομένα παραμένουν αναλλοίωτα.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 16/06/2009)