Ενίοτε η
"λαμπερή" δημοσιότης περισπά τα βλέμματα και τα κρατά μακράν της
ουσίας των προβλημάτων. Έτσι η άτυπος σύνοδος του ΟΑΣΕ στην Κέρκυρα,
ανεξαρτήτως της ευρύτερης σημασίας της, δεν φαίνεται να συμβάλλη ούτε στην
εξομάλυνση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων, ούτε στην διαμόρφωση κανόνων
συνεργασίας για την αντιμετώπιση της λαθρομεταναστεύσεως, που πλέον για την
χώρα μας είναι ένα ενεργό ηφαίστειο.
Την στιγμή που οι
εργασίες της συνόδου, ήσαν σε εξέλιξη, η
Καθημερινή της Κυριακής εδημοσίευε δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Ευρωπαϊκών
Υποθέσεων Εγκεμέν Μπαγίς, ο οποίος εδήλωνε απεριφράστως ότι η χώρα του δεν
προτίθεται να δέχεται πίσω μετανάστες που πέρασαν από το έδαφός της στην
Ελλάδα, παρά τις σχετικές συμφωνίες. Και τούτο με την λογικοφανή ερμηνεία ότι
δεν μπορεί να τους επαναπροωθήση περαιτέρω προς τις χώρες από τις οποίες
προέρχονται. Τα ίδια περίπου επανέλαβε και ο υπουργός Εξωτερικών Νταβούτογλου
προς την Ντόρα Μπακογιάννη.
Οι προθέσεις της Τουρκίας
είναι σαφείς, αλλά από την άλλη πλευρά έχουμε μιαν επίσημη ομολογία αδυναμίας
της γείτονος χώρας να ελέγξη τα ανατολικά της σύνορα. Είναι ένα σημείο επί του
οποίου θα μπορούσε η ελληνική διπλωματία να πατήση και να απαιτήση ειδικά μέτρα
για την αποτροπή εισόδου μεταναστών στο τουρκικό έδαφος. Μια και η δική μας
υποχρέωσις δεν περιορίζεται στην προστασία των συνόρων μας, αλλά μια και αυτά
είναι θαλάσσια, οφείλουμε να τιμούμε και την συμφωνία για την προστασία της
ζωής στο υγρό στοιχείο (σύμβασις SOLAS), είναι προφανές πως οι δυνατότητες να κρατήσουμε τους
λαθρομετανάστες μακρυά είναι πολύ περιορισμένες. Όταν μάλιστα η Τουρκία
αρνείται να τους δεχθή πίσω (και ας έχει τέτοια υποχρέωση) απλώς η κατάστασις
τίθεται εκτός ελέγχου.
Εν τοιαύτη
περιπτώσει, θα ήταν απολύτως λογικό να ζητηθή από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή ακόμη
και το ΝΑΤΟ να αναλάβη το έργο της υποβοηθήσεως της Τουρκίας να φρουρήση τα
σύνορά της. Να αναπτυχθή δηλαδή μια πολυεθνική δύναμις που να επιτηρή την
ανατολική μεθόριο της Τουρκίας προκειμένου να αποτραπή η είσοδος
λαθρομεταναστών. Είναι ευκόλως αντιληπτές οι παρενέργειες τις οποίες θα
προκαλούσε, όχι η εφαρμογή αυτού του μέτρου, αλλά και μόνον η συζήτησις μιας
τέτοιας προτάσεως στα αρμόδια όργανα της ΕΕ και της Ατλαντικής Συμμαχίας!
Γιατί λοιπόν δεν
την υποβάλλουμε, στηριζόμενοι στα όσα οι ίδιοι οι Τούρκοι επισήμως
παραδέχονται; Διότι θα τους φέρουμε προ του διλήμματος είτε να αποσύρουν τους
ισχυρισμούς τους, είτε να υποστούν τον εξευτελισμό να συζητήσουν την αδυναμία
φρουρήσεως των συνόρων τους. Για μια χώρα, ο κοινωνικός ιστός της οποίας
στηρίζεται στις ένοπλες δυνάμεις, η επίσημη παραδοχή των αδυναμιών τους μπορεί
να οδηγήση σε απρόβλεπτους κραδασμούς. Και οι Τούρκοι αυτό το γνωρίζουν καλά.
Στους τελευταίους
συνηθίζουμε να αποδίδουμε την τακτική των διαρκών προκλήσεων στο Αιγαίο. Στις
οποίες μάλιστα τον τελευταίο καιρό προσετέθη και η παρενόχλησις ευρωπαϊκού
αεροπλάνου που εκτελούσε περιπολία για την αποτροπή προσεγγίσεως
λαθρομεταναστών. Αυτών τους οποίους η Τουρκία δεν δέχεται πίσω. Δεν χρειάζεται
πολύ φιλοσοφία για να αντιληφθούμε την αφέλεια εκείνων που αποδίδουν τις
προκλήσεις στους στρατιωτικούς και πιστεύουν ότι υπάρχει έδαφος κατανοήσεως με
την Κυβέρνηση της Αγκύρας. Είναι προφανές ότι η ιδιότυπη δυαρχία (που πράγματι
υπάρχει) χρησιμοποιείται εν προκειμένω ως πρόφασις απέναντί μας. Άλλωστε και οι
δύο πλευρές έχουν πανομοιότυπες αντιλήψεις όσον αφορά στα ελληνο-τουρκικά, στις
γκρίζες ζώνες και την Κύπρο.
Και συμφωνούν
στην εξακολούθηση των παραβιάσεων του εθνικού εναερίου χώρου και των
υπερπτήσεων ελληνικών νησιών, που δεν σταματούν ούτε όταν Έλληνες επίσημοι
ευρίσκονται στην Τουρκία. Και γιατί όχι; Αφού οι εν λόγω επίσημοι δεν
συνειδητοποιούν ότι η ισορροπία δυνάμεων έχει ανατραπεί συντριπτικά υπέρ των
Τούρκων και δεν δείχνουν την παραμικρή πρόθεση να διορθώσουν την κατάσταση;
Εν κατακλείδι,
είτε πρόκειται περί μεταναστών, είτε περί αμφισβητήσεως των κυριαρχικών μας
δικαιωμάτων, οι Τούρκοι εφαρμόζουν έναν μακρόπνοο σχεδιασμό που μας φέρνει σε
όλο και δυσκολώτερη θέση. Απλώς βλέπουν την παντελή έλλειψη αντιδράσεων και
άρχισαν να γίνωνται απρόσεκτοι. Όπως ο κ. Μπαγίς. Φοβούμεθα όμως ότι δεν είμεθα
εις θέσιν ούτε αυτό να εκμεταλλευθούμε.