Ο Μπους δεν έκρυψε ότι η επέμβαση εναντίον του Σαντάμ Χουσεΐν ήταν ο πρώτος κρίκος της αλυσίδας, που αποκάλεσε αναμόρφωση της Μέσης Ανατολής. Επόμενοι στόχοι ήταν η Συρία και το Ιράν. Το σχέδιο δεν προχώρησε, επειδή οι Αμερικανοί βούλιαξαν στο «ναρκοπέδιο» του Ιράκ. Ενώ η κατάληψή του ήταν εύκολη, η διατήρηση της κατοχής απεδείχθη στρατιωτικά και πολιτικά επώδυνη.
Το γεγονός αυτό απομάκρυνε την απειλή εισβολής στο Ιράν, αν και το Ισραήλ συνέχισε να πιέζει για λήψη στρατιωτικών μέτρων εναντίον των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων. Στην πραγματικότητα, ήταν η απειλή επίθεσης, που μετέτρεψε το πυρηνικό πρόγραμμα σε προτεραιότητα. Το ισλαμικό καθεστώς θεώρησε ότι η είσοδός του στο πυρηνικό κλαμπ θα λειτουργούσε ως αποτελεσματική αποτροπή. Κι ακριβώς γι’ αυτό δεν υπέκυψε ούτε στις πιέσεις ούτε στις κυρώσεις.
Με την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο, άλλαξε και η στρατηγική του. Ο Ομπάμα πραγματοποίησε ένα εντυπωσιακό πολιτικό άνοιγμα γενικά προς τον μουσουλμανικό κόσμο και ειδικά προς το Ιράν. Η Τεχεράνη αντέδρασε επιφυλακτικά, αλλά ήταν φανερό πως δεν αρκούσε πια η παραδοσιακή αντιαμερικανική ρητορική της. Με το άνοιγμά του ο νέος Αμερικανός πρόεδρος τροφοδότησε και όξυνε τις προϋπάρχουσες αντιθέσεις στους κόλπους όχι μόνο της ιρανικής κοινωνίας, αλλά και του ίδιου του ισλαμικού καθεστώτος.
Οι προεδρικές εκλογές στο Ιράν διεξήχθηκαν υπό τη σκιά αυτών των αντιθέσεων. Σύμφωνα με τις ενδείξεις, το υψηλό ποσοστό του Αχμεντινετζάντ οφείλεται σε νοθεία. Λόγω της επιρροής του στα πληβειακά στρώματα, πιθανότατα θα κέρδιζε τις εκλογές και χωρίς νοθεία. Η αλλοίωση, όμως, της βούλησης των ψηφοφόρων λειτούργησε σαν θρυαλλίδα για τη μαχητική εκδήλωση ενός συσσωρευμένου δυναμικού κοινωνικοπολιτικής δυσαρέσκειας. Ο Μουσαβί είναι γέννημα και θρέμμα του ισλαμικού καθεστώτος, αλλά η υποψηφιότητά του συσπείρωσε ένα πολιτικό φάσμα που αρχίζει απ’ όσους επιθυμούν μια μετριοπαθέστερη εκδοχή του ισλαμικού καθεστώτος και τελειώνει σ’ αυτούς που επιθυμούν την ανατροπή του.
Ο Ομπάμα απέφυγε επιμελώς τις επικρίσεις για να μην προσδώσει υπόσταση τους ισχυρισμούς της σκληροπυρηνικής πτέρυγας ότι οι διαδηλώσεις υποκινήθηκαν από δυτικές μυστικές υπηρεσίες με σκοπό την υπονόμευση του ισλαμικού καθεστώτος. Ο ισχυρισμός χρησιμοποιήθηκε για να δικαιολογήσει την αιματηρή καταστολή και σε επόμενη φάση για να διευκολύνει εκκαθάριση εσωτερικών λογαριασμών. Το ενδεχόμενο ανάμειξης Δυτικών πρακτόρων είναι πιθανό, αλλά από πολιτικής απόψεως μάλλον ασήμαντο. Το κίνημα διαμαρτυρίας έχει κοινωνικές ρίζες κι ακριβώς γι’ αυτό προκάλεσε πρωτοφανή ρήγματα στο ίδιο το Ιερατείο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το Ιράν έχει κατά μία έννοια διαβεί τον Ρουβίκωνα. Ακόμα κι αν σταματήσουν οι διαδηλώσεις, δεν θα είναι πια όπως ήταν πριν.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 26/06/2009)