Λέγεται, πως στην ανθρώπινη προσφορά ο πρώτος κερδισμένος είναι αυτός που προσφέρει, και πως, αν η προσφορά γίνει αποδεκτή και αξιοποιηθεί σωστά, τότε ωφελούνται όλοι, όσοι σχετίζονται με αυτή την ενέργεια.
Κάτι ανάλογο, φαίνεται πως ισχύει και σε άλλες μορφές προσφοράς μέσα στο παγκόσμιο, κοινωνικοοικονομικό γίγνεσθαι.
Ισχύει για παράδειγμα και στην περίπτωση της βοήθειας που προσφέρουν και θα προσφέρουν οι αναπτυγμένες χώρες στις αναπτυσσόμενες, προκειμένου να συμβάλλουν στις δράσεις που αυτές πρέπει να αναπτύξουν για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Ήδη στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που έγινε στις 18 και 19 Ιουνίου 2009, οι ηγέτες των 27 κρατών μελών της ΕΕ αποσαφήνισαν, ότι «όλες οι χώρες, πλην των ελάχιστα αναπτυγμένων θα πρέπει να συμβάλουν χρηματοδοτικά στην καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος, στις αναπτυσσόμενες χώρες, με βάση μια παγκόσμια, συνεκτική και εξειδικευμένη κλείδα κατανομής». Η Ευρωπαϊκή Ένωση, επισήμαναν, αναγνωρίζει το μέγεθος της απαιτούμενης προσπάθειας και, ενώ τονίζει τον πρωταρχικό ρόλο της ιδιωτικής χρηματοδότησης, θα συνεισφέρει κατά το μερίδιο, πού της αναλογεί στη διεθνή δημόσια στήριξη των δράσεων μετριασμού και προσαρμογής στις αρνητικές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος, ειδικότερα στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες. Αυτό σημαίνει στην πράξη, ότι η Ελλάδα και οι άλλες χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα κληθούν να συνεισφέρουν οικονομικά, όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία της εσωτερικής κατανομής βαρών, κάτι που αποφασίστηκε να γίνει πριν από την Παγκόσμια Διάσκεψη της Κοπεγχάγης για την αλλαγή του κλίματος δηλαδή πριν από το Δεκέμβριο του 2009.
Πολλοί θα σκεφθούν, ίσως πως τέτοιες αποφάσεις πλησιάζουν την υπερβολή, ιδιαίτερα σήμερα με την οικονομική κρίση σε εξέλιξη και με δεδομένο, ότι ήδη πολλά κράτη μέλη της Ένωσης, στα οποία περιλαμβάνεται και η Ελλάδα βοηθούν οικονομικά αναπτυσσόμενες χώρες σε μόνιμη βάση. Mε το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης, -ETA, για παράδειγμα στο όποιο η Ελλάδα την εξαετία 2008 – 2013 συνεισφέρει ποσό 333,42 εκατομμυρίων ευρώ για βοήθεια προς τις 78 χώρες της Αφρικής Καραϊβικής και Ειρηνικού- ΑΚΕ, στο πλαίσιο της Συμφωνίας Κοτονού που έχει συνάψει η ΕΕ με τις χώρες αυτές. Επίσης άλλα κράτη μέλη, στα οποία, περιλαμβάνεται η Ελλάδα βοηθούν, επιπρόσθετα σε διμερή βάση στο πλαίσιο της Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας.
Ωστόσο, το ερώτημα που τίθεται είναι: Από αυτήν την προσφορά ωφελούνται μόνο οι αναπτυσσόμενες χώρες; Μόνο οι αποδέκτες της προσφοράς;
Καταρχήν πρέπει να διευκρινίσουμε, πώς το θέμα της χρηματοδότησης στις αναπτυσσόμενες χώρες δράσεων για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος είναι ένα πολυδιάστατο και πολυσήμαντο θέμα. Είναι, ακόμη, καθαρά διεθνές και όχι μόνον ευρωπαϊκό. Μπορεί να επιμένει η Ευρωπαϊκή Ένωση στο να τονίζει τον ηγετικό της ρόλο, αλλά χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, και άλλες χώρες, χωρίς τη συμβολή, διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και, γενικά χωρίς διεθνή στήριξη το θέμα αυτό δε θα προχωρήσει.
Αλλά ας έρθουμε στα οφέλη. Στα οφέλη που προκύπτουν για όσους προσφέρουν τη βοήθεια, περιλαμβάνεται το κοινό για όλους όφελος από το μετριασμό της αλλαγής του κλίματος, στις αναπτυσσόμενες χώρες, ως συνέπεια των ενεργειών που συγχρηματοδοτούνται από τις αναπτυγμένες χώρες. Διότι όπως επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε σχετικό κείμενο της, «όλες οι χώρες θα πρέπει να προσαρμοστούν στις αρνητικές επιπτώσεις της αναπόφευκτης αλλαγής του κλίματος, η δε προσαρμογή είναι θεμελιωδώς διαφορετική από το μετριασμό, δεδομένου ότι τα άμεσα οφέλη των ενεργειών προσαρμογής είναι τοπικά η περιφερειακά, ενώ τα οφέλη των ενεργειών μετριασμού αφορούν ολόκληρη την υφήλιο». Το κλίμα είναι διεθνές.
Αν αναφερθούμε, στην καθαρά οικονομική διάσταση, θα πρέπει να επισημάνουμε, πως στο πλαίσιο της χρηματοδότησης δράσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, θα ενεργοποιηθούν τεράστια διεθνή κεφάλαια, που θα βελτιώσουν, μεν τη ζωή των κατοίκων των χωρών αυτών, αλλά ταυτόχρονα θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, (η χρηματοδότηση, εφόσον υπάρξει συμφωνία αναμένεται να αρχίσει, αμέσως μετά τη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης),και ακόμη, θα δημιουργήσουν ένα πλαίσιο για μελλοντική, διεθνή ανάπτυξη με επενδύσεις σε νέους τομείς και με τη δημιουργία νέων αγορών, στις οποίες όλοι μπορούν να διεκδικήσουν μερίδια.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μιλά για «πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες στις αναπτυσσόμενες χώρες», ύψους περίπου εκατό δισεκατομμυρίων ευρώ το χρόνο, και για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης αναφέρουμε, ότι ο ετήσιος προϋπολογισμός της ΕΕ είναι περίπου 140 δισεκατομμύρια ευρώ.
Αν λάβουμε, όμως υπόψη τα στοιχεία, που παρουσίασε σε έκθεση της η Γραμματεία της Σύμβασης Πλαίσιου των ΗΕ για τις Κλιματικές Μεταβολές (UNFCCC), με τίτλο «Έκθεση για την ανάλυση υφιστάμενων και δυνητικών επενδύσεων και χρηματοοικονομικών ροών για την ανάπτυξη αποτελεσματικής και κατάλληλης διεθνούς ανταπόκρισης στην αλλαγή του κλίματος», τότε το ποσό αυτό διπλασιάζεται.
Αλλά και αυτές οι εκτιμήσεις που γίνονται σήμερα, αναμένεται να ξεπεραστούν, καθώς όλο και νέες προτάσεις για δράσεις και έργα παρουσιάζονται, που δρομολογούν παγκόσμιες συνεργασίες και διεθνείς επενδύσεις με μακροχρόνια προοπτική.
Σχετικό παράδειγμα είναι η πρόταση, πού παρουσίασε προ ημερών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σχετικά με τη σύσταση επενδυτικού μηχανισμού για τη συγχρηματοδότησης της κατασκευής και λειτουργίας σταθμού ηλεκτρο παραγωγής στην Κίνα, με σκοπό την επίδειξη τεχνολογίας δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα ( CCS).
Ανάλογα με την τεχνολογία που θα επιλεγεί και με την προοπτική, ότι η Κίνα θα καθιερώσει κάποιο τρόπο τιμολόγησης του διοξειδίου του άνθρακα, το πρόσθετο κόστος κατασκευής και 25ετούς λειτουργίας ενός νέου σταθμού ηλεκτροπαραγωγής εξοπλισμένου με τεχνολογία CCS στην Κίνα υπολογίζεται σε 300 -550 εκατ. ευρώ.
Ο επενδυτικός μηχανισμός. που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα μπορούσε, όπως αναφέρει να αποτελέσει υπόδειγμα για άλλες δραστηριότητες τεχνολογικής συνεργασίας μεταξύ αναπτυγμένων χωρών και αναδυόμενων οικονομιών, όπως και αναπτυσσόμενων χωρών, στο πλαίσιο συμφωνίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μετά το 2012.
Τα οφέλη, που όπως εκτιμάται θα προκύψουν και για τους συνεισφέροντες δεν έχουν μόνο οικονομική διάσταση. Έχουν και έντονη κοινωνική διάσταση, ξεκινώντας από την απασχόληση, την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων, και φθάνοντας στη δημιουργία συνθηκών, που θα επιτρέπουν στους κατοίκους των αναπτυσσόμενων χωρών να μένουν στις χώρες τους, με συνέπεια να μειωθεί ο αριθμός των λαθρομεταναστών, στις αναπτυγμένες χώρες, και να αμβλυνθούν τα έντονα,σχετικά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί.
Ακόμη, υπάρχει και η πολιτική διάσταση. Οι πολυμερείς συνεργασίες, που αναγκαστικά θα αναπτυχθούν, θα λειτουργήσουν, συχνά κατευναστικά στις εντάσεις των καιρών μας, που συχνά τείνουν να εξελιχθούν σε εστίες πολέμου.
Η Ελληνική Παρουσία
Οι εξελίξεις που, συνοπτικά, επισημάναμε δημιουργούν πολλές δυνατότητες ανάπτυξης δραστηριοτήτων, για την Ελληνική επιχειρηματική κοινότητα. Ειδικά, για όσους δραστηριοποιούνται στους τομείς της ενέργειας και του περιβάλλοντος, των νέων, πράσινων τεχνολογιών, της παραγωγής σχετικών προϊόντων και της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών και κατάρτισης μελετών.
Προϋπόθεση, όμως για αξιοποίηση των δυνατοτήτων που δημιουργούνται, είναι η καλή προετοιμασία των ίδιων των επιχειρηματιών, σε συνεργασία με τις αρμόδιες , δημόσιες υπηρεσίες και τις διπλωματικές αντιπροσωπείες της Ελλάδας στις διάφορες χώρες.