Μικρή ηλιαχτίδα φωτός διαπέρασε το νεφέλωμα της ευρωπαϊκής
ενεργειακής πολιτικής χθες, με την υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό
Ναμπούκο από τις πέντε χώρες που θα διασχίζει, αλλά η ενεργειακή
ασφάλεια της Ευρώπης συνεχίζει να αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις.
Ο «Ναμπούκο» κάθε άλλο παρά τελειωμένη ιστορία είναι: Δεν είναι
ακόμη ξεκάθαρο από πού θα έρχεται το φυσικό αέριο. Το Ιράν, το
Τουρκμενιστάν και το Ιράκ έχουν τεράστια αποθέματα, αλλά με δυσκολία
μπορούν να χαρακτηριστούν ασφαλείς πηγές ενέργειας.
Οι αισιόδοξοι λένε πως η Μέση Ανατολή και η κεντρική Ασία είναι τόσο
πλούσιες σε φυσικό αέριο που δεν υπάρχει περίπτωση να υπάρξει ποτέ
έλλειμμα προσφοράς. Αλλά εάν οι ιδιώτες επενδυτές, που ανησυχούν για
τους κινδύνους, δουν το θέμα αλλιώς, τότε η χθεσινή συμφωνία
ενδεχομένως να αποδειχθεί θνησιγενής.
Τούτο θα ήταν ήττα για την ΕΕ. Διακυβεύονται πολύ περισσότερα
πράγματα από το φθηνό φυσικό αέριο. Κάθε ψευδαίσθηση για απεξάρτηση της
Ευρώπης από τη θέληση της Ρωσίας διαλύθηκε ύστερα από την διαμάχη
μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας.
Συνεπώς πρέπει να γίνουν τα ακόλουθα: Το πρώτο είναι η
διαφοροποίηση. Ο «Ναμπούκο» θα μπορούσε να περιορίσει την επικίνδυνη
εξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία -αλλά το να είναι κανείς στο έλεος του
Ιράν ή του Τουρκμενιστάν δεν μπορεί να είναι καλύτερο.
Για να μην είναι ευάλωτη σε αιφνιδιαστικές διακοπές, η ΕΕ θα
μπορούσε να εξασφαλίζει πλεονάζουσες εισαγωγές, ακόμη και έναντι
υψηλότερων τιμών. Επίσης θα μπορούσε να στραφεί στις αγορές spot. Το
δεύτερο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι η ενοποίηση της ευρωπαϊκής
ενεργειακής πολιτικής. Μια Ευρώπη με ενοποιημένες υποδομές και ενιαία
ανταγωνιστική αγορά ενέργειας θα ήταν πιο ισχυρή να αντιμετωπίσει τις
ξαφνικές διακοπές στη ροή ενέργειας.
Κατά την υπογραφή της Συνθήκης του Ναμπούκο, ένας ηγέτης απηύθυνε
έκκληση για «περισσότερο πραγματισμό» και «λιγότερους γεωπολιτικούς
συσχετισμούς». Αλλά στον τομέα ενέργειας, η γεωπολιτική είναι κάτι που
κανένας πραγματιστής δεν πρέπει να αγνοεί.
(από "Financial Times"/εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 15/07/2009)