Την τελευταία διετία
έχουν συντελεστεί σημαντικές αλλαγές στον χώρο των φωτοβολταϊκών συστημάτων. Το
πολυπόθητο χαμηλό κόστος των φωτοβολταϊκών πλαισίων φαίνεται να γίνεται
πραγματικότητα. Πράγματι, οι ενισχύσεις που δόθηκαν στις περισσότερες
Ευρωπαϊκές χώρες βοήθησαν να αναπτυχθεί η παραγωγική υποδομή και να μειωθεί το
κόστος των φωτοβολταϊκών πλαισίων σχεδόν κατά 40% μέσα σε ένα χρόνο. Αν και
τώρα παρατηρούνται σταθεροποιητικές τάσεις, είναι βέβαιο ότι εντός της ερχόμενης
πενταετίας η φωτοβολταϊκή τεχνολογία θα παρέχει ηλεκτρική ενέργεια με
οικονομικότερο τρόπο απ’ άλλες πηγές ενέργειας. Γι’ αυτό σύμφωνα με εκτιμήσεις
αναμένεται ότι θα δημιουργηθούν
τεράστιες αγορές όχι μόνο στην Ευρώπη και την Αμερική αλλά και στην Κίνα, την
Ασία και την Αφρική.
Η Ελλάδα έπρεπε να
αποφασίσει αν θα έχει ρόλο σε αυτή τη νέα οικονομία ή όχι. Πριν από τρία έτη
φαινόταν ότι η απόφαση είναι ναι και τότε ψηφίστηκε ο νόμος 3468/06. Το ευνοϊκό
κλίμα μετά την ψήφιση του νόμου δημιούργησε τις συνθήκες για να αναπτυχθεί η
επιχειρηματική δραστηριότητα σε πολλούς τομείς των ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένων και
των φωτοβολταϊκών. Χαρακτηριστικό είναι ότι έχουν γίνει επενδύσεις σε πέντε εργοστάσια
παραγωγής εξοπλισμού φ/β, που όμως θα πρέπει τώρα να στρέψουν την προσοχή τους
στις αγορές του εξωτερικού.
Δυστυχώς όμως στην
Ελλάδα η ανάπτυξη νέων φ/β εγκαταστάσεων προχωρά με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς. Ο
λόγος είναι ότι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αντιτάχθηκε από την αρχή στις
ευνοϊκές διατάξεις του νόμου και πέτυχε μέσω του «Φωτοβολταϊκού Προγράμματος»
να τον απενεργοποιήσει και εμποδίσει την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών συστημάτων. Αυτό
δημιούργησε το κατάλληλο κλίμα για κερδοσκοπία από μικρούς και μεγάλους
«επενδυτές» και δυσαρέσκεια από όλους όσους προσπάθησαν να αναπτύξουν
επιχειρηματική δραστηριότητα. Η κυβέρνηση προσπάθησε να βελτιώσει το κλίμα και
την εικόνα στους ξένους επενδυτές με νομοθετικές ρυθμίσεις αλλά αυτό δεν ήταν
αρκετό. Η νομοθετική ρύθμιση καταστρατηγήθηκε λίγους μόνο μήνες μετά την ψήφιση
της.
Η μεγάλη πλειοψηφία των
εν δυνάμει επενδυτών αισθάνεται σήμερα αδικημένη και εγκλωβισμένη κάτω από τα
διασταυρούμενα πυρά των υποστηρικτών και των πολεμίων της φωτοβολταϊκής
τεχνολογίας. Αλλά το χειρότερο είναι ότι ταυτόχρονα προωθήθηκαν υπουργικές
αποφάσεις που διευκόλυναν τα επενδυτικά σχέδια μειοψηφίας επενδυτών (πχ. ΔΕΗ) και
μερικές φορές μάλιστα με αιτιολόγηση που ερχόταν σε αντίθεση με την κοινή
λογική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η τελευταία Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) της
6ης Ιουλίου, που αφορά στις εγκαταστάσεις φ/β στις εκτός σχεδίου
περιοχές.
Η ανωτέρω απόφαση παρά
τα περί του αντιθέτου προαναγγελλόμενα από τον υπουργό Aνάπτυξης Κωστή
Χατζηδάκη, απαγορεύει την εγκατάσταση μεσαίων φωτοβολταϊκών έργων σε μη άρτια
και μη οικοδομήσιμα οικόπεδα, θέτοντας εν αμφιβόλω την υλοποίηση όχι μόνο
επενδύσεων που αναμένουν κατ’ αρχήν έγκριση από τη ΡΑΕ αλλά και ήδη
εγκεκριμένες επενδύσεις οι οποίες δεν έχουν ακόμα εγκατασταθεί. Το πρόβλημα
αφορά έως και το 90% από το σύνολο των 2.854 αιτήσεων για φωτοβολταϊκά έργα,
που αξιολογεί η ΡΑΕ.
Η ΚΥΑ που εξέδωσε το
ΥΠΕΧΩΔΕ στις 6 Ιουλίου προβλέπει ότι για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών ισχύος
μικρότερης των 20 KW
δεν υπάρχει περιορισμός σχετικά με την αρτιότητα των οικοπέδων. Αντίθετα για
Φ/Β ισχύος από 20 έως 150 KW
και από 150 KW
και πάνω, απαιτούνται άρτια και οικοδομήσιμα οικόπεδα, ενώ δεν απαιτείται η
έκδοση οικοδομικής άδειας, αλλά έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας. Αξίζει να
σημειωθεί εδώ ότι ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης σε συνέντευξη Τύπου
που έδωσε στις 20 Μαΐου με στόχο να παρουσιάσει τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης
για την προώθηση των φωτοβολταϊκών έργων, είχε αναφέρει σαφώς ότι μετά από
συνεννόηση με τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Σουφλιά: «θα εκδοθεί Κοινή Υπουργική
Απόφαση με την οποία επιτρέπουμε την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και σε μη άρτια
μη οικοδομήσιμα, δηλαδή μικρότερα των 4 στρεμμάτων οικόπεδα, δίνοντας έτσι αξία
σε πληθώρα αγροτεμαχίων σε όλη την Ελλάδα». Έτσι για μία ακόμα φορά οι
αντικρουόμενες και αλλοπρόσαλλες αποφάσεις της κυβέρνησης έρχονται να κλονίσουν
την αξιοπιστία της πολιτείας και να αποθαρρύνουν τους επενδυτές.
Κατά κοινή ομολογία, οι μέχρι σήμερα ατυχείς χειρισμοί έχουν δημιουργήσει
σοβαρές αμφιβολίες για τις πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης για το εάν
πράγματι επιθυμεί να προωθήσει τα φωτοβολταϊκά ή όχι. Τα όποια εμπόδια, η έλλειψη
προσωπικού και η γραφειοκρατία δεν είναι τίποτα άλλο παρά δικαιολογίες και
μπορούν να ξεπεραστούν άμεσα (όταν υπάρχουν) με απλές αποφάσεις, όταν υπάρχει
πολιτική βούληση. Η κερδοσκοπία μπορεί να ξεπεραστεί πολύ εύκολα με το να
επιτραπεί η υποβολή νέων αιτήσεων. Μόνο έτσι προωθείται η επιχειρηματικότητα
για την οποία τόσο κόπτεται η κυβέρνηση και μόνο έτσι προχωρούν πραγματικές
(και όχι φανταστικές) επενδύσεις. Για την προώθηση των φωτοβολταϊκών συστημάτων
και των ΑΠΕ γενικότερα δεν απαιτείται τίποτα άλλο παρά σταθερή και ισχυρή πολιτική
βούληση.