Αυτό που ενδιαφέρει τους ηγέτες σε Συνόδους Κορυφής είναι να μη
δεχθούν... γκολ. Η αποδοτικότερη τακτική προς τον σκοπό αυτόν είναι
μία: Το κατενάτσιο. Ο Μπαράκ Ομπάμα και ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ το
γνώριζαν πολύ καλά αυτό. Επομένως ουδείς θα έπρεπε να αναμένει
διαφορετικό αποτέλεσμα στις συνομιλίες των δύο προέδρων την προηγούμενη
εβδομάδα στη Μόσχα από την ισοπαλία...
Από αυτή την άποψη, η
σύνοδος υπήρξε επιτυχημένη. Υπεγράφησαν συνολικά εννέα συμφωνίες, με
κυριότερη αυτή για τη μείωση των οπλοστασίων στρατηγικών πυρηνικών
όπλων και την ανανέωση της Συνθήκης SΤΑRΤ, η ισχύς της οποίας εκπνέει
στις 5 Δεκεμβρίου του 2009. Αυτές οι συμφωνίες είναι όμως μάλλον...
βαρετές σε σχέση με το ευρύτερο γεωπολιτικό παιχνίδι που βρίσκεται σε
εξέλιξη αυτή την περίοδο. Οι συνομιλίες Ομπάμα- Μεντβέντεφ άλλωστε
επηρεάζουν συνολικά το τετράγωνο ΗΠΑ- Ρωσία- ΕυρώπηΚίνα.
Η νέα
αμερικανική κυβέρνηση εμφανίζεται να έχει ένα συγκεκριμένο σκεπτικό.
Αυτό που την ενδιαφέρει είναι να περιορίσει όσο είναι δυνατόν τις
απώλειες που έχει υποστεί από δύο γεγονότα: Την οικονομική κρίση και
την κατάρρευση της διεθνούς εικόνας της επί Τζορτζ Μπους.
Οι
σχεδιαστές της αμερικανικής στρατηγικής μπορεί να μην το παραδέχονται,
αλλά στον ορίζοντα διαβλέπουν την ανάδυση της Κίνας ως υπερδύναμης. Ηδη
έχουν πέσει στο τραπέζι ιδέες όπως αυτή του πρώην συμβούλου Εθνικής
Ασφαλείας επί προεδρίας Κάρτερ, του Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι, για ένα
σχήμα των «δύο μεγάλων» (G2) με τη συμμετοχή ΗΠΑ- Κίνας. Με ένα τέτοιο
σχήμα εκτιμάται ότι θα ελεγχόταν ευκολότερα η κινεζική συμπεριφορά σε
οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Το Πεκίνο είναι όμως ιδιαίτερα
επιφυλακτικό.
Oι Αμερικανοί θα ήθελαν επίσης να αποκόψουν τον
δεσμό Μόσχας- Πεκίνου. Το προσεκτικό άνοιγμα προς τη Μόσχα, αρχικά σε
ρητορικό επίπεδο, σκοπεύει στον προσεταιρισμό της. Οι συνομιλίες για
τους πυρηνικούς εξοπλισμούς αναβαθμίζουν αίφνης τον εγωισμό του
Κρεμλίνου. Φυσικά η Ουάσιγκτον «πλανάται πλάνην οικτράν» αν πιστεύει
ότι με τέτοιες κινήσεις θα εξασφαλίσει την υποστήριξη της Μόσχας στο
θέμα του Ιράν.
Οι Ρώσοι από την πλευρά τους μάλλον έχουν
καταλάβει τους ενδόμυχους αμερικανικούς σχεδιασμούς. Σε συνομιλίες τους
μάλιστα ρώσοι διπλωμάτες δεν κρύβουν ότι οι προτάσεις Μεντβέντεφ για
μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας έχουν ως σκοπό, πέραν της επιθυμίας
τους για έλεγχο της ευρύτερης περιφέρειάς τους και πάγωμα της
διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, να υπενθυμίσουν σε Αμερικανούς και Ευρωπαίους ότι
αν δεν θέλουν τους Ρώσους ως ισότιμους εταίρους, εκείνοι έχουν και την
εναλλακτική της Κίνας. Η Μόσχα «θα πουλήσει ακριβά» λοιπόν τη
συνεργασία της στην Ουάσιγκτον.
Σε αυτό το σκηνικό, ο ρόλος
της Ευρώπης περιορίζεται δραματικά. Με την οικονομική ισχύ της Κίνας
αυξανόμενη και τη δική της τουλάχιστον στάσιμη, αλλά και με μηδενικό
λόγο σε στρατηγικά ζητήματα, η Ευρώπη απλώς παρακολουθεί. Ακόμη και η
επικύρωση της Συνθήκης της Λισαβόνας ουδεμία αλλαγή θα επιφέρει στην
ευρωπαϊκή παρακμή.
(από την εφημερίδα "ΤΟ ΒΞΜΑ", 17/07/2009)