Πριν από λίγες ημέρες η Τουρκία, με πρόφαση τη διεξαγωγή υποθαλάσσιων πετρελαϊκών ερευνών στην περιοχή νοτίως της νήσου Καστελόριζο, μέρος της οποίας ευρίσκεται εντός των ορίων της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αλλά και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κύπρου, έθεσε εμμέσως πλην σαφώς θέμα κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο. Η Τουρκική κυβέρνηση έδωσε μάλιστα στη δημοσιότητα στις 16/07/09 τους χάρτες με τις συντεταγμένες των περιοχών παραχώρησης προς την Κρατική Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων (TPAO), η οποία και θα αναλάβει τη διεξαγωγή του προγράμματος ερευνών. Δεν είναι τυχαίο ότι η Τουρκία επέλεξε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, στην επέτειο της επιχείρησης Αττίλα στην Κύπρο, για να προβάλλει τις απαιτήσεις της.
Το σενάριο αυτό το έχουμε ξαναζήσει. Την πρώτη φορά το Νοέμβριο του 1973, όταν η Τουρκική κυβέρνηση εδημοσίευσε τους περίφημους χάρτες με περιοχές έρευνας που εκχωρούντο πάλι στη TPAO, βορειοδυτικά των νήσων Λέσβου και Χίου και νοτιοανατολικά και ανατολικά των νήσων Σαμοθράκη, Λήμνου κα Αγ. Ευστρατίου. Αργότερα, και στις 18 Ιουλίου 1974, η Τουρκία παραχωρεί νέες άδειες για έρευνες υδρογονανθράκων σε τμήματα του Νότιου Αιγαίου, δυτικά των Δωδεκανήσων – σε περιοχές που ανήκουν στην υφαλοκρηπίδα των Δωδεκανήσων και των Κυκλάδων.
Τις de facto αυτές μονομερείς οριοθετήσεις στο Αιγαίο ακολούθησε η ένοπλη εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο με τα γνωστά επακόλουθα και την κατοχή έκτοτε της Βόρειας Κύπρου από τουρκικά στρατεύματα. Μετά ακολούθησε η κρίση τον Μάρτιο του 1987, όταν η Τουρκία αντιτάχθηκε στο δικαίωμα της Ελλάδας για έρευνες ανατολικά της Θάσου, σε περιοχή εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και αργότερα στα Ίμια, όπου έθεσε ευθέως θέμα κυριαρχίας επί των βραχονησίδων μία εκ των οποίων και κατέλαβε.
Έχοντας από 1996 καταργήσει την εθνική εταιρεία πετρελαίου στο χώρο των ερευνών, την ΔΕΠ-ΕΚΥ, η Ελλάδα και να ήθελε δεν μπορεί πλέον να οργανώσει υποθαλάσσιες έρευνες στα χωρικά της ή στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου, κάτι που έπρεπε να κάνει για αντιπερισπασμό στις Τουρκικές ενέργειες. Βέβαια ανά πάσα στιγμή μπορεί, αφού ορίσει τις περιοχές, να αναθέσει συγκεκριμένες έρευνες εργολαβικά σε μία από τις διεθνείς εταιρίες που διαθέτουν κατάλληλα συνεργεία. Όμως αυτό προϋποθέτει ένα ελάχιστο επίπεδο οργάνωσης και διαρκή επαγρύπνηση, που δυστυχώς είναι ανέφικτα στον υπό διάλυση κρατικό μηχανισμό.
Ίσως όμως η πλέον σημαντική ενέργεια στην οποία θα μπορούσε να προβεί η Ελληνική πλευρά για να οριοθετήσει και να διαφυλάξει τα κυριαρχικά δικαιώματά μας στο Αιγαίο, θα ήτο η επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, όπου αυτό είναι εφικτό, και σε μικρότερη απόσταση όπου υπάρχει γεωγραφικό πρόβλημα, λόγω γειτνίασης με τη Τουρκία, όπου τότε ισχύει η διευθέτηση της μέσης γραμμής. Η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ., όπως δικαιούται να πράξει η Ελλάδα βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας (Montego Bay, 1982), θα έλυνε άμεσα και αποφασιστικά αφ’ ενός μεν το θέμα της υφαλοκρηπίδας, αφού αυτή ορίζεται σε άμεση εξάρτηση με τα όρια της αιγιαλίτιδας ζώνης, και ακολούθως το θέμα της ΑΟΖ (όπως ακριβώς έπραξε η Κύπρος.)
Οι ανωτέρω ενέργειες οι οποίες και είναι έννομες με το Διεθνές Δίκαιο, συνιστούν τη μόνη αποφασιστική απάντηση που μπορεί να δώσει η Ελλάδα στις συνεχείς και κλιμακούμενες Τουρκικές προκλήσεις και στο casus belli το οποίο η γείτονας το έχει ανάγει σε μόνιμο καθεστώς. Όμως για να δοθεί μία τέτοια δυναμική απάντηση, απαιτείται συγκροτημένη πολιτική, εθνική στρατηγική (με την σύμφωνη γνώμη και υποστήριξη όλων των κομμάτων) και προπαντός μία σθεναρή στάση. Στοιχεία τα οποία δυστυχώς απουσιάζουν παντελώς από τη σημερινή δύσμοιρη πολιτική σκηνή.