Φυσικό αέριο στη Βουλγαρία και στη ΠΓΔΜ και αργότερα στη Ρουμανία και την Ουγγαρία μέσω του ελληνικού συστήματος σχεδιάζει να μεταφέρει ο νέος αγωγός που προωθεί η ΔΕΠΑ. Όπως δηλώνει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Μάκης Παπαγεωργίου στη συνέντευξή του στην «ΗτΣ», το πρότζεκτ ενισχύεται από την κατασκευή τερματικού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Καβάλα, το οποίο εξετάζεται να αναπτυχθεί σε joint venture της ΔΕΠΑ σε συνεργασία με μεγάλο διεθνή όμιλο ή ομίλους.
Στον απόηχο της συμφωνίας για τον διεθνή αγωγό «Ναμπούκο», η ΔΕΠΑ έρχεται στο προσκήνιο με τη συμφωνία Ελλάδας - Βουλγαρίας για την κατασκευή αγωγού, με προοπτική επέκτασης στη Ρουμανία και την Ουγγαρία. Πώς ξεκίνησε το πρότζεκτ αυτό;
Η επέκταση του ελληνο-ιταλικού αγωγού προς τη κεντρική Ευρώπη είναι ένα ρεαλιστικό σχέδιο, σχετικά χαμηλού κόστους, που έχει στόχο να διασυνδέσει υφιστάμενα δίκτυα με αγωγούς μεταξύ των χωρών, κατά τρόπο τέτοιο που να αποτελέσουν ένα ενιαίο σύνολο. Ξεκινήσαμε με τον αγωγό Ελλάδας- Βουλγαρίας (IGB) και προχωρούμε με τη Ρουμανία.
Στο έργο, εκτός από τη ΔΕΠΑ συμμετέχει, μέσω της «Ποσειδών», της εταιρείας που θα κατασκευάσει και θα εκμεταλλεύεται τον ελληνο-ιταλικό αγωγό, η ιταλική Edison και η βουλγαρική εταιρεία BEH. Συμφωνήσαμε ήδη για τη σύσταση δύο εταιρειών, μίας κατασκευαστικής με έδρα τη Σόφια και μίας εμπορικής με έδρα την Αθήνα. Η Ε.Ε. ανταποκρίνεται θετικά, ενώ μία ακόμα γειτονική χώρα, η ΠΓΔΜ εκδήλωσε ενδιαφέρον για να πάρει αέριο μέσω του ελληνικού συστήματος.
Πόσο σύντομα μπορεί να κατασκευαστεί ο αγωγός;
To τμήμα Κομοτηνή - Στάρα Ζαγόρα (ΙGB) μπορεί να κατασκευαστεί γρήγορα και η πρώτη φάση, χωρίς τον συμπιεστή, να είναι έτοιμη το 2012. Αυτό σημαίνει ότι από τη χρονιά αυτή θα μπορεί να δέχεται αέριο, όχι βέβαια τις μεγάλες ποσότητες, τα 3-5 δισ. κ.μ. αερίου ετησίως που θα μεταφέρει ο αγωγός σε πλήρη ανάπτυξη με τον συμπιεστή εν λειτουργία, αλλά πιο μικρές ποσότητες, από αυτές που εισρέουν στο ελληνικό σύστημα από τον ελληνο-τουρκικό αγωγό και το υγροποιημένο αέριο (LNG) στη Ρεβυθούσα.
Εξάλλου, με τη Βουλγαρία έχουμε υπογράψει συμφωνία ότι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης θα την τροφοδοτήσουμε με φυσικό αέριο από το υφιστάμενο σύστημα, όπως έγινε άλλωστε τον περασμένο Ιανουάριο, όταν εξ αιτίας της ρωσο-ουκρανικής διένεξης διακόπηκε η παροχή ρωσικού αερίου. Στο μέλλον, αέριο θα μπορούν να δίνουν και οι νέες εγκαταστάσεις αποθήκευσης LNG στην Καβάλα.
Σε ποιο στάδιο βρίσκεται το πρότζεκτ για το τερματικό υγροποιημένου αερίου στην Καβάλα;
Ξεκινήσαμε τη πρώτη γεωλογική μελέτη για την κατασκευή σταθμού LNG στους χώρους της ΒΦΛ στην Καβάλα. Ο σταθμός θα είναι ανάλογου τύπου με τις εγκαταστάσεις στη Ρεβυθούσα, με δυνατότητα αεριοποίησης στα 3- 5 δισ. κυβικά μέτρα. Εξετάζουμε τη δυνατότητα υλοποίησης του πρότζεκτ σε συνεργασία με άλλες εταιρείες, με διεθνείς όμιλους που έχουν την εξειδίκευση, τη τεχνογνωσία, την πρώτη ύλη και διερευνούμε την πιθανότητα ανάπτυξης του έργου μέσω joint venture της ΔΕΠΑ και άλλου ή άλλων ομίλων, καθώς δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει μόνον ένας πάρτνερ.
Υπολογίζουμε ότι ως το τέλος του χρόνου θα έχουμε λάβει τις τελικές αποφάσεις και πιστευούμε ότι το 2015 το έργο μπορεί να ολοκληρωθεί. Η σημασία των τερματικών LNG για την ασφάλεια εφοδιασμού με φυσικό αέριο αποδείχθηκε στην κρίση που είχαμε φέτος τον χειμώνα, όταν διακόπηκε η παροχή ρωσικού αερίου και όλες τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς κάλυψε η Ρεβυθούσα, η οποία μάλιστα έδωσε αέριο και στη Βουλγαρία. Με δύο τερματικούς σταθμούς η ελληνική αγορά θωρακίζεται και ταυτόχρονα δημιουργείται ένα γερό backup και για τις γειτονικές χώρες.
Τα τερματικά LNG όμως δεν αρκούν για να λύσουν το πρόβλημα της τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο και ενώ σχεδιάζονται πολλοί διεθνείς αγωγοί, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν οι απαραίτητες συμφωνίες που θα διασφαλίζουν την προμήθεια των αγωγών με φυσικό αέριο, πέραν του ρωσικού. Βλέπετε σύντομα να λύνεται το πρόβλημα;
H Ευρώπη χρειάζεται φυσικό αέριο, οι ανάγκες της αυξάνονται, η ρωσική παραγωγή από μόνη της δεν αρκεί για να τις καλύπτει στις επόμενες δεκαετίες, για τις οποίες σχεδιάζονται οι αγωγοί και η Κασπία έχει αέριο.
Στο στάδιο που είμαστε σήμερα, το Αζερμπαϊτζάν, με το νέο υπό ανάπτυξη κοίτασμα Σαχ Ντενίζ ΙΙ, προβάλλει σαν ένας από τους βασικούς τροφοδότες και πιστεύω - νομοτελειακά, αν θέλετε- ότι θα έλθει η στιγμή που η Ευρώπη, η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν θα συμφωνήσουν στους όρους για την τράνζιτ διέλευση του φυσικού αερίου.
Η Τουρκία, λόγω της θέσης της, παίζει κομβικό ρόλο για τη μεταφορά του αερίου, όχι μόνον του Αζερμπαϊτζάν αλλά και των άλλων χωρών της περιοχής. Εμείς συνεχίζουμε τις διαπραγματεύσεις για την προμήθεια αερίου στον αγωγό ITGI, Τουρκίας- Ελλάδας- Ιταλίας, διεκδικούμε ποσότητες της τάξης των 11- 11,5 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως και πιστεύω πως θα τις εξασφαλίσουμε.
Ταυτόχρονα, προχωρούν οι προετοιμασίες για το ελληνικό τμήμα του ITGI, από το οποίο έχει προβλεφθεί η κατασκευή κόμβου για αγωγό που θα τροφοδοτήσει την Αλβανία. Βέβαια από τον χερσαίο αγωγό, σχεδιάζουμε διακλαδώσεις και για τις πόλεις της Βορείου Ελλάδας.
Τέλος, εδώ και αρκετά χρόνια εκκρεμούν οι διαγωνισμοί για τις τρεις νέες Εταιρείες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) στη Στερεά Ελλάδα, την Ανατολική Μακεδονία - Θράκη και τη Δυτική Μακεδονία. Πότε θα γίνουν οι διαγωνισμοί;
Πιστεύουμε ότι μέσα στο 2010 θα προκηρυχθούν οι διαγωνισμοί, οι οποίοι όντως καθυστέρησαν κυρίως γιατί άργησε η έκδοση της απόφασης από την Ε.Ε. για την εξαίρεση από την πρόσβαση τρίτων στα δίκτυα. Το δικαίωμα της αποκλειστικότητας για τον operator του δικτύου παραχωρείται για 20 χρόνια.
Αυτή την περίοδο ολοκληρώνουμε τη διαδικασία για την πρόσληψη του συμβούλου διενέργειας των διαγωνισμών και θα προχωρήσουμε αμέσως μόλις πάρουμε το τελικό κείμενο από την Ε.Ε., επί των παρατηρήσεων που έχουμε δικαίωμα να θέσουμε επί της απόφασης για την εξαίρεση, γιατί χρειάζονται ορισμένες διευκρινήσεις.
Πώς αντιμετωπίζετε τον στρατηγικό επενδυτή στη ΔΕΠΑ; Συζητείται και η απόσχιση του ΔΕΣΦΑ, της θυγατρικής που ελέγχει τους αγωγούς. Σας βρίσκει σύμφωνο αυτή η προοπτική;
Eχουμε ενημερωθεί από τα συναρμόδια υπουργεία για την πρόθεση διερεύνησης στρατηγικού επενδυτή. Συνεργαζόμαστε με τους συμβούλους και περιμένουμε ως τις αρχές Σεπτεμβρίου την εισήγηση.
Ο στρατηγικός επενδυτής πρέπει να προσθέτει αξία, να προσδίδει συνέργιες, να ενισχύσει το προφίλ της εταιρείας. Εξάλλου το 35% της ΔΕΠΑ ανήκει στα Ελληνικά Πετρέλαια. Για τον ΔΕΣΦΑ δεν έχει ληφθεί σχετική απόφαση.
Είναι πολύ συνθετο και πολύπλοκο εγχείρημα, δεδομένης της μεγάλης περιουσίας του ΔΕΣΦΑ που ανήκει και στη ΔΕΠΑ. Ολα αυτά πρέπει να συνεκτιμηθούν, να προσδιοριστούν διαδικασίες κ.λπ.
Σήμερα, το Αζερμπαϊτζάν, με το νέο υπό ανάπτυξη κοίτασμα Σαχ Ντενίζ ΙΙ, προβάλλει ως ένας από τους βασικούς τροφοδότες και πιστεύω, ότι θα έλθει η στιγμή που η Ευρώπη, η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν θα συμφωνήσουν στους όρους για την τράνζιτ διέλευση του φυσικού αερίου.
Συνέντευξη του κ. Μάκη Παπαγεωργίου, διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΠΑ στην κ. Μανταλένα Πίου, από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 25-26/07/2009)