O αριθμός είναι εντυπωσιακός και αποτελεί ταυτόχρονα μια ανησυχητική ένδειξη της μεταβλητότητας της αγοράς πετρελαίου: 147 δολάρια. Αυτή την τιμή άγγιξε ο μαύρος χρυσός ανά βαρέλι (158 λίτρα) στις 11 Ιουλίου του 2008 για να κατρακυλήσει στα 33 δολάρια τον περασμένο Φεβρουάριο και να ξαναφτάσει ύστερα από συνεχείς διακυμάνσεις στη σημερινή του τιμή, κοντά στα 71 δολάρια. Ποια θα είναι η μελλοντική πορεία του και πόση αξία έχουν οι προβλέψεις για τα τέλη του 2009;
Ενδεχόμενη εκτίναξη της τιμής του πετρελαίου, ως συνέπεια της ανόδου των χρηματιστηριακών δεικτών αλλά και των αισιόδοξων προοπτικών για την παγκόσμια οικονομία, θα επιβράδυνε την ανάκαμψη καθώς θα συρρίκνωνε την αγοραστική δύναμη. Αλλωστε η τρέχουσα τιμή δεν αντικατοπτρίζει τα σημερινά οικονομικά δεδομένα, αλλά διαμορφώνεται τόσο από τις μεσοπρόθεσμες προβλέψεις προσφοράς και ζήτησης όσο και από τις πετρελαϊκές εταιρείες και το επιθυμητό για τα συμφέροντά τους επίπεδο τιμών. Ωστόσο, όσο διατηρείται η αστάθεια τιμών τόσο η μανιοκαταθλιπτική συμπεριφορά των αγορών θα θολώνει τον ορίζοντα στον τομέα των επιχειρήσεων.
Αυτό που επιδιώκεται είναι η θέσπιση ανωτάτου ορίου στα συμβόλαια δικαιώματος προαίρεσης (options) που μπορεί να αγοράσει ή να πουλήσει κάποιος για ένα συγκεκριμένο προϊόν, με εξαίρεση τα συμβόλαια που αγοράζονται για την κάλυψη κινδύνων που σχετίζονται με τοποθετήσεις στην αγορά των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (futures).
Οι πολιτικοί ηγέτες ανησυχούν για τη μεταβλητότητα που χαρακτηρίζει την αγορά πετρελαίου, όμως τις περισσότερες φορές οι προθέσεις τους περιορίζονται στη σφαίρα του φανταστικού και τα μέτρα που παίρνουν είναι αναποτελεσματικά. Επαναλαμβάνεται συνεχώς η ίδια επωδός: η ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών. Ενώ όμως αυτή η αρχή λειτούργησε σε περιπτώσεις όπως ο πρώτος πόλεμος του Κόλπου, όπου απειλήθηκε η προμήθεια των παγκόσμιων αγορών, η ίδια αρχή του διαλόγου αποδεικνύεται αναποτελεσματική όταν πρόκειται να καθοριστεί μια κοινά αποδεκτή και συμφέρουσα τιμή: τα καρτέλ αρνούνται να αυξήσουν την παραγωγή ώστε να πέσουν οι τιμές.
O πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ιταλικής ενεργειακής εταιρείας ΕΝΙΠάολο Σκαρόνι ήταν ο πρώτος που πρότεινε την ιδέα της ίδρυσης ενός διεθνούς οργανισμού πετρελαίου, τον οποίο θα διαχειριζόταν ένα «ταμείο σταθεροποίησης» προκειμένου να αντισταθμίζονται οι απότομες εναλλαγές της τιμής του αργού πετρελαίου. Εκτοτε αυτή η προσπάθεια απεδείχθη αναποτελεσματική καθώς εμφορούμενος από το αγγλοσαξονικό πνεύμα περί φιλελευθερισμού ο διεθνής οργανισμός τάχθηκε αντίθετος στην «υπερβολική ρύθμιση». Ο ΟΡΕC κατηγορεί σήμερα για τις διακυμάνσεις των τιμών τούς κατ΄ ευφημισμόν «επενδυτές», δηλαδή τους κερδοσκόπους, ενώ αρνείται να ξεσφίξει τις στρόφιγγες προκειμένου να ανακουφιστούν οι αγορές. Ποια θα είναι λοιπόν η τιμή του πετρελαίου στο τέλος του χρόνου;
40, 60 ή 80 δολάρια το βαρέλι; Αυτό παραμένει άγνωστο, βέβαιο όμως είναι ότι η αβεβαιότητα επιβραδύνει την οικονομική ανάκαμψη.
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 31/07/2009)