Σύμφωνα με τελευταίες πληροφορίες σε ναυάγιο οδηγείται η αποκρατικοποίηση, ή εάν θέλετε η εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή για την Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ). Οι σύμβουλοι αποκρατικοποίησης Alpha Bank, Deutsche Bank, Rothschild και UBS, που αναμένεται στο τέλος του μήνα να δώσουν την εισήγησή τους στο υπουργείο Οικονομίας - Οικονομικών, έχουν ήδη ενημερώσει για τις δυσκολίες του όλου εγχειρήματος. Ενδιαφέρον από επενδυτές υπάρχει, όμως όλοι θέλουν ισχυρό λόγο στο μάνατζμεντ και στην 100% θυγατρική εταιρεία ΔΕΣΦΑ, η οποία διαχειρίζεται τους αγωγούς, και αποτελεί το πιο ελκυστικό περιουσιακό στοιχείο της ΔΕΠΑ. Όμως με το σημερινό καθεστώς το ελληνικό δημόσιο αδυνατεί να παραχωρήσει δικαιώματα συμμετοχής στο ΔΕΣΦΑ την διοίκηση του οποίου ορίζει αυτό δια νόμου και αναγκαστικά το ενδιαφέρον περιορίζεται στην μητρική ΔΕΠΑ και στις εμπορικές δραστηριότητες της.
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση επιχειρεί να «αποκρατικοποιήσει» τη ΔΕΠΑ μία υπόθεση που ξεκίνησε επί τελευταίας κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ το 2001/02 και συνεχίσθηκε μέχρι το 2004 επί Ν. Δημοκρατίας με το ενδιαφέρον που είχε τότε εκφράσει η Ισπανική Gas Natural. Όπως και τότε έτσι και τώρα η κυβέρνηση προσπαθεί να κινητοποιήσει τις δυνάμεις της αγοράς ευελπιστώντας να εισπράξει ένα ποσό της τάξης των 400 – 500 εκ. ευρώ στην καλύτερη περίπτωση πωλώντας ένα πολύτιμο κομμάτι κρατικής περιουσίας που είναι η ΔΕΠΑ και ταυτόχρονα να αμείψει μία στρατιά συμβούλων και κομματικών στελεχών, όπως ακριβώς έγινε και επί ΠΑΣΟΚ. Όμως τα πράγματα για μία πιθανή αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ δεν είναι και τόσο εύκολα γιατί από την αρχή η τράπουλα είναι σημαδεμένη, κάτι που το γνωρίζει καλά η κυβέρνηση. Γι’ αυτό και είναι παράξενη, εάν όχι ύποπτη, η όλη μεθόδευση περί δήθεν προσπάθειας αποκρατικοποίησης εν μέσω θερινής ραστώνης.
Κατ’ αρχάς τα Ελληνικά Πετρέλαια κατέχουν το 35% της συνολικής ΔΕΠΑ (και άρα ελέγχουν και το 35% της ΔΕΣΦΑ) ενώ η ΔΕΗ εδώ και χρόνια έχει όψιον για την εξαγορά του 30%, της αρχικής ΔΕΠΑ το οποίο και δεν έχει ουδεμία πρόθεση να παραχωρήσει χωρίς σοβαρό αντίτιμο, γιατί διαφορετικά αυτό θα αποτελούσε απιστία της διοίκησης προς τους μετόχους. Επειδή όμως το Ελληνικό Δημόσιο με τα οικονομικά χάλια που έχει δεν μπορεί μία στο εκατομμύριο να αποζημιώσει τη ΔΕΗ είναι πολύ πιο πιθανό η ΔΕΗ να εξασκήσει το όψιον της και να εξασφαλίσει επίσημα και ωραία τα μετοχικά της δικαιώματα στο μεγαλύτερο προμηθευτή της, ενδυναμώνοντας περαιτέρω τη θέση της. Οι δε δήθεν πιθανές αντιρρήσεις των Βρυξελλών, ότι θα μπλοκάρουν την εξαγορά λόγω της ενίσχυσης της κυρίαρχης θέσης της ΔΕΗ στην εγχώρια ενεργειακή αγορά μέσω της απόκτησης του 30% μένουν ν’ αποδειχθούν. Στην έσχατη περίπτωση η ΔΕΗ μπορεί να αποκτήσει το 15 – 20% της ΔΕΠΑ ακόμα και με τις ευλογίες της Κομισιόν και με την κυβέρνηση να την αποζημιώνει για το υπόλοιπο (με ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου).
Επιπλέον υπάρχουν και τα ΕΛΠΕ τα οποία ως βασικός μέτοχος της ΔΕΠΑ δεν επιθυμούν την είσοδο και τέταρτου παίκτη στην μετοχική σύνθεση της εταιρείας και δικαίως θα ήθελαν αυτά να αναδειχθούν ως ο κατ’ εξοχήν στρατηγικός εταίρος αφού διαθέτουν και την απαιτούμενη οικονομική ευρωστία και τεράστια εμπειρία στο managment. Άρα στην καλύτερη περίπτωση και υπό την παρούσα μετοχική σύνθεση η κυβέρνηση αποβλέπει στην πώληση ενός 25% της εταιρείας, έτσι ώστε να κρατήσει η ίδια το 10%. Και σε καμία περίπτωση βέβαια ο αγοραστής του 25% δεν θα μπορούσε να ανακηρυχθεί στρατηγικός επενδυτής και ν’ αναλάβει το μάνατζμεντ, αφού κάτι τέτοιο δεν θα το επέτρεπαν ούτε τα ΕΛΠΕ ούτε η ΔΕΗ. Όμως αυτά ήταν γνωστά πράγματα και δεν εχρειάζετο η πρόσληψη Συμβούλου (όχι ενός αλλά τεσσάρων παρακαλώ Τραπεζών – Συμβούλων) και η πληρωμή μερικών εκατομμυρίων ευρώ για να πληροφορηθεί η κυβέρνηση το αυτονόητο και το άτοπο στην πράξη εγχείρημα. Ακόμα υπάρχει και ο ΔΕΣΦΑ ο οποίος πέρα από τον έλεγχο των αγωγών και του τερματικού σταθμού υγροποιημένου αερίου (LNG) της Ρεβυθούσας, καθώς και της δυναμικής που αποκτά με τις διεθνείς διασυνδέσεις έχει και τον ρόλο του διαχειριστή του εγχώριου δικτύου (κάτι ανάλογο με τον ΔΕΣΜΗΕ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας). Με το ισχύον νομικό πλαίσιο, η συμμετοχή ιδιωτών στο μετοχικό του κεφάλαιο δεν μπορεί να υπερβεί το 49% και μάλιστα χωρίς δικαίωμα συμμετοχής στο μάνατζμεντ. Εξάλλου, τα μέλη του διοικητικό συμβουλίου του ΔΕΣΦΑ, παρότι είναι θυγατρική εταιρία της ΔΕΠΑ, βάσει νόμου ορίζονται για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα απ’ευθείας από το Δημόσιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι Τράπεζες – Σύμβουλοι θα προτείνουν
(α) την επίσημη απόσχιση της ΔΕΣΦΑ από τη ΔΕΠΑ με νομοθετική ρύθμιση που θα προβλέπει όμως συμμετοχή του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο της πρώτης κατά 51% κατ’ ελάχιστο.
(β) την τροποποίηση του όρου του υφιστάμενου πλαισίου που προβλέπει διορισμό της διοίκησης από το Δημόσιο για μία δεκαετία από τη σύστασή της, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η είσοδος στρατηγικού επενδυτή και στη ΔΕΠΑ.
Βέβαια τις ανωτέρω προτάσεις δεν πρόκειται να αποδεχθούν οι υπάρχοντες και εν δυνάμει μέτοχοι (ΕΛΠΕ και ΔΕΗ) διότι εάν γίνουν αποδεκτές από την κυβέρνηση αποδυναμώνουν την δική τους θέση και επιπλέον τίθεται άμεσα θέμα αποζημίωσης των. Άρα για μία ακόμη φορά η όλη υπόθεση της «αποκρατικοποίησης» της ΔΕΠΑ οδηγείται σε πλήρες αδιέξοδο.
Εάν πράγματι επιθυμούσε η κυβέρνηση την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ για λόγους οικονομικούς και προγραμματικούς, ο υπουργός Ανάπτυξης όφειλε μαζί με τον υπουργό Οικονομίας να καλέσουν κατά προτεραιότητα σε κοινή σύσκεψη τα ΕΛΠΕ και τη ΔΕΗ και να προσπαθήσουν να εξεύρουν μαζί μία αμοιβαία αποδεκτή λύση. Κάτι τέτοιο απ’ ότι γνωρίζουμε δεν έγινε και με το σίριαλ που παίζεται τώρα με τους παχυλά αμειβόμενους Τραπεζικούς Συμβούλους η κυβέρνηση αφ’ ενός μεν δείχνει ότι έχει άγνοια της συνθετότητας του θέματος και αφετέρου επιχειρεί επικοινωνιακή εκμετάλλευση του με την δήθεν προσπάθεια αποκρατικοποίησης. Το σενάριο αυτό είναι γνωστό και το έργο χιλιοπαιγμένο.