Μπορεί οι εκλογές που εξήγγειλε εχθές ο πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής να προκηρύσσονται σε χρόνο άβολο για μεγάλη μερίδα των πολιτικών αλλά και του εκλογικού σώματος, το οποίο δικαιολογημένα δυσανασχετεί γιατί είναι υποχρεωμένο σε διάστημα λιγότερο των 4 μηνών να προσέλθει εκ νέου στις κάλπες, όμως τα προβλήματα τα οποία έχουν σωρευθεί είναι τέτοια που ίσως μία νέα λαϊκή εντολή να διευκολύνει τη διέξοδο από τη σημερινή κρίση. Και ασφαλώς η κρίση που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα δεν οφείλεται μόνο στην διεθνή αρνητική χρηματο – οικονομική συγκυρία αλλά κυρίως στις χρόνιες δομικές δυσλειτουργίες και στρεβλώσεις της Ελληνικής οικονομίας και του κοινωνικού συστήματος γενικότερα.
Βέβαια τα προβλήματα στην οικονομία είναι τόσο βαριάς μορφής και με ρίζες τόσο βαθιές, που έχουν να κάνουν με το εσφαλμένο κοινωνιο – οικονομικό μοντέλο που ακολουθεί η χώρα τα τελευταία τριάντα χρόνια, που μία νέα κυβέρνηση, έστω και με ενισχυμένη πλειοψηφία θα είναι δύσκολο να αντιμετωπίσει πόσο μάλλον να χαράξει μία εντελώς νέα πορεία.
Ως γνωστόν ένα από τα βασικά προβλήματα της οικονομίας είναι το τεράστιο εξωτερικό χρέος το οποίο άγγιξε πλέον τα 300 δισεκ. ευρώ και απαιτεί για την εξυπηρέτηση του ένα σημαντικό μέρος των κρατικών εσόδων σε ετήσια βάση. Και επειδή το ποσό που διατίθεται για να πληρωθεί ένα μέρος του κεφαλαίου και των τοκοχρεολυσίων δεν επαρκεί το κράτος είναι υποχρεωμένο να δανείζεται κάθε χρόνο ολοένα και περισσότερα χρήματα από την εσωτερική και διεθνή αγορά. Με άλλα λόγια τα κρατικά έσοδα δεν επαρκούν για να καλύψουν τα έξοδα και τις λοιπές υποχρεώσεις, μία κατάσταση που θα είχε οδηγήσει σε χρεοκοπία οιαδήποτε επιχείρηση. Επειδή όμως το κράτος δεν είναι η οιαδήποτε επιχείρηση, και επειδή υπάρχει ανοχή από τους εταίρους μας στην Ε.Ε και καλλιεργούνται προσδοκίες από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, η επιχείρηση «Ελληνικό Κράτος» δεν έχει ακόμα καταρρεύσει πλήρως. Βέβαια όταν η επόμενη ή μεθεπόμενη κυβέρνηση προσπαθήσει μέσω κάποιας νέας έκδοσης Ελληνικών ομολόγων να συγκεντρώσει το ποσό των 3 ή 5 δισεκ. ευρώ και αποτύχει, διότι το διεθνές σύστημα θα έχει παύσει να έχει εμπιστοσύνη στην χώρα, τότε θα υπάρξει και επίσημα η οικονομική κατάρρευση αφού το κράτος θα αδυνατεί να καταβάλλει μισθούς και συντάξεις.
Το ανωτέρω σενάριο δεν είναι πλέον ακραίο και η αντιμετώπισή του αναπόφευκτα θα αποτελέσει την νούμερο ένα προτεραιότητα της νέας κυβέρνησης, όποια και εάν είναι. Με άλλα λόγια η νέα κυβέρνηση θα χρειασθεί να εμπνεύσει μεγάλη εμπιστοσύνη, τόσο στο εσωτερικό όσο και το εξωτερικό, ώστε να προσπαθήσει ν’ αλλάξει την μέχρι σήμερα καταστροφική πορεία. Πράγμα εξαιρετικά δύσκολο (όχι όμως αδύνατο) γιατί αυτό απλούστατα σημαίνει ότι από έθνος καταναλωτών, εισοδηματιών και μεταπρατών, θα πρέπει επιτέλους να αναπτύξουμε μία πλήρως ανταγωνιστική, δημιουργική και ελεύθερη (σε αντιδιαστολή με την κρατικοδίαιτη) οικονομία.
Και για να έρθουμε στα καθ’ ημάς σημαντικό μέρος του απαιτούμενου μετασχηματισμού έχει να κάνει με το νέο ενεργειακό και περιβαλλοντικό μοντέλο που πρέπει να ακολουθήσουμε. Η τεράστια εξάρτηση της Ελλάδος από εισαγωγές υδρογονανθράκων (καλύπτουν το 70 % του ενεργειακού ισοζυγίου) έχει άμεση σχέση με το αυξανόμενο εξωτερικό χρέος αφού αυτές εκπροσωπούν ένα 25% και άνω του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών. Άρα η μείωση της κατανάλωσης πετρελαίου δεν αποτελεί απλώς μία περιβαλλοντικά ορθή επιλογή αλλά έχει τεράστιες οικονομικές συνέπειες. Εδώ απαιτούνται ριζικές αλλαγές ώστε να διαφοροποιηθεί το μεταφορικό έργο με πολύ ευρύτερη χρήση μέσων σταθερής τροχιάς και Μαζικών Μέσων Συγκοινωνίας αλλά και σημαντική βελτίωση στην απόδοση των Ι.Χ αυτοκινήτων. Ο κτιριακός τομέας αποτελεί επίσης τεράστια πρόκληση αφού και αυτός ευθύνεται για σχεδόν το 40% της καταναλισκόμενης ενέργειας. Έτσι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων αποτελεί άμεση προτεραιότητα η οποία μάλιστα προσφέρεται για την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Όπως ασφαλώς αποτελεί ύψιστη ανάγκη η αποτελμάτωση του κλάδου των ΑΠΕ για την παραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας με τον καθορισμό ξεκάθαρων και επιτεύξιμων εθνικών στόχων.
Συνοπτικά, η ενεργειακή και περιβαλλοντική ατζέντα για τη νέα κυβέρνηση είναι γεμάτη και εμπεριέχει πολλά άλυτα προβλήματα και αρκετές δυσκολίες. Όμως ταυτόχρονα υπόσχεται πολλά οφέλη και πλούσια εμπειρία για όποιον τολμήσει μία τίμια αντιμετώπιση και μεγάλη ικανοποίηση στην περίπτωση που μπορέσει να παραχθεί έργο. Γιατί οποιοδήποτε έργο παράγεται στον ενεργειακό τομέα, πέρα από τη θετική συμβολή που μπορεί αυτό να έχει για το περιβάλλον, είναι σίγουρο ότι έχει και θετικό αντίκτυπο στην οικονομία και την κοινωνία.