O πρώην πρόεδρος της Fed Αλαν Γκρίνσπαν, ένας από τους ανθρώπους που κατηγορήθηκαν ότι συνέβαλαν με την πολιτική των επιτοκίων στη δημιουργία της τελευταίας κρίσης των αγορών και των οικονομιών, εξήγησε μιλώντας στο ΒΒC ότι κάθε κρίση είναι διαφορετική, αλλά όλες έχουν μία θεμελιώδη αιτία. Το ότι είναι χαρακτηριστικό των ανθρώπων, όταν έρχονται αντιμέτωποι με μεγάλες περιόδους ευημερίας να πιστεύουν πως αυτές θα συνεχιστούν. Είναι η ανθρώπινη φύση, ανέφερε- εκτός και αν κάποιος βρει έναν τρόπο να την αλλάξει. Θα έχουμε και άλλες κρίσεις και καμία δεν θα μοιάζει με τη σημερινή, γιατί οι κρίσεις δεν έχουν τίποτε κοινό εκτός από την ανθρώπινη φύση...
Οπως και να έχει το πράγμα πάντως, οι απόψεις των διαφόρων ειδικών θα παίζουν τον δικό τους ρόλο στα δρώμενα των αγορών. Ορισμένες φράσεις, π.χ., των αποκαλούμενων και «γκουρού», όπως αυτή του σερ Τζον Τέμπλετον, «αυτή τη φορά είναι διαφορετικά τα πράγματα», αφήνουν με ανεξίτηλα χρώματα το στίγμα τους. Ο ίδιος πάντως έμεινε στην Ιστορία και για μία ακόμη φράση, την οποία σήμερα- έναν χρόνο μετά την κατάρρευση της Lehman Βrothers που οδήγησε τον κόσμο σε ύφεση και τις μετοχές στα Τάρταρα, αλλά και ύστερα από ένα εξαμηνιαίο ράλι (από τις 9 Μαρτίου) που οδήγησε σε κέρδη 50% τα χρηματιστήρια παγκοσμίως (75% στο ΧΑ και τις αναδυόμενες αγορές)-, μνημονεύουν εκ νέου οι αναλυτές.
Οπως υποστήριζε λοιπόν, « οι αγορές των ταύρων (σ.σ.: μακροχρόνια ανοδικές αγορές) γεννιούνται στην απαισιοδοξία, αυξάνονται στον σκεπτικισμό, ωριμάζουν στην αισιοδοξία και υποχωρούν στην ευφορία». Ετσι, ενώ σήμερα η περίοδος της απαισιοδοξίας είναι σαφώς πίσω μας, καθώς ο κόσμος, όπως μας διαβεβαιώνουν οικονομολόγοι, ξέφυγε από τη μεγαλύτερη μεταπολεμική ύφεση, η περίοδος του σκεπτικισμού είναι μάλλον παρούσα. Οι γνώμες των ειδικών, ως είθισται, μάλλον διίστανται: Κάποιοι αναμένουν μια γρήγορη επάνοδο στα υψηλά επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης, ενώ αρκετοί θεωρούν ότι οι μεγάλες υφέσεις δεν ακολουθούνται συνήθως από φυσιολογικές ανακάμψεις.
Αν οσερ Τζον Τέμπλετον είχε πάντως δίκιο, τότε οι μετοχές που διάγουν την περίοδο του σκεπτικισμού θα συνεχίσουν να προσφέρουν κέρδη, εφόσον βέβαια «τα πράγματα δεν είναι και αυτή τη φορά διαφορετικά»...
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 10/09/2009)