Αυτό που διαπιστώνει κανείς είναι ότι, αν διαθέτουν κεφάλαια και
θάρρος, οι τράπεζες μπορούν να εκμεταλλευθούν πληθώρα ευκαιριών στις
αγορές. Οι κυβερνήσεις έχουν στηρίξει την υψηλή δανειακή μόχλευση και
έχουν παράσχει αφειδώς εγγυήσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, επομένως
οι τράπεζες μπορούν να κρατούν τα κέρδη και να περνούν τις ζημίες στον
φορολογούμενο. Το χρήμα είναι φθηνό και οι καταθέσεις άφθονες με
γενναιόδωρα περιθώρια. Αν πριν από την κρίση τα κέρδη απλώς έμοιαζαν
μεγάλα, σήμερα πράγματι είναι.
Η θεαματικά υψηλή κερδοφορία της
JP Morgan Chase επιβεβαιώνει τα παραπάνω. Ο κορυφαίος Ελληνοαμερικανός
τραπεζίτης Τζέιμι Ντίμον, διευθύνων σύμβουλος της πανίσχυρης
αμερικανικής τράπεζας, ανακοίνωσε χθες, ένα χρόνο μετά το κρατικό
πακέτο στήριξης, κέρδη ύψους 3,6 δισ. δολαρίων, που ξεπέρασαν και τις
πλέον αισιόδοξες προβλέψεις. Με τα λεφτά του «θείου Σαμ» και των
Aμερικανών φορολογουμένων, ο Ντίμον έκανε «θαύματα» στη JP Morgan.
Ολα
αυτά δεν συμβαίνουν τυχαία. Είναι μέρος του τεραστίων διαστάσεων
παζαριού που έκαναν οι τραπεζίτες με τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές
τράπεζες. Οι φορολογούμενοι διοχέτευσαν τρισεκατομμύρια σε τράπεζες,
στα οποία οι περισσότεροι δεν γνώριζαν ότι παρείχαν εγγυήσεις. Ωστόσο,
η αναζήτηση μιας μεγάλης δομικής απάντησης σκοντάφτει σε δύο
προβλήματα. Πρώτον, στο ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι τόσο πρόσφορες
όσο φαίνονταν αρχικά. Κανείς δεν θέλει να έχει τράπεζες τόσο μεγάλες,
ώστε να καταπνίγουν τον ανταγωνισμό, ο οποίος είναι πηγή σταθερότητας.
Ομως, ο διαμελισμός μεγάλων τραπεζών που δεν εγείρουν συστημικό ρίσκο
θα ήταν ένα τρομερά περίπλοκο και χρονοβόρο έργο. Οσο για τις
συνεπτυγμένες τράπεζες, ποιο ακριβώς κομμάτι είναι πολύ σημαντικό για
να πτωχεύσει; Η άποψη του κόσμου περί συστημικού ρίσκου γρήγορα αλλάζει.
Τα
τρισεκατομμύρια δολάρια ρευστότητας που έριξαν στο τραπεζικό σύστημα
των ΗΠΑ, η κυβέρνηση Ομπάμα και η κεντρική τράπεζα (Fed), έχουν
επενδυθεί στις τραπεζικές μετοχές της Wall Street, είχε επισημάνει
πολλές φορές η στήλη. Αυτό, ακριβώς, επιβεβαιώνει και η εντυπωσιακή
άνοδος των τραπεζικών μετοχών, που από το ναδίρ της 6ης Μαρτίου
καταγράφουν αλματώδη άνοδο. Στις 6 Μαρτίου, ο δείκτης των τραπεζών είχε
βυθιστεί στα χαμηλότερα επίπεδα 17 ετών, όταν είχε κορυφωθεί η κρίση
του αμερικανικού τραπεζικού συστήματος με τις θεόρατες ζημίες των 1,5
τρισ. δολαρίων που προκάλεσε σε παγκόσμιο επίπεδο το χρηματοπιστωτικό
κραχ, μετά το σκάσιμο της φούσκας των στεγαστικών subprime δανείων της
αγοράς κατοικίας στις ΗΠΑ.
Ενθουσιώδης ήταν η χθεσινή αντίδραση
της Wall Street, καθώς και της Ευρώπης. Και οι τρεις δείκτες -Dow
Jones, Standard & Poor’s 500 και Nasdaq- σημείωσαν σημαντικά κέρδη.
Ο Dow Jones εκτινάχτηκε στις 10.027 μονάδες και ο Standard & Poor’s
500, που περιλαμβάνει τις πολύτιμες μετοχές των 500 εταιρειών με τη
μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση, από τις 6 Μαρτίου καταγράφει άνοδο 50%!
Αντίθετα,
οι κραδασμοί στο δολάριο συνεχίστηκαν. Η ομολογία της Fed στα πρακτικά
της τελευταίας συνεδρίασης, που δόθηκαν χτες στη δημοσιότητα, ότι ο
πληθωρισμός θα παραμείνει υποτονικός, έδωσε νέο χτύπημα στο ευάλωτο
δολάριο.
Πικρή γεύση για τους επενδυτές του δολαρίου είχε η
εκτίμηση της Fed, όταν ξανασκέφθηκαν τους ολισθηρούς δρόμους στους
οποίους έχουν παγιδευτεί με την παρατεταμένη πολιτική των μηδενικών
επιτοκίων.
Στις αγορές χρήματος, σε πτωτική δίνη περιήλθε ξανά το
δολάριο, καθώς και χθες τα κεφάλαια το εγκατέλειψαν μαζικώς και
προσγειώθηκαν στο ευρώ, το γιεν και το ελβετικό φράγκο. Το δολάριο
έναντι του ευρώ βυθίστηκε στα 1,4946, έναντι του γιεν στα 88,84 και
έναντι του ελβετικού νομίσματος στα 1,0130 ελβετικά φράγκα.
Tο
μήνυμα ήταν σαφές. Μετά την κρίσιμη διήμερη (22/23 Σεπτεμβρίου)
συνεδρίαση της Fed’s open market committee, η οποία είναι η αρμόδια
Eπιτροπή για τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής της Kεντρικής
Tράπεζας των Hνωμένων Πολιτειών, οι τραπεζίτες-μέλη της έκριναν ότι «τα
επιτόκια θα παραμείνουν στα μηδενικά επίπεδα για αρκετό ακόμη χρονικό
διάστημα…».
Το βασικό επιτόκιο (επιτόκιο που είναι καθοριστικής
σημασίας, αφού προσδιορίζει το κόστος χρήματος επί της οικονομίας)
μειώθηκε στα ιστορικά χαμηλά επίπεδα μεταξύ 0 - 0,25% ήδη από πέρυσι
τον Δεκέμβριο.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 15/10/2009)