Οι διεθνείς τιμές πετρελαίου έχουν
πάλι πάρει την ανηφόρα και την εβδομάδα που πέρασε ξεπέρασαν για πρώτη φορά
στους 10 τελευταίους μήνες το ψυχολογικό όριο των $80 το βαρέλι. Μάλιστα δεν
είναι λίγοι οι παράγοντες στην αγορά που εκτιμούν ότι έχουμε εισέλθει σ’ έναν
νέο κύκλο ανοδικών τιμών με προβλέψεις για εκτίναξη στα 100 δολάρια το βαρέλι
το Α’ εξάμηνο του 2010. Σε κάθε περίπτωση οι σημερινές τιμές αντανακλούν τα νέα
δεδομένα ως προς την προσφορά και ζήτηση που τείνουν να διαμορφωθούν στην
παγκόσμια αγορά και οδηγούνται κυρίως από τις εξελίξεις στις χώρες του BRIC, όπου η ζήτηση φαίνεται να
επανέρχεται ποιο γρήγορα στα υψηλά επίπεδα απ’ ότι είχε αρχικά προβλεφθεί. (Ήδη
η οικονομική ανάπτυξη του ΑΕΠ στην Κίνα κινείται σταθερά πάνω από 8,0%).
Παρά τις κατά καιρούς εκφραζόμενες
ανησυχίες για μια πιθανή μελλοντική έλλειψη προμηθειών πετρελαίου λόγω της
εκτιμώμενης κορύφωσης της παραγωγής κατά τα επόμενα χρόνια, η τροφοδοσία της
διεθνούς πετρελαιαγοράς συνεχίζεται κανονικά με την παραγωγή σήμερα να
υπερτερεί της κατανάλωσης κατά τουλάχιστον 5,0 εκατ. βαρέλια την ημέρα και με
την συνολική παγκόσμια ζήτηση να κινείται στα 84,9 εκατ. βαρέλια την ημέρα –
πτωτικά κατά 1,9% σε σύγκριση με το 2008. Όμως οι πετρελαϊκές εταιρείες
εκφράζουν ανησυχία για τον ρυθμό αναπλήρωσης των εξαντλούμενων αποθεμάτων καθ’
ότι κάθε χρόνο πρέπει να προστίθεται νέα παραγωγή της τάξης των 3,5 εκατ.
βαρελιών την ημέρα για να καλύπτεται ικανοποιητικά η ζήτηση. Όμως τα τελευταία
δύο χρόνια οι ανακαλύψεις για επιβεβαιωμένα κοιτάσματα (provenreserves) αναπληρώνουν μόνο το 88% των
απαιτούμενων ποσοτήτων με αποτέλεσμα να ενισχύονται οι φόβοι για το εάν η
παγκόσμια παραγωγή θα μπορέσει τελικά να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση
που αναμένεται με την ανάκαμψη της διεθνούς οικονομίας. Ένας βασικός παράγοντας
που σύμφωνα με τους αναλυτές ήδη επηρεάζει την παρατηρούμενη ανοδική
συμπεριφορά των πετρελαϊκών τιμών.
Πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα ασφαλώς θα
αντιμετωπίσουν οι πετρελαιοεισαγωγικές χώρες όπως η Ελλάδα η ενεργειακή
κατανάλωση της οποίας εξαρτάται κατά 70% περίπου από εισαγωγές υδρογονανθράκων.
Το 2008 η χώρα μας εισήγαγε 21,0 εκατ. τόνους πετρελαίου και σχεδόν 4,0 δις.
κυβικά μέτρα αερίου και επλήρωσε συνολικά 18,0 δις. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί
στο 41% του ελλειμματικού της, έτσι και αλλιώς, ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών
ή ακόμη χειρότερα στο 60% του εκτιμώμενου από την κυβέρνηση δημοσιονομικού
ελλείμματος του 2009! Βλέπουμε λοιπόν ότι ο λογαριασμός πετρελαιοειδών αποτελεί
ένα από τα σοβαρότερα ξεχωριστά μεγέθη για τα οικονομικά της χώρας. Άρα η
αύξηση των διεθνών τιμών πετρελαίου πρέπει κανονικά να αποτελεί πηγή ανησυχίας
και προβληματισμού για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης το οποίο και
είναι επιφορτισμένο με την κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού.
Τρεις παρατηρήσεις αναφορικά με την
σχέση πετρελαίου και δημοσίων οικονομικών πιστεύουμε ότι έχουν ενδιαφέρον εν
όψει της διεθνούς συγκυρίας και του συνεχιζόμενου εκτροχιασμού της Ελληνικής
οικονομίας (μόλις χθες ο διεθνής οίκος Fitch υποβάθμισε την μακροπρόθεσμη
πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας από Α σε –Α, γεγονός που θα αυξήσει
περαιτέρω το κόστος δανεισμού).
1. Η εκτίμηση για την μέση τιμή του
αργού για το 2010, στο πλαίσιο του προϋπολογισμού, δεν θα πρέπει να είναι
μικρότερη των $95 το βαρέλι.
2. Επιβάλλεται ο περιορισμός, ή έστω η συγκράτηση
των εισαγωγών πετρελαίου στα επίπεδα του 2009, μέσω της άμεσης αύξησης του
Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στα πετρελαιοειδή, από τις αρχές του 2010. Αυτό
αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε μία άνοδο των τιμών στην αντλία κατά 10-15%, το
οποίο θα έχει επίδραση στον καταναλωτή. Εάν μάλιστα η αύξηση γίνει άμεσα, και
όχι σταδιακά, οι επιπτώσεις στον τιμάριθμο θα είναι ελάχιστες αφού αυτές
μπορούν κάλλιστα να απορροφηθούν εντός περιόδου 3-4 μηνών το πολύ. Παράλληλα το
κράτος θα μπορεί να προσμένει αυξημένα έσοδα κατά τουλάχιστον 800 εκατ. ευρώ
τον χρόνο.
3. Η κυβέρνηση οφείλει να προχωρήσει
άμεσα στις διαδικασίες για την οργάνωση ενός νέου διεθνούς γύρου παραχωρήσεων
με στόχο την προσέλκυση ξένων επενδύσεων τον τομέα Έρευνας και Παραγωγής των
εγχωρίων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων τα οποία αποδεδειγμένα ευρίσκονται στο
Ελληνικό υπέδαφος. Όπως δείχνει η πρόσφατη εμπειρία στον Πρίνο και βάσει των
γεωλογικών και γεωφυσικών στοιχείων που έχουμε στην διάθεσή μας υπάρχουν
δυνατότητες για μια παραγωγή 200.000 βαρελιών την ημέρα και άνω. Το
αντιστοιχούν οικονομικό μέγεθος δεν είναι αμελητέο και θα πρέπει να απασχολήσει
σοβαρά την κυβέρνηση.