Τους στόχους των επιδόσεων σχετικά με τις εκπομπές CO2 για τα καινούργια ελαφρά επαγγελματικά οχήματα ορίζει ο νέος, κανονισμός «σχετικά με τον καθορισμό προτύπων για τις επιδόσεις των καινούργιων ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων όσον αφορά τις εκπομπές, στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης προσέγγισης της Κοινότητας για τη μείωση των εκπομπών CO2 από ελαφρά οχήματα».

Τους στόχους των επιδόσεων σχετικά με τις εκπομπές CO2 για τα καινούργια ελαφρά επαγγελματικά οχήματα ορίζει ο νέος, κανονισμός «σχετικά με τον καθορισμό προτύπων για τις επιδόσεις των καινούργιων ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων όσον αφορά τις εκπομπές, στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης προσέγγισης της Κοινότητας για τη μείωση των εκπομπών CO2 από ελαφρά οχήματα», που προωθείται προς έκδοση στην Ε Ε.

Ο υπό έκδοση κανονισμός ορίζει την τιμή των μέσων εκπομπών CO2 από καινούργια ελαφρά επαγγελματικά οχήματα σε 175 g CO2/km, μέσω βελτιώσεων της τεχνολογίας των οχημάτων, και μέσω καινοτόμων τεχνολογιών.

Από το 2020 και εφεξής, κανονισμός θέτει ως στόχο τα 135 g CO2/km για τις μέσες εκπομπές των καινούργιων ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων που ταξινομούνται στην Κοινότητα.

  Βασικά σημεία του νέου, υπό έκδοση κανονισμού

Τα βασικά σημεία του υπό έκδοση κανονισμού είναι τα ακόλουθα :

Ο κανονισμός θα ισχύει για τα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα της κατηγορίας N1, με μάζα αναφοράς που δεν υπερβαίνει τα 2.610kg, καθώς και για τα οχήματα των οποίων η έγκριση τύπου επεκτείνεται σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 2 του κανονισμού (EΚ) αριθ. 715/2007. Τα οχήματα των κατηγοριών N2 και M2, η μάζα αναφοράς των οποίων ανταποκρίνεται στα κριτήρια αυτά θα καλύπτονται μόνο για τους σκοπούς της παρακολούθησης, ενώ η πλήρης ένταξή τους στο σύστημα θα εξεταστεί κατά την επανεξέταση.

Ο κανονισμός θέτει στόχους για τις ειδικές εκπομπές CO2 από καινούργια ελαφρά επαγγελματικά οχήματα στην Κοινότητα σε συνάρτηση με τη μάζα τους. Οι στόχοι θα ισχύουν για τις μέσες ειδικές εκπομπές CO2 σε g/km για κάθε κατασκευαστή, για τα καινούργια ελαφρά επαγγελματικά οχήματα που ταξινομούνται στην ΕΕ κάθε ημερολογιακό έτος.

Προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους, οι κατασκευαστές μπορούν να σχηματίζουν συνδυασμούς. Σε περίπτωση που δύο ή περισσότεροι κατασκευαστές σχηματίζουν συνδυασμό, για τον προσδιορισμό της συμμόρφωσης του συνδυασμού προς τους στόχους, ο συνδυασμός θα αντιμετωπίζεται σαν να είναι ένας κατασκευαστής.

Ο υπό έκδοση κανονισμός περιλαμβάνει κίνητρα για την πρώιμη είσοδο στην αγορά ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων με χαμηλά επίπεδα εκπομπών μέσω της προσωρινής χορήγησης πιστωτικών υπερμορίων.

Επίσης, περιλαμβάνει διατάξεις για την προώθηση της οικολογικής καινοτομίας (δηλαδή τεχνολογίες μείωσης του CO2 που δεν κατακρατείται από το κύκλο δοκιμών κατά τον οποίο μετρούνται οι εκπομπές CO2). Με βάση τις διατάξεις αυτές μπορούν να αφαιρεθούν έως και 7 g/km από τον μέσο όρο των ειδικών εκπομπών CO2 του κατασκευαστή για καινοτόμες τεχνολογίες που μειώνουν τις εκπομπές, με βάση ανεξάρτητα επαληθευμένα δεδομένα.

Για τους σκοπούς εκτίμησης της συμμόρφωσης προς τους στόχους, τα κράτη μέλη θα υποχρεούνται να συλλέγουν στοιχεία για τα καινούργια ελαφρά επαγγελματικά οχήματα που ταξινομούνται στην επικράτειά τους ,και να δίνουν σχετική αναφορά στην Επιτροπή.

Σε περίπτωση που ένας κατασκευαστής αδυνατεί να εκπληρώσει το στόχο του, θα του ζητείται να καταβάλει τίμημα υπέρβασης εκπομπών. Το τίμημα θα υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας τον αριθμό των g CO2/km, κατά τα οποία ο κατασκευαστής υπερέβη το στόχο του, επί τον αριθμό των ταξινομηθέντων για πρώτη φορά οχημάτων και επί το πρόστιμο υπέρβασης εκπομπών, το οποίο υπολογίζεται ως συνάρτηση του έτους και της απόστασης από το στόχο.

Το Σχέδιο κανονσιμού προβλέπει εναλλακτικούς στόχους μείωσης των εκπομπών για τους κατασκευαστές των οποίων τα οχήματα που ταξινομούνται στην ΕΕ ανά ημερολογιακό έτος είναι λιγότερα από 22000.

Σύμφωνα με το νέο κανονισμό οι στόχοι θα καθορίζονται με βάση τις βέλτιστες επί του παρόντος διαθέσιμες γνώσεις όσον αφορά ειδικότερα την πιθανότερη εξέλιξη του στόλου από σήμερα εως το 2014 ως προς την «αυτόνομη αύξηση του βάρους».

Σκοποί και λόγοι έκδοσης του νέου κανονσιμού

Όπως επισημαίνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σκοπός της έκδοσης του νέου κανονισμού είναι να μειωθούν σταδιακά οι μέσες εκπομπές CO2 από ελαφρά επαγγελματικά οχήματα σε 175g CO2/km από το 2014 μέχρι το 2016.

Η υιοθέτηση κοινοτικών στόχων για τα καινούργια ελαφρά επαγγελματικά οχήματα είναι αναγκαία ώστε να αποφευχθεί ο κατακερματισμός της εσωτερικής αγοράς ως συνέπεια της θέσπισης διαφορετικών μέτρων σε επίπεδο κρατών μελών. Οι κοινοτικοί στόχοι προσφέρουν στους κατασκευαστές μεγαλύτερη βεβαιότητα προγραμματισμού και περισσότερη ευελιξία για την εκπλήρωση των απαιτήσεων μείωσης των εκπομπών CO2, απ’ ό,τι θα το πετύχαιναν χωριστοί εθνικοί στόχοι μείωσης.

Επιπλέον, ο καθορισμός προτύπων εκπομπών CO2 για τα καινούργια ελαφρά επαγγελματικά οχήματα είναι απαραίτητος για να αποτραπεί ο κίνδυνος κενού στο κανονιστικό πλαίσιο λόγω κάποιας αλληλεπικάλυψης ανάμεσα στις ταξινομήσεις των επιβατικών αυτοκινήτων και των ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων. Προς το παρόν, πολλά οχήματα που εγκρίνονται ως επιβατικά αυτοκίνητα ταξινομούνται ως ελαφρά επαγγελματικά οχήματα, συχνά για να λόγους εκμετάλλευσης της μειωμένης φορολογίας ή άλλα φορολογικά κίνητρα.

Παρά το γεγονός, ότι το πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας σχετικά με τα επιβατικά αυτοκίνητα, όπως είναι τό σχέδιο κανονισμού, συνδέεται με τον τύπο του οχήματος με την έννοια της έγκρισης τύπου (ανεξάρτητα από τον τρόπο ταξινόμησής του), η απουσία κανονισμού για τα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα θα μπορούσε, κατά την Επιτροπή, να δημιουργήσει σοβαρό κίνδυνο ανταπόκρισης της αγοράς σε μεγαλύτερα επιβατικά αυτοκίνητα έγκρισης τύπου ως ελαφρά επαγγελματικά οχήματα. Αυτό θα σήμαινε ότι τα οχήματα αυτά με υψηλές εκπομπές θα παρέμεναν εκτός του πεδίου εφαρμογής των προτύπων εκπομπών CO2.

Επίσης, ο κανονισμός αποβλέπει στην παροχή κινήτρων στην αυτοκινητοβιομηχανία, ώστε να επενδύσει σε νέες τεχνολογίες. Ο κανονισμός προωθεί ενεργά την οικολογική καινοτομία και συνεκτιμά τις μελλοντικές τεχνολογικές εξελίξεις. Με τον τρόπο αυτό βελτιώνεται η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και δημιουργούνται περισσότερες και υψηλής ποιότητας θέσεις εργασίας.

Σημειώνεται, πώς τά ελαφρά επαγγελματικά οχήματα χρησιμοποιούνται κυρίως από επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, ενώ ο τρέχων αριθμός των ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων αντιστοιχεί περίπου στό 12% του στόλου.

Οι υπηρεσίες τις οποίες παρέχουν τα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα είναι απαραίτητες για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών των ατόμων. Οι οδικές μεταφορές αποτελούν μια σημαντική πηγή απασχόλησης και ανάπτυξης σε πολλές περιοχές της ΕΕ. Ωστόσο, η χρήση οχημάτων έχει επίσης σημαντικές επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή. Το μερίδιο των ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων στις συνολικές ταξινομήσεις του στόλου ελαφρών οχημάτων (επιβατικά αυτοκίνητα και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα) αυξήθηκε με σταθερό ρυθμό την περίοδο 1995-2007. Η μέση μείωση των εκπομπών CO2 την περίοδο 2002-2007 για τα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα ανήλθε σε 0,4-0,5% ανά έτος, ενώ αυτές οι πολύ περιορισμένες βελτιώσεις στην απόδοση καυσίμου αντισταθμίστηκαν από την αύξηση της ζήτησης μεταφορών και του μεγέθους των οχημάτων. Ενώ η ΕΕ μείωσε συνολικά τις εκπομπές της αερίων θερμοκηπίου (GHG) κατά 9% περίπου στο χρονικό διάστημα 1990-2007 και οι εκπομπές υποχωρούν σε τομείς εκτός των μεταφορών, οι εκπομπές CO2 λόγω των οδικών μεταφορών αυξήθηκαν κατά 29%.

Παρά τις σημαντικές βελτιώσεις στην τεχνολογία των κινητήρων οχημάτων, και ειδικότερα στην απόδοση καυσίμου, πράγμα που επίσης σημαίνει χαμηλότερες εκπομπές CO2, αυξήθηκαν η ζήτηση μεταφορών και το μέγεθος των οχημάτων, υπήρξε δε υπέρμετρα βραδεία η σημειωθείσα πρόοδος υπό το πρίσμα του κοινοτικού στόχου των 120 g CO2/km για τις μέσες εκπομπές από τα καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα.