Με την υιοθέτηση της Συνθήκης της Λισσαβόνας από την
Ιρλανδία, η Ε.Ε. μπορεί πλέον να προχωρήσει στον διορισμό ενός προέδρου και
ενός υπουργού Εξωτερικών. Για τις σημαντικές αυτές θέσεις, υπάρχουν αρκετοί
υποψήφιοι, ανάμεσά τους και ο Τόνι Μπλερ, πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας.
Πρόκειται για μια ευρύτερη προσπάθεια αναβάθμισης του ρόλου της Ένωσης διεθνώς,
όπως τονίζει ο Γιδεών Ράχμαν των
FT.
Όπως υποστηρίζει ο υπουργός Ενέργειας της Βρετανίας, Εντ
Μίλιμπαντ για τη διεθνή σκηνή, «δεν θα πρέπει να είναι ένα
G2 με τις ΗΠΑ και την Κίνα, αλλά ένα
G3 μαζί με την Ευρώπη». Ο Ζαν
Μονέ πίστευε ότι η ευρωπαϊκή ενσωμάτωση δεν είναι ένας αυτοσκοπός, αλλά ένα
στάδιο στον δρόμο προς τον «οργανωμένο κόσμο του αύριο». Σήμερα, οι τεχνοκράτες
των Βρυξελλών θεωρούν ότι το ευρωπαϊκό υπερεθνικό μοντέλο μπορεί να αποτελέσει
παράδειγμα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ομάδα
G20
μπορεί να αποτελέσει τον Δούρειο Ίππο της Ε.Ε., κάτι που φάνηκε και στην
συνάντηση τους στο Πίτσμπουργκ τον προηγούμενο μήνα. Οι συναντήσεις αυτού του
είδους ακολουθούν εν πολλοίς την ίδια διαδικασία μιας συνέλευσης στις
Βρυξέλλες, από τη γλώσσα των ανακοινώσεων, ως τις συνεντεύξεις τύπου για τα
επιμέρους κράτη που ακολουθούν.
Οι διαδικασίες αυτές είναι γνωστές για τους Ευρωπαίους
ηγέτες και παντελώς άγνωστες για τους Ασιάτες και τους Αμερικανούς, οι οποίοι
σιγά-σιγά μυούνται στη δομή αυτή. Εκτός από αυτό, οι Ευρωπαίοι κυριαρχούν στις
συναντήσεις του
G20 και
μέσω της πολυάριθμης παρουσίας τους, καθώς η Βραζιλία, η Ινδία και η Κίνα
εκπροσωπούνται από έναν μόλις ηγέτη η καθεμία. Στο τραπέζι των συνομιλιών όμως,
η Ε.Ε. διέθετε οκτώ αντιπροσώπους, τόσο για τα κράτη, όσο και για την ίδια την
Ένωση. Η παρουσία τους διευρύνεται ακόμη περισσότερο αν αναλογιστούμε και τα
επιμέρους όργανα, όπως το Συμβούλιο Οικονομικής Σταθερότητας και τον Παγκόσμιο
Οργανισμό Εμπορίου.
Ενώ λοιπόν πολλοί κατηγορούν τον τρόπο λειτουργίας της Ε.Ε.
ως αργό και ιδιαίτερα γραφειοκρατικό, εντούτοις λίγοι μπορούν να αγνοήσουν την
αποτελεσματικότητά του μακροχρόνια. Διαδικασίες όπως η εκχύλιση ή η ανάδειξη
σημαντικών αποτελεσμάτων σε ζητήματα τα οποία ξεκινούν σε χαμηλό πολιτικά
επίπεδο υπογραμμίζουν το παραπάνω συμπέρασμα. Οι τάσεις αυτές έχουν κάνει την
εμφάνισή τους και στο πεδίο του
G20,
όπου η Ε.Ε. προχώρησε αρχικά σε μικρά, τεχνικού χαρακτήρα θέματα με έμφαση στον
οικονομικό τομέα, ακολουθώντας τη «μέθοδο Μονέ».
Φυσικά, στο
G20
δεν υπάρχει μια στρατιά από γραφειοκράτες και μια υπερδομή όπως αυτή των
Βρυξελλών. Ακόμα σημαντικότερο, δεν υπάρχει καμία δέσμευση για χώρες όπως οι
ΗΠΑ να παραδώσουν μέρος της εξουσίας τους σε ένα υπερεθνικό όργανο, όπως έγινε
στην Ευρώπη. Παρόλα αυτά, η εξέλιξη του θεσμού του
G20 θυμίζει σε πολλούς ότι «η Ευρώπη δεν
θα γίνει μονομιάς, αλλά θα δομηθεί μέσα από συγκεκριμένες προόδους, οι οποίες
θα δημιουργήσουν μια
de
facto
ομογενοποίηση», όπως ανέφερε η Διακύρηξη Σούμαν το 1950.
Πιθανώς παρατηρούμε σήμερα τα πρώτα σημάδια μιας τέτοιας πορείας.