Η υπερεθνική εποπτεία στις τράπεζες, τις ασφαλιστικές εταιρίες και τις χρηματιστηριακές αγορές γίνεται για πρώτη φορά πραγματικότητα με τη χθεσινή απόφαση που πήρε το Συμβούλιο Ecofin στις Βρυξέλλες για τη σύσταση και τις αρμοδιότητες τριών αντίστοιχων πανευρωπαϊκών αρχών, που θα έχουν την έδρα τους στο Λονδίνο, τη Φρανκφούρτη και το Παρίσι.
Παράλληλα με τις αρχές αυτές, θα λειτουργεί και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου, το οποίο θα αποτελείται από τους κεντρικούς τραπεζίτες της Ευρώπης με έδρα τη Φρανκφούρτη. Μέχρι σήμερα, η εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος κάθε χώρας στην Ευρώπη ανήκει στην ευθύνη των δικών της εθνικών αρχών, χωρίς να υπάρχει καμία δυνατότητα παρέμβασης από κάποιον υπερεθνικό οργανισμό. Η κάθε χώρα, επίσης, εφαρμόζει σε σημαντικό βαθμό τους δικούς της κανόνες για τη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Το νέο σύστημα εποπτείας κρίθηκε απαραίτητο από τους ηγέτες της ΕΕ, ώστε να προληφθεί στο μέλλον η εκδήλωση μεγάλης κλίμακας χρηματοπιστωτικών κρίσεων, όπως η σημερινή που ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2007 από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Η πρόληψη των μελλοντικών κρίσεων, σύμφωνα με το σχέδιο της Επιτροπής De Larosiere που ασχολήθηκε με αυτό το ζήτημα, θα επιτυγχάνεται με το νέο σύστημα, με τους εξής τρόπους: Πρώτον, οι ευρωπαϊκές αρχές θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν τη λειτουργία των μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων με διεθνή παρουσία και να παρεμβαίνουν στην περίπτωση που εντοπίσουν κινδύνους για τη σταθερότητα του συστήματος. Δεύτερον, θα έχουν την αρμοδιότητα να θέτουν κοινούς κανόνες λειτουργίας για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Και μάλιστα, η κατεύθυνση είναι να είναι αυστηροί οι κανόνες αυτοί (υψηλοί δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας, έλεγχος στα μπόνους στα τραπεζικά στελέχη κ.λπ.). Παράλληλα, το Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου θα προειδοποιεί για μακροοικονομικούς κινδύνους στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Οι ευρωπαϊκές αρχές δεν θα ασχολούνται με την καθημερινή εποπτεία των τραπεζών, η οποία θα παραμείνει στην αρμοδιότητα των εθνικών αρχών, αλλά θα εποπτεύουν άμεσα τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, οι οποίοι θεωρείται ότι έχουν σημαντική ευθύνη για την πρόσφατη κρίση.
Η απόφαση του Ecofin προέκυψε μετά από την αποδοχή όρων που τέθηκαν από την πλευρά της Μεγάλης Βρετανίας, η οποία παραδοσιακά θέλει μεγάλο βαθμό ελευθερίας στη λειτουργία της αγοράς του City του Λονδίνου, η οποία είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη και η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο. Συγκεκριμένα, έγινε δεκτή η πρόταση της Βρετανίας να έχουν τα κράτη τη δυνατότητα να προσβάλλουν αποφάσεις των ευρωπαϊκών αρχών στο Συμβούλιο Υπουργών Ecofin και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Η πρώτη προσφυγή θα γίνεται στο Ecofin, το οποίο θα αποφασίζει με απλή πλειοψηφία των 27 μελών του, και στη συνέχεια, αν δεν υπάρξει ικανοποίηση της χώρας που έκανε την ένσταση, θα έχει τη δυνατότητα προσφυγής και στο Συμβούλιο Κορυφής της ΕΕ που αποφασίζει με συναίνεση. Αυτό σημαίνει, όπως είπε ο Υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας κ. Alistair Darling, ότι θα υπάρχει δικαίωμα βέτο.
Επίσης, δεν υπάρχει δυνατότητα των ευρωπαϊκών αρχών να παρεμβαίνουν στη δημοσιονομική πολιτική των χωρών-μελών, ζητώντας για παράδειγμα να προχωρήσουν στην κεφαλαιακή ενίσχυση τραπεζών με χρήματα των φορολογουμένων. Τις αποφάσεις αυτές θα τις παίρνουν οι Κυβερνήσεις. Η απόφαση του Ecofin πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωκοινοβούλιο πριν ενσωματωθεί στο νομικό σύστημα των χωρών-μελών.
(ΠΗΓΗ: ΑΠΕ)