Ίσως να είμαι αφελής,
αλλά νιώθω αισιόδοξος για τις συνομιλίες για το κλίμα που ξεκινούν τη Δευτέρα
στην Κοπεγχάγη. Ο πρόεδρος Ομπάμα σκοπεύει τώρα να μιλήσει στη Διάσκεψη την
τελευταία ημέρα, το οποίο σημαίνει πως ο Λευκός Οίκος περιμένει αληθινή πρόοδο.
Επίσης είναι ενθαρρυντικό ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η Κίνα, συμφωνούν έστω
σε επίπεδο δηλώσεων ότι πρέπει να αποτελέσουν μέρος της λύσης.
Φυσικά, αν τα πράγματα
εξελιχθούν καλά στην Κοπεγχάγη, οι συνήθεις ύποπτοι θα εξεγερθούν. Θα ακούσουμε
φωνές ότι η Κλιματική Αλλαγή είναι μια μεγάλη επιστημονική απάτη, όπως δήθεν αποδεικνύουν
τα κλεμμένα
emails, αν και το μόνο που αποδεικνύουν είναι ότι και οι επιστήμονες είναι
άνθρωποι. Επίσης θα ακούσουμε φωνές ότι οι περιβαλλοντικές πολιτικές θα καταστρέψουν
θέσεις εργασίας και την ανάπτυξη.
Η πραγματικότητα πάντως
είναι ότι η μείωση των εκπομπών είναι εφικτή οικονομικά, καθώς και απαραίτητη.
Σοβαρές μελέτες δηλώνουν ότι μπορούμε να επιτύχουμε ραγδαίες μειώσεις των
εκπομπών με μικρό κόστος για την ανάπτυξη της οικονομίας. Και η οικονομία σε ύφεση
δεν είναι λόγος για αναμονή – αντιθέτως, μια συμφωνία στην Κοπεγχάγη πιθανότατα
θα βοηθούσε την ανάκαμψη.
Γιατί πρέπει να πιστέψετε
ότι η μείωση των εκπομπών είναι εφικτή οικονομικά; Πρώτον, διότι τα οικονομικά
κίνητρα λειτουργούν.
Η δράση για το κλίμα,
αν συμβεί, θα πάρει τη μορφή του
cap
and
trade: Στις επιχειρήσεις δεν θα επιβάλλεται
το τι να παράγουν και πως, αλλά θα πρέπει να αγοράζουν δικαιώματα για να καλύπτουν
τις εκπομπές διοξειδίου και άλλων βλαβερών αερίων του θερμοκηπίου. Με αυτόν τον
τρόπο θα είναι σε θέση να αυξήσουν τα κέρδη τους εφόσον καταναλώνουν λιγότερο άνθρακα
και υπάρχει κάθε λόγος να πιστέψουμε ότι θα φερθούν έξυπνα και δημιουργικά
αναζητώντας τρόπους να το πράξουν.
Όπως δείχνει πρόσφατη έρευνα της
McKinsey &
Company, υπάρχουν πολλοί τρόποι για τη μείωση των εκπομπών με μικρό κόστος:
Βελτιωμένες μονώσεις, αποδοτικότερες συσκευές, αυτοκίνητα και φορτηγά, καλύτερη
χρήση των ΑΠΕ και άλλα πολλά. Και μπορείτε να είστε σίγουροι ότι με τα κατάλληλα
κίνητρα οι άνθρωποι θα ανακαλύψουν πολλά «κόλπα» που η μελέτη δεν εντόπισε.
Η αλήθεια είναι ότι οι συντηρητικοί που προβλέπουν την οικονομική
καταστροφή αν επιχειρήσουμε να σταματήσουμε την Κλιματική Αλλαγή, προδίδουν τις
ίδιες τους τις αξίες. Ισχυρίζονται ότι ο καπιταλισμός είναι συνεχώς προσαρμόσιμος,
ότι η μαγεία της αγοράς μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε πρόβλημα. Αλλά για κάποιο
λόγο επιμένουν ότι το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων – σχεδιασμένο ειδικά για να
χρησιμοποιήσει τα κίνητρα της αγοράς στα περιβαλλοντικά προβλήματα – δεν λειτουργεί.
Κάνουν λάθος και πάλι, καθώς έχουμε ξαναβρεθεί στο ίδιο έργο θεατές.
Η διαμάχη για την όξινη βροχή στη δεκαετία του 1980 ήταν εν πολλοίς
μια πρόβα για τη σημερινή μάχη για την Κλιματική Αλλαγή. Τότε, όπως και τώρα,
οι δεξιοί ιδεολόγοι αρνούνταν την επιστήμη. Τότε, όπως και τώρα, οι βιομηχανικοί
όμιλοι ισχυρίστηκαν ότι οι προσπάθειες θα επέφεραν οικονομική ζημιά.
Αλλά το 1990 οι ΗΠΑ προχώρησαν έτσι κι αλλιώς με ένα σύστημα
cap
and
trade για το διοξείδιο του θείου, το οποίο λειτούργησε και επέφερε μια
σημαντική μείωση στη μόλυνση σε κόστος μικρότερο του αναμενόμενου. Η μείωση των
εκπομπών θα είναι μια μεγαλύτερη και πιο περίπλοκη προσπάθεια, αλλά ίσως να μας
εκπλήξει η ευκολία αφού ξεκινήσουμε.
Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου εκτιμά ότι το 2050 τα όρια
στις εκπομπές με βάση την προτεινόμενη νομοθεσία θα μειώσει το πραγματικό
αμερικανικό ΑΕΠ κατά 1-3,5% από ότι θα ήταν χωρίς αυτή. Αν διαιρέσουμε, διαπιστώνουμε
ότι στα επόμενα 40 χρόνια η ανάπτυξη θα μειωθεί κατά το ένα εικοστό της ποσοστιαίας
μονάδας σε ετήσια βάση, από 2,37% σε 2,32%.
Αυτό δεν είναι πολύ. Αν η όξινη βροχή είναι οδηγός, το πραγματικό
κόστος ίσως να είναι ακόμα μικρότερο. Αλλά και πάλι, θα έπρεπε να ξεκινήσουμε ένα
τέτοιο σχέδιο τη στιγμή που η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση; Ναι θα πρέπει, στην
πραγματικότητα είναι η καλύτερη στιγμή διότι η νομοθεσία για την Κλιματική
Αλλαγή θα οδηγήσει σε μεγαλύτερες επενδύσεις.
Σκεφτείτε για παράδειγμα, την περίπτωση των επενδύσεων σε κτίρια
γραφείων. Αυτή τη στιγμή τα κενά γραφεία τείνουν να αυξάνονται και τα νοίκια να
μειώνονται, οπότε δεν έχει νόημα η κατασκευή νέων κτιρίων. Αλλά αν μια επιχείρηση
που ήδη κατέχει κτίρια μάθει ότι στα επόμενα χρόνια θα υπάρξουν κίνητρα για
βελτιώσεις στην ενεργειακή τους απόδοση, θα ξεκινήσει τις εργασίες από τώρα που
τα κόστη της εργασίας και των υλικών είναι μειωμένα.
Η ίδια λογική θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε άλλους τομείς της οικονομίας,
ώστε η κλιματική νομοθεσία να σημάνει αύξηση της επένδυσης, την οποία χρειάζεται
η οικονομία. Συνεπώς, ας ελπίσουμε ότι η αισιοδοξία μου για την Κοπεγχάγη είναι
δικαιολογημένη. Μια συμφωνία εκεί θα έσωζε τον πλανήτη σε μια τιμή που μπορούμε
να καλύψουμε και θα μας βοηθούσε στην παρούσα οικονομική συγκυρία.
(από
τους
New York Times,
6/12/2009
)