Μια κενή συμφωνία είναι χειρότερη από το να μην υπάρξει καμιά συμφωνία, είχε πει ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα πριν αναχωρήσει για τη σύνοδο της Κοπεγχάγης.
Τελικά, η συμφωνία, την οποία κατήρτισαν από κοινού οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία και η Νότιος Αφρική, δεν είναι παρά ένα σύνολο φιλόδοξων επιθυμιών. Αναγνωρίζει την επιστημονική θέση για την ανάγκη να διατηρηθεί στο 2% η αύξηση των παγκόσμιων θερμοκρασιών. Καλεί τις ανεπτυγμένες χώρες να παρέχουν ετήσια βοήθεια 100 δισ. δολ για την στήριξη των προσπαθειών των φτωχών χωρών έως το έτος 2020, αλλά χωρίς να ορίζει ποιος θα πληρώσει τι και σε ποιον. Μοιάζει να μην δεσμεύει κανέναν από τους συνυπογράφοντες.
Δεν επήλθε συναίνεση ούτε καν στα βασικά θέματα.
Τώρα ο κίνδυνος είναι να χαθεί η δυναμική. Στο μέλλον, οι κυβερνήσεις πρέπει να τηρούν τον χρυσό κανόνα της διεθνούς συνεργασίας: Πρώτα επέρχεται συμφωνία, ύστερα διοργανώνονται οι πανηγυρικές εκδηλώσεις και μετά οι φωτογραφίες.
Η συμφωνία απαιτεί συλλογική δράση, αλλά μια άκρως φιλόδοξη προσέγγιση, να υπάρξει δηλαδή μια παγκόσμια συνθήκη με δεσμευτικά όρια στις εκπομπές, θα είναι ιδιαιτέρως δύσκολο να επιτευχθεί. Χρειάζεται περισσότερος ρεαλισμός και ευελιξία.
Κίνα και ΗΠΑ μπορούν να δώσουν το καλό παράδειγμα, αφού και οι δυο πλευρές -αν και διαφωνούν μεταξύ τους- συμφωνούν ωστόσο στο θέμα προστασίας της εθνικής κυριαρχίας. Οι μεν ΗΠΑ θα μπορούσαν να δεσμευθούν σε μέτρα επί θεμάτων ορίου και εμπορίας ρύπων, η δε Κίνα επί θεμάτων χρήσης του άνθρακα.
Το διεθνές πλαίσιο πρέπει να θέτει ένα ηπιότερο μοντέλο συνεργασίας. Η γενναιόδωρη βοήθεια προς τις αναπτυσσόμενες χώρες για να περιορίσουν τις εκπομπές είναι απαραίτητη, αλλά θα πρέπει να γίνουν μεμονωμένες διαπραγματεύσεις. Και πάλι θα πρέπει να «ξεπακεταριστεί» το πρόβλημα σε πολλά κομμάτια.
Η αναβίωση της διεθνούς συνεργασίας είναι απαραίτητη. Αλλά μπορεί να επιτευχθεί θέτοντας λιγότερο φιλόδοξους στόχους.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ/FINANCIAL TIMES, 22/12/2009)