Καθώς άκουγα την υπουργό Οικονομίας της Δανίας να περιγράφει
πως η χώρα της χρησιμοποίησε υψηλότερους ενεργειακούς φόρους ώστε να ωθήσει την
ανάπτυξη των ΑΠΕ και στη συνέχεια ανακύκλωσε τα έσοδα αυτά στη βιομηχανία και τους
καταναλωτές, όλα ακούγονταν πραγματικά έξυπνα. Ήταν σαν να κοίταξαν οι Δανοί
τον εαυτό τους στον καθρέφτη μετά το πετρελαϊκό εμπάργκο του 1973 και να σκέφτηκαν
ότι ήταν εντελώς εξαρτημένοι από το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής και ότι χρειάζονταν
μια μακροχρόνια στρατηγική για την ενεργειακή τους ασφάλεια και την εκκίνηση
μιας νέας βιομηχανίας.
Όσο περισσότερο άκουγα την κα Λεν Έσπερσεν, τόσο σκεφτόμουν
τη δική μου χώρα (ΗΠΑ), όπου ακούω τους πολιτικούς να δηλώνουν ότι ακόμα και
μια αύξηση 10 σεντς ανά γαλόνι στη βενζίνη για την ενίσχυση της ενεργειακής
ανεξαρτησίας είναι πράξη πολιτικής αυτοκτονίας.
Όχι όμως και στη Δανία, οπότε ρώτησα την κα υπουργό «πείτε
μου, από ποιον πλανήτη είσαστε;». Η κα Έσπερεν γέλασε, εγώ όχι. Για πόσο καιρό
θα πιστεύουμε εμείς οι Αμερικανοί ότι μπορούμε να εξελισσόμαστε στον 21ο
αιώνα δίχως να πράττουμε τα βέλτιστα στην ενέργεια, την υγεία, την μόρφωση και
το έλλειμμα;
Οι πράξεις αυτές έχουν εμποδιστεί από μια
ad
hoc συμμαχία λόμπι,
παρουσιαστών του ραδιοφώνου που φωνάζουν, πολιτικών συμβούλων που προειδοποιούν
ότι το να ζητά κανείς από τους Αμερικανούς να κάνουν κάτι σημαντικό, αλλά δύσκολο
είναι ασύμφορο πολιτικά και πολιτών οι οποίοι πιστεύουν ότι το καλύτερο είναι
αδύνατο.
Λυπάμαι, αλλά δεν υπάρχουν καλές ιδέες που να έχει αποδειχτεί
πως λειτουργούν σε μια δημοκρατική καπιταλιστική κοινωνία τις οποίες έχουμε την
πολυτέλεια να απορρίψουμε, όχι όταν έχουμε ανάγκη να δομήσουμε μια οικονομία γνώσης
με καλές θέσεις εργασίας και όταν όλοι οι υπόλοιποι το πράττουν.
«Ήδη οι πράσινοι φόροι εδώ είναι αρκετά υψηλοί. Και αν και
γνωρίζουμε πως δεν είναι δημοφιλείς στη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις, έχουν
παράγει αποτελέσματα για εμάς. Τις ανάγκασε να γίνουν πιο αποδοτικές ενεργειακά
και πιο καινοτόμες και αυτό σημαίνει πως ξαφνικά εφευρίσκουμε πράγματα που κανείς
άλλος δεν εφηύρε διότι οι επιχειρήσεις πρέπει να είναι ανταγωνιστικές», δηλώνει
η κα Έσπερεν.
Το Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών και Ενεργειακών Μελετών, ένα
μη πολιτικοποιημένο κέντρο, σε συνδυασμό με την πρεσβεία της Δανίας πραγματοποίησαν
μια ενημέρωση σχετικά με τις προσπάθειες της χώρας αυτής να στραφεί προς τον
χαμηλό άνθρακα. Αν και ακόμα παράγει το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας από λιθάνθρακα,
«από το 1990 η Δανία έχει μειώσει τις εκπομπές της κατά 14%. Στο ίδιο διάστημα,
η κατανάλωση παρέμεινε σταθερή και το ΑΕΠ μεγεθύνθηκε κατά 40%. Η Δανία είναι η
πιο αποδοτική ενεργειακά χώρα στην Ευρώπη: Μέσω της τιμολόγησης του άνθρακα,
του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων, αυστηρών κανόνων στα κτίρια και προγραμμάτων
ενεργειακής σήμανσης. Οι ΑΠΕ παράγουν σήμερα το 30% της ενέργειας, ενώ η αιολική
αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή, μαζί με τη βιομάζα. Σήμερα, στην Κοπεγχάγη μόλις
το 3% των απορριμμάτων καταλήγει στις χωματερές, ενώ το 39% καίγεται για την
παραγωγή ηλεκτρισμού».
Η κυβέρνηση της χώρας διοχετεύει τα έσοδα από τους φόρους «πίσω
στη βιομηχανία, παρέχοντας παράλληλα και ένα μεγάλο ποσοστό για την επιδότηση της
καινοτομίας», γράφει η Μόνικα Πρασάντ του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν. Συνεπώς,
«οι εταιρείες της Δανίας στρέφονται μακριά από τον άνθρακα και η οικονομία δεν αντιμετωπίζει
ένα ανταγωνιστικό μειονέκτημα». Για αυτό, η χώρα με τους 5 εκατ. κατοίκους, έχει
να υπερηφανεύεται για κάποιες κορυφαίες επιχειρήσεις στον τομέα της αιολικής ενέργειας,
των βιοκαυσίμων, της θέρμανσης και της απόδοσης. Οι ενεργειακές τεχνολογίες
αποτελούν το 11% των εξαγωγών της Δανίας. Οι φόροι στις εξαγωγές πετρελαίου και
στην ενέργεια επίσης χρηματοδοτούν τις μαζικές μεταφορές και την ενεργειακή απόδοση,
κρατώντας χαμηλά τους λογαριασμούς των καταναλωτών.
Από πού λαμβάνουν οι πολιτικοί της Δανίας το κουράγιο να κάνουν
τα σωστά πράγματα, αν και είναι επίπονα; «Δεν διαθέτουμε πολλούς πόρους», τονίζει
η Ίντα Αούκεν του πράσινου-σοσιαλιστικού κόμματος. «Έχουμε ένα ασφαλιστικό σύστημα
που πρέπει να ανταποκριθεί, οπότε πρέπει να σκεφτόμαστε με άξονα το μέλλον
συνεχώς και να μην παραμείνουμε προσκολλημένοι στο παρελθόν. Από εκεί λαμβάνουμε
το θάρρος και το έχουμε δει να παράγει αποτελέσματα επί 30 χρόνια. Πρόκειται
για μια καλή δουλειά. Οι Δανοί εργολάβοι εκλιπαρούν για αυστηρούς κανονισμούς
στα κτίρια διότι γνωρίζουν πως αν γίνουν αποδοτικοί εδώ, μπορούν να είναι
ανταγωνιστικοί παντού στον κόσμο».
Αγαπητοί πατριώτες μου, το γεγονός ότι η πρόσφατη Διάσκεψη
στην Κοπεγχάγη δεν πέτυχε να λύσει τα ενεργειακά/κλιματικά μας προβλήματα δεν
σημαίνει ότι πρέπει να τα αγνοήσουμε ή ότι πρέπει να αγνοήσουμε τον τρόπο με
τον οποίο χώρες όπως η Δανία τα αντιμετώπισαν. Με τον δείκτη ανεργίας στο 4%
στη χώρα αυτή, αντί για 10% στις ΗΠΑ, ίσως θα έπρεπε να σκεφτούμε να εισάγουμε
νέες ιδέες στο τραπέζι.