Η υπεραντίδραση του Ισραήλ στη σκληρή γλώσσα Ερντογάν δεν είναι
απλά μια γκάφα της ηγεσίας του υπουργείου Εξωτερικών των
Λίμπερμαν-Αγιαλόν, αλλά ένα σαφές δείγμα της νευρικότητας που προκαλεί
η επίγνωση της διεθνούς απομόνωσης.
Πρώτα από όλα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ειδική Σχέση Ισραήλ
-Τουρκίας που σταδιακά απονευρώθηκε αποτελεί μια απώλεια πρώτου
μεγέθους για το Τελ - Αβίβ: Δεν ήταν αποτέλεσμα μιας διαβούλευσης των
δύο κυβερνήσεων που βρίσκονταν στην εξουσία στις αρχές του 1996- της
Τσιλέρ στην Αγκυρα και του Πέρες στο Τελ- Αβίβ - αλλά απευθείας
διαβουλεύσεων άμεσα στο υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ, το τουρκικό Γενικό
Επιτελείο και το Πεντάγωνο με το φιλοϊσραηλινό λόμπι στις ΗΠΑ να έχει
διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Επρόκειτο, δηλαδή, για μια συνεργασία
μηχανισμών που φαινόταν να είναι στο απυρόβλητο των πολιτικών αλλαγών
στην Τουρκία.
Σήμερα παρά τη σταδιακή προσαρμογή του Ομπάμα στη λογική του Πολέμου
κατά της Τρομοκρατίας που του κληροδότησε ο Μπους και την εμφανή
δυσκολία να υλοποιήσει τη νέα πολιτική προς τον Αραβομουσουλμανικό
Κόσμο που εξήγγειλε την Άνοιξη του 2009 από την Κωνσταντινούπολη και το
Κάιρο, οι σχέσεις του Ισραήλ με την Ουάσιγκτον είναι προβληματικές: Ο
Νετανιάχου κερδίζει σημεία στην τακτική της καθυστέρησης που έχει
υιοθετήσει επενδύοντας απροκάλυπτα στην αποτυχία της νέας προσέγγισης
Ομπάμα.
Ετσι για πρώτη φορά μετά τη δημιουργία του το 1948 το Ισραήλ
βρίσκεται χωρίς κοινό παρονομαστή ζωτικών συμφερόντων με άλλες δυνάμεις:
- Στα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας στηρίχθηκε από την ΕΣΣΔ και τους
δορυφόρους της ως παρενόχληση στη Βρετανική Κυριαρχία στη Μέση Ανατολή
και ως απειλή στα συντηρητικά αραβικά καθεστώτα.
- Στη συνέχεια, στη σκιά της απειλής του εθνικού αραβικού
ριζοσπαστισμού που πυροδότησε το πραξικόπημα του Νάσερ τον Ιούλιο του
1952 στην Αίγυπτο προσέγγισε τη Γαλλία και τη Βρετανία, με τις οποίες
συνδιοργάνωσε την εισβολή στο Σουέζ τον Νοέμβριο του 1956.
- Ταυτόχρονα, το Ισραήλ πρόβαλε για τους σχεδιαστές της αμερικάνικης
στρατηγικής στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή μαζί με την Τουρκία και το Ιράν
του Σάχη ως το τρίγωνο των τριών μη αραβικών δυνάμεων που θα μπορούσαν
να συνδράμουν την Ουάσιγκτον στην προσπάθεια ελέγχου του αραβικού
εθνικισμού.
- Παρά το φιάσκο της εκστρατείας του Σουέζ η ειδική σχέση με τη
Γαλλία συνεχίσθηκε, καθώς το Παρίσι πίστευε ότι η ανατροπή του Νάσερ θα
βοηθούσε στην καταστολή της εξέγερσης στην Αλγερία. Την εποχή εκείνη,
μέχρι την επιστροφή του Ντε Γκολ, η Γαλλία έδωσε στο Ισραήλ την
τεχνολογία και τεχνογνωσία για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
- Από τις αρχές της δεκαετίας του '60 οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν τις
επιφυλάξεις τους και αξιοποίησαν τη συνεργασία με τα Ισραήλ ως αντίβαρο
στη σοβιετική παρουσία στον Αραβικό Κόσμο.
- Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ πέρασαν μια κρίση μετά την Καταιγίδα της
Ερήμου την Άνοιξη του 1991, αλλά ξαναβρήκαν τη στρατηγική τους σημασία
μετά την 11.9.2001.
Η συμφωνία του 1996 με την Τουρκία ήταν η μόνη διμερής διεθνής
στρατιωτική συνεργασία του Ισραήλ εκτός της Ειδικής Σχέσης με τις ΗΠΑ.
Αυτό που δεν μπορούν να συγχωρήσουν στο Ισραήλ δεν είναι η σκληρή
γλώσσα Ερντογάν, αλλά η αφαίρεση από το Γενικό Επιτελείο της Τουρκίας
της δυνατότητας να ασκεί μια παράλληλη εκτός πολιτικού ελέγχου
εξωτερική πολιτική.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 18/01/2010)