Τα τρία γουρουνάκια της γνωστής σε όλους μας
παιδικής ιστορίας πρόσφατα έγιναν τέσσερα. Με σκωπτική διάθεση οι Αγγλοσάξονες
ονομάζουν «γουρούνια» (Ρ.Ι.G.S.), από τα αρχικά της ονομασίας των χωρών τους,
τους τέσσερις κακούς μαθητές της ευρωζώνης (Ρortugal, Ιreland, Greece, Spain)
με πρωταγωνιστή τη χώρα μας.
Από την άλλη, οι καλοί μαθητές, με πρώτη τη
Γερμανία, αρνούνται κάθε στήριξη στους άτακτους συμμαθητές τους, που τους
θεωρούν μεταξύ άλλων κύριους υπευθύνους και για την εξασθένηση του ευρώ.
Η ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου από 1,6
πριν από έναν χρόνο έπεσε στο 1,5 πριν από τρεις μήνες, είναι 1,43 σήμερα και
αναμένεται στο 1,3 αν συνεχισθούν οι ίδιες τάσεις. Τα αμαρτήματα των τεσσάρων
ατάκτων είναι τα υψηλά ελλείμματα και το υψηλό δημόσιο χρέος.
Στα ίδια αμαρτήματα όμως έχει υποπέσει και η
κεντρική κυβέρνηση των ΗΠΑ με δημόσιο χρέος πάνω από 360% του ΑΕΠ. Η διαφορά
είναι, πέραν των τεράστιων δυνατοτήτων της αμερικανικής οικονομίας, ότι οι ΗΠΑ
έχουν σίγουρο αγοραστή του χρέους τους, την Κίνα, ενώ η χώρα μας έχει οξύτατο
πρόβλημα κάλυψης των δανειακών της αναγκών. Το πρόβλημα του δημοσίου χρέους των
αναπτυγμένων χωρών αποτελεί απειλή για την παγκόσμια οικονομία. Το 2009 έφτασε
τα 33.755 δισ. ευρώ, ενώ το 2010 θα εκδοθούν κρατικοί τίτλοι αξίας 1.000 δισ.
ευρώ στην ευρωζώνη και 2.000 δισ. ευρώ στις ΗΠΑ. Από την άλλη, τα υψηλά
ελλείμματα, που είναι το αποτέλεσμα της πρωτοφανούς σε κόστος στήριξης των
τραπεζών, της στήριξης της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών και της
δανειακής ενίσχυσης των κλυδωνιζόμενων επιχειρήσεων, είναι δημιούργημα υψηλού
δανεισμού, αφού τα παραπάνω έγιναν με χρήματα που δεν υπήρχαν.
Τα κολοσσιαία ποσά που οι κεντρικές τράπεζες των
ΗΠΑ, της ΕΕ και της Ιαπωνίας ορθώς έριξαν στις αγορές, με μηδενικό σχεδόν
επιτόκιο, για τη διάσωση του συστήματος έχουν δημιουργήσει ένα τεράστιο απόθεμα
ρευστότητας, η οποία προς το παρόν διοχετεύεται στα χρηματιστήρια, στις πρώτες
ύλες και δειλά στην αγορά ακινήτων.
Ετσι εξηγείται η άνοδος των χρηματιστηρίων και των
τιμών των πρώτων υλών. Στο προσεχές μέλλον μπορεί να πυροδοτήσει έντονα
πληθωριστικά φαινόμενα. Τα έκτακτα μέτρα που ελήφθησαν σε πλανητικό επίπεδο με
μια πρωτοφανή και συντονισμένη διαδικασία μπορεί να γίνουν μπούμερανγκ.
Ωστόσο μια απότομη άρση των μέτρων μπορεί να
τσακίσει την εύθραυστη ανάκαμψη. Η Βarclays υπολογίζει την ανάκαμψη το 2010 για
την ευρωζώνη στο 1,5%, για την Κίνα στο 8%, ενώ υπάρχει σχετική αισιοδοξία και
στις ΗΠΑ με μείζον πρόβλημα την ανεργία που σκαρφάλωσε σε 15 μήνες από 5% σε
10%.
Η εποχή τού «καθένας για πάρτη του» έχει παρέλθει
είτε αφορά την παγκόσμια οικονομία είτε το πιο άτακτο ευρωζωνικό γουρουνάκι, τη
χώρα μας.
Ο δρ Αρης
Καλλιπολίτης είναι τ. διευθυντήςτης ΑΤΕ Βank.
(από την
εφημερίδα «Το Βήμα», 22/1/2010)